کدام محصولات ایرانی در ترکمنستان بازار دارند؟

نشان تجارت - هدی کاشانیان: محصولات ایرانی متعددی در بازار ترکمنستان به چشم می‌آیند و برخی از آن‌ها سهم قابل‌توجهی از واردات این کشور را به خود اختصاص داده‌اند. با توجه به هم‌مرزی و روابط اقتصادی میان دو کشور، ترکمنستان بازار مناسبی برای صادرات کالا‌های ایرانی محسوب می‌شود. در ادامه، به مهم‌ترین گروه‌های کالایی ایرانی که در ترکمنستان بازار دارند، اشاره می‌کنیم:

فرصت‌های صادرات به ترکمنستان

ترکمنستان از لحاظ اقتصادی در مقایسه با سایر همسایگان خاکی ایران، کشور مرفه‌تری محسوب می‌شود، اما به دلیل جمعیت کم، بازار واردات آن چندان بزرگ نیست. البته این کشور اشتراکات فرهنگی زیادی با ایران دارد و از این‌رو ما می‌توانیم سهم خود از بازار این کشور را با تکیه بر مزیت‌هایش افزایش دهیم. از آنجا که ساختار اقتصاد ترکمنستان دولتی است و به تدریج به طرف خصوصی‌سازی حرکت کرده است و در ۲۰۱۷ میلادی نیز قانون مناطق آزاد در این کشور صادر شد و از ۲۰۲۰ میلادی فضا برای سرمایه‌گذاری‌های مشترک به‌طور قطع روبه‌رشد خواهد بود، این کشور به یکی از بازار‌های هدف برای صادرات ایران بدل شده است.

تعرفه کمرگ برای صادرات به ترکمنستان

تعرفه گمرکی برای صادرات به ترکمنستان بر اساس سیستم طبقه بندی هماهنگ (HS) تعیین می‌شود. این سیستم یک سیستم طبقه بندی بین المللی برای کالا‌ها است که توسط سازمان جهانی گمرک (WCO) ایجاد شده است. تعرفه گمرکی برای صادرات به ترکمنستان توسط اداره گمرک ترکمنستان تعیین و منتشر می‌شود. تعرفه گمرکی برای صادرات به ترکمنستان به شرح زیر است:

•    تعرفه پایه

تعرفه پایه برای هر کالا در سیستم HS تعیین شده است. این تعرفه معمولاً به صورت درصدی از ارزش کالا تعیین می‌شود.

•    تعرفه ترجیحی

تعرفه ترجیحی برای کالا‌هایی اعمال می‌شود که کشور‌هایی صادرکننده با ترکمنستان توافقنامه تجاری ترجیحی دارند. معمولاً این تعرفه کمتر از تعرفه پایه حساب می‌شود.

قوانین بانکی در صادرات به ترکمنستان

یکی از مهم‌ترین قوانین صادرات به ترکمنستان که یک مشکل بزرگ برای تاجران به شمار می‌رود مساله مربوط به برداشت پول است. اگر یک تاجر ایرانی بخواهد مبلغ حاصل از فروش کالا‌های صادراتی خود را از یک بانک در ترکمنستان برداشت کند حتماً باید یک قرار‌داد خرید کالا ارائه دهد. قراردادی که طرف دوم آن باید یک بخش خصوصی یا دولتی متعلق به کشور ترکمنستان باشد. حتی بانک ایرانی واقع در این کشور با وجود این که تحت نظارت بانک مرکزی ترکمنستان قرار دارد، نمی‌تواند در این زمینه کمکی به شما کند. باید توجه داشته باشید که تمام اقدامات بانکی در ترکمنستان با منات انجام می‌شود. شما برای تبدیل منات به ریال یا هر ارز دیگری باید به یکی از صرافی‌های ایرانی واقع در ترکمنستان مراجعه کنید.

کالا‌های صادراتی از ایران به ترکمنستان

۱. محصولات کشاورزی و غذایی

ترکمنستان به واردات محصولات کشاورزی نیاز دارد. ایران با تولیدات متنوع و باکیفیت، توانسته است بخشی از این نیاز را تأمین کند. مهم‌ترین اقلام صادراتی در این حوزه عبارت‌اند از:

•    سیب‌زمینی، سیب، پیاز، موسیر

•    شکر خام و قند قنادی

•    کشمش و زعفران

•    غذای دام و طیور

•    محصولات پاک‌کننده و شوینده

این محصولات به‌دلیل کیفیت بالا و قیمت رقابتی، در بازار ترکمنستان مورد استقبال قرار گرفته‌اند.

۲. مصالح ساختمانی و محصولات صنعتی

با توجه به توسعه زیرساخت‌ها در ترکمنستان، تقاضا برای مصالح ساختمانی و محصولات صنعتی افزایش یافته است. ایران با تولیدات متنوع در این حوزه، توانسته است نیاز بازار ترکمنستان را تا حدی برطرف کند. مهم‌ترین اقلام صادراتی در این بخش شامل موارد زیر است:

•    سیمان سفید و خاکستری

•    کاشی و سرامیک

•    لوله و اتصالات پلی‌اتیلن

•    عایق‌های ساختمانی و رنگ

•    سازه‌های آهنی و میله‌های فولادی

این محصولات به‌دلیل کیفیت مناسب و قیمت رقابتی، در پروژه‌های ساختمانی ترکمنستان مورد استفاده قرار می‌گیرند.

۳. تجهیزات، لوازم خانگی و صنعتی

ترکمنستان برای توسعه بخش‌های مختلف اقتصادی خود، به تجهیزات و لوازم مختلف نیاز دارد. ایران با تولیدات متنوع در این زمینه، توانسته است بخشی از این نیاز را تأمین کند. مهم‌ترین اقلام صادراتی در این حوزه عبارت‌اند از:

•    لوازم خانگی و برقی

•    وسایل نقلیه و قطعات یدکی

•    ماشین‌آلات پردازش سنگ و تجهیزات صنعتی

این محصولات به‌دلیل کیفیت مناسب و قیمت رقابتی، در بازار ترکمنستان مورد استقبال قرار گرفته‌اند.

۴. محصولات نساجی و فرش

ایران با سابقه طولانی در تولید محصولات نساجی و فرش، توانسته است در بازار ترکمنستان نیز حضور داشته باشد. مهم‌ترین اقلام صادراتی در این بخش شامل موارد زیر است:

•    فرش دستباف ایرانی

•    محصولات نساجی و پوشاک

این محصولات به‌دلیل طراحی زیبا و کیفیت بالا، در بازار ترکمنستان مورد توجه قرار گرفته‌اند.

۵. فرصت‌های صادراتی جدید

با توجه به نیاز‌های بازار ترکمنستان، فرصت‌های جدیدی برای صادرات محصولات ایرانی وجود دارد. برخی از این فرصت‌ها عبارت‌اند از:

•    سبزیجات تازه و خشک‌شده

•    محصولات شیمیایی و پلاستیکی

•    محصولات شیشه‌ای و سرامیکی

•    محصولات معدنی و فلزی

با برنامه‌ریزی مناسب و شناخت دقیق از نیاز‌های بازار ترکمنستان، می‌توان از این فرصت‌ها بهره‌برداری کرد.

مشکلات صادرات کالا از ایران به ترکمنستان چیست؟

صادرات به ترکمنستان از سال ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۹ شروع به کاهش کرد و از حدود ۶۰۰ میلیون دلار به ۱۴۰ میلیون دلار رسید. صادرات به ترکمنستان نیز مانند صادرات به هر کشور دیگری مشکلات خاص خود را دارد. از جمله مهم‌ترین این چالش‌ها این است که یک تاجر ایرانی تنها به واسطه یک قرارداد با یک فرد ترکمنی می‌تواند محصولات خود را بفروشد و امکان تجارت مستقیم با خریداران را ندارد. در این کشور ترکمن‌ها به انجام امور تجاری می‌پردازند و اجازه فعالیت کمی به تاجران خارجی می‌دهند. دلیل این امر اقتصاد پیچیده ترکمنستان و قوانین این کشور است که معمولاً در بازه‌های زمانی کوتاه و به صورت غیرمنتظره تغییر و تاجران خارجی را غافل‌گیر می‌کند. از این‌رو چنین مواردی موجب می‌شود تاجران ایرانی تمایل زیادی برای تجارت با ترکمنستان و صادرات به این کشور نداشته باشند، چون ریسک این کار بسیار بالاست و امکان از دست رفتن کل سرمایه یا بخشی از آن وجود دارد. پس تاجران ترجیح می‌دهند کالا‌های خود را به جای صادرات به ترکمنستان به کشور‌هایی که دغدغه کمتری برایشان ایجاد می‌کنند، بفرستند.