کدام محصولات ایرانی در کره شمالی بازار دارند؟

نشان تجارت - هدی کاشانیان: صادرات ایران به کره شمالی به دلیل تحریم‌های بین‌المللی و محدودیت‌های تجاری، عمدتاً متمرکز بر کالا‌های اساسی و محصولات راهبردی است. سازمان‌های دولتی دو کشور نقش اصلی در این تجارت داشته و حجم مبادلات به دلیل محدودیت‌های مالی و انزوای اقتصادی کره شمالی نسبتاً محدود است، اما کالا‌های ایرانی به دلیل قیمت رقابتی و کیفیت قابل قبول در بازار این کشور جایگاه مشخصی دارند.

شناخت بازار و قوانین صادرات به کره شمالی

صادرات به کره شمالی مستلزم شناخت دقیق تحریم‌های بین‌المللی و مقرات خاص دو کشور است، چرا که این کشور تحت شدیدترین محدودیت‌های تجاری قرار دارد. مبادلات عمدتاً از طریق شرکت‌های دولتی و به صورت تهاتری یا با استفاده از ارز‌های واسطه مانند یوان چین انجام می‌شود. محصولات مجاز برای صادرات معمولاً شامل کالا‌های غیردومنظوره (غیرنظامی) مانند مواد غذایی، دارو، محصولات پتروشیمی و کالا‌های مصرفی می‌شود، اما هرگونه تجارت نیازمند اخذ مجوز‌های ویژه و هماهنگی دقیق با نهاد‌های مسئول در ایران (مانند وزارت صنعت و سازمان توسعه تجارت) است. به دلیل حساسیت‌های سیاسی و مالی، مشورت با وکلای بین‌المللی متخصص در تحریم‌ها قبل از هرگونه اقدام ضروری است.

مدارک مورد نیاز برای صادرات به کره شمالی

صادرات به کره شمالی به دلیل تحریم‌های بین‌المللی و شرایط خاص این کشور، نیازمند مدارک ویژه و رعایت پروتکل‌های دقیق است. مهم‌ترین مدارک مورد نیاز شامل:

۱. مدارک عمومی صادرات

•    گواهی مبدأ (Certificate of Origin)

•    فاکتور تجاری (Commercial Invoice)

•    لیست بسته‌بندی (Packing List)

•    بارنامه (Bill of Lading/Air Waybill)

•    بیمه‌نامه (Insurance Certificate) 

۲. مدارک اختصاصی برای کره شمالی

•    مجوز ویژه صادرات از سازمان توسعه تجارت ایران

•    تأییدیه وزارت امور خارجه (برای برخی کالا‌های حساس)

•    گواهی عدم کاربرد دوگانه (برای کالا‌های غیرنظامی)

•    تأییدیه بانک مرکزی برای نقل و انتقالات مالی

۳. مدارک فنی

•    گواهی سلامت (برای مواد غذایی)

•    گواهی استاندارد (برای کالا‌های صنعتی)

•    گواهی آنالیز (برای محصولات پتروشیمی)

۴. مدارک خاص

•    قرارداد تأیید شده توسط اتاق بازرگانی ایران

•    مجوز‌های ویژه در صورت استفاده از مسیر‌های سوم (چین/روسیه)

کالا‌های صادراتی به کره شمالی

روابط تجاری بین ایران و کره شمالی از گذشته وجود داشته است. مهم‌ترین اقلام صادراتی ایران به این کشور شامل:

۱. صادرات محصولات پتروشیمی 

صادرات محصولات پتروشیمی ایران به کره شمالی با وجود چالش‌های تحریمی، یکی از زمینه‌های مهم تجاری بین دو کشور محسوب می‌شود. مهم‌ترین محصولات پتروشیمی صادراتی ایران به کره شمالی شامل اوره، متانول، آمونیاک، پلی اتیلن و پروپیلن می‌شود که عمدتاً از طریق مسیر‌های دریایی با توقف در بنادر چین (مانند دالیان) و سپس انتقال به بندر نامپو در کره شمالی انجام می‌شود.

۲. صادرات محصولات پزشکی

صادرات محصولات پزشکی و دارویی ایران به کره شمالی با وجود چالش‌های تحریمی، به‌عنوان یکی از حوزه‌های مهم همکاری‌های انسانی و تجاری بین دو کشور ادامه دارد. صادرات این محصولات به کره شمالی موضوعی حساس و کمتر رسانه‌ای‌شده است که در چارچوب تحریم‌های بین‌المللی، روابط سیاسی خاص و ظرفیت‌های تولید داخل ایران قابل بررسی است.

۳. صادرات محصولات ساختمانی

با وجود ظرفیت فنی و تولیدی بالای ایران در حوزه مصالح ساختمانی، صادرات به کره شمالی به‌دلیل تحریم‌ها و محدودیت‌های دیپلماتیک بسیار محدود یا غیرشفاف است. اگرچه امکان صادرات غیرمستقیم یا در قالب پروژه‌های خاص وجود دارد، اما تاکنون اطلاعات رسمی و مستندی درباره صادرات محصولات ساختمانی ایران به کره شمالی منتشر نشده است.

۴. صادرات فرش دستباف

با وجود شهرت جهانی فرش دست‌باف ایرانی، صادرات این محصول به کره شمالی بسیار محدود و تقریباً ناشناخته است. شرایط سخت تحریم‌های بین‌المللی علیه کره شمالی، نبود روابط بانکی، محدودیت‌های حمل‌ و نقل و همچنین ضعف زیرساخت‌های تجاری این کشور، موجب شده که بازار کره شمالی به‌عنوان مقصد صادراتی فرش ایرانی چندان فعال نباشد. اگرچه ممکن است در سطح دیپلماتیک یا در قالب هدایای فرهنگی میان دو کشور تبادلات محدودی صورت گرفته باشد، اما تاکنون هیچ گزارش رسمی یا آماری مشخص از صادرات فرش دست‌باف ایران به کره شمالی منتشر نشده است.

۵. صادرات زعفران

با وجود کیفیت بالای زعفران ایرانی و جایگاه جهانی آن، صادرات زعفران به کره شمالی بسیار محدود و فاقد گزارش‌های رسمی و مستند است. شرایط تحریمی شدید، نبود زیرساخت‌های مالی و بانکی و ظرفیت خرید پایین مردم کره شمالی باعث شده این کشور بازاری فعال برای محصولات لوکس مانند زعفران نباشد. اگرچه احتمال تبادلات بسیار محدود در قالب همکاری‌های خاص دولتی یا فرهنگی وجود دارد، اما زعفران ایران عملاً سهمی در بازار کره شمالی ندارد و تجارت آن با این کشور، در صورت وجود، در سطحی نمادین و غیرتجاری باقی مانده است.

۶. صادرات پسته

با وجود اینکه ایران یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان پسته در جهان است، صادرات پسته به کره شمالی تقریباً وجود خارجی ندارد. شرایط اقتصادی ضعیف، محدودیت‌های شدید واردات کالا‌های غیرضروری در کره شمالی و تحریم‌های بین‌المللی، این کشور را از فهرست مقاصد واقعی صادرات پسته ایران خارج کرده است. همچنین نبود روابط بانکی و زیرساخت‌های تجاری مؤثر میان دو کشور، مانع هرگونه تبادل رسمی در این زمینه شده است. در نتیجه، پسته ایرانی تاکنون جایگاهی در بازار محدود و بسته کره شمالی پیدا نکرده است.

۷. صادرات خرما

با وجود تولید بالای خرما در ایران و صادرات آن به ده‌ها کشور جهان، صادرات خرما به کره شمالی تاکنون اعلام نشده است. ساختار بسته اقتصادی کره شمالی، تحریم‌های بین‌المللی، ضعف زیرساخت‌های تجاری و محدودیت در روابط بانکی، موجب شده این کشور مقصدی نامناسب برای صادرات مواد غذایی مانند خرما باشد. اگرچه خرما از جمله محصولات غذایی نسبتاً ارزان و مغذی است، اما تقاضای مشخصی برای آن در بازار کره شمالی مشاهده نشده و صادرات آن، در صورت وجود، احتمالاً در قالب کمک‌های بشردوستانه یا تبادلات غیررسمی و محدود انجام شده است.