احیای شرکت IBM چگونه صورت گرفت؟

نشان تجارت - شرکت IBM یکی از بزرگترین و معروف‌ترین شرکت‌های فناوری اطلاعات در جهان است. این شرکت که در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ به عنوان یکی از پیشگامان صنعت کامپیوتر شناخته می‌شد، در دهه ۱۹۹۰ با مشکلات جدی‌ای مواجه شد. با افزایش رقابت در صنعت فناوری، تغییرات سریع در نیاز‌های بازار و اشتباهات استراتژیک، IBM به سوی بحران مالی حرکت کرد. در این شرایط، نیاز به یک استراتژی بازگشت اساسی احساس شد.

چالش‌ها

۱. از دست دادن بازار کامپیوتر‌های شخصی: در دهه ۱۹۹۰، IBM به دلیل تمرکز بیش از حد بر سخت افزار و نادیده گرفتن نیاز‌های جدید مشتریان، سهم قابل توجهی از بازار را به رقبایی مانند دِل و اچ-پی از دست داد.

۲. رکود مالی: این شرکت در سال ۱۹۹۳ به زیان مالی بی‌سابقه‌ای به ارزش ۸ میلیارد دلار رسید.

۳. سازمان ناکارآمد: ساختار پیچیده و بروکراسی سنگین باعث کاهش انعطاف‌پذیری IBM و کندی در تصمیم‌گیری شد.

راهکار‌ها و اقدامات کلیدی

۱. تغییر رهبری: ورود لوئیس گرستنر

در سال ۱۹۹۳، لوئیس گرستنر به عنوان مدیرعامل IBM منصوب شد. او با تفکری جدید به سازمان وارد شد و اولین قدم در موفقیت احیای IBM، پذیرش او بود. گرستنر برخلاف انتظار بسیاری، بر خلاف تمرکز بر محصولات جدید، بر مشتری محوری و نیاز‌های بازار تاکید کرد.

۲. تغییر استراتژی: تمرکز بر خدمات IT

یکی از بزرگترین تصمیمات استراتژیک گرستنر، تغییر تمرکز IBM از تولید سخت افزار به ارائه خدمات فناوری اطلاعات بود. این استراتژی جدید نه تنها IBM را از یک شرکت سخت افزاری به یک ارائه دهنده پیشرو در خدمات IT تبدیل کرد، بلکه به آن کمک کرد تا خود را از رقابت مستقیم با شرکت‌هایی مانند دِل و اچ-پی خارج کند.

۳. کاهش هزینه‌ها و تعدیل نیرو

یکی از نخستین اقدامات گرستنر برای جلوگیری از زیان‌های بیشتر، کاهش هزینه‌ها و بازسازی سازمان بود. او تصمیم گرفت تا بیش از ۶۰،۰۰۰ نفر از کارکنان را کاهش دهد و از پروژه‌های غیرضروری کناره‌گیری کند.

۴. بازاریابی و تمرکز بر نام تجاری

گرستنر به شدت روی برندسازی مجدد IBM تمرکز کرد و آن را به عنوان یک شرکت نوآور و ارائه دهنده راهکار‌های جامع IT معرفی کرد. این تغییر در برند و بازار باعث شد که شرکت تصویر جدیدی از خود در ذهن مشتریان و بازار ایجاد کند.

۵. توسعه نرم افزار و خدمات مشاوره‌ای

در راستای تغییر استراتژی به خدمات، IBM به توسعه بخش نرم افزار و مشاوره فناوری اطلاعات پرداخت. خرید شرکت‌های مشاوره‌ای مانند PwC Consulting یکی از گام‌های مهم در این مسیر بود که IBM را به یکی از بزرگترین ارائه دهندگان خدمات مشاوره‌ای در جهان تبدیل کرد.

۶. سرمایه‌گذاری در تحقیقات و توسعه

یکی دیگر از راهکار‌های کلیدی، سرمایه گذاری عظیم در بخش تحقیق و توسعه (R&D) بود. این سرمایه‌گذاری‌ها به IBM کمک کرد تا در حوزه‌های پیشرو مانند هوش مصنوعی، رایانش ابری و امنیت اطلاعات پیشرفت کند.

۷. فرهنگ سازمانی: ارتقای فرهنگ تغییر

گرستنر در IBM فرهنگ سازمانی جدیدی ایجاد کرد که انعطاف‌پذیری، نوآوری و پاسخگویی به تغییرات را در اولویت قرار داد. او با اصلاح سیستم‌های مدیریتی و فرآیند‌های داخلی، سازمان را به یک نهاد چابک‌تر و آماده برای مواجهه با تغییرات سریع در بازار تبدیل کرد.

نتایج و دستاوردها

رشد مالی: تا اواخر دهه ۱۹۹۰، IBM دوباره به سوددهی رسید و با رشد درآمد و سودآوری مداوم به یکی از موفق‌ترین شرکت‌های فناوری اطلاعات تبدیل شد.

تغییر تصویر برند IBM: به عنوان یک شرکت پیشرو در ارائه خدمات IT و راهکار‌های فناوری شناخته شد، نه فقط یک تولیدکننده سخت افزار.

افزایش سهم بازار در خدمات IT شرکت IBM: به یکی از بزرگترین ارائه دهندگان خدمات IT در جهان تبدیل شد و در حوزه‌های کلیدی مانند رایانش ابری و هوش مصنوعی سرمایه گذاری‌های کلانی کرد.

جمع‌بندی: احیای موفق IBM نشان داد که تغییر استراتژیک، رهبری قوی، و تمرکز بر نیاز‌های بازار میتواند حتی شرکت‌های بزرگ و قدیمی را از بحران نجات دهد. این مطالعه موردی الگویی برای سایر سازمان‌ها است که در مواجهه با بحران باید آماده تغییرات بزرگ و جسورانه باشند.

*رییس هیات مدیره آکادمی احیای کسب و کار پادمیرا