صادرات گل و تحول عظیم در اقتصاد هلند / هلند چه اقلامی را به دیگر کشورها صادر می‌کند؟
نشان تجارت - هدی کاشانیان: تاثیر صادرات گل در اقتصاد هلند بسیار چشم‌گیر و قابل توجه است و یکی از بخش‌های کلیدی در تجارت خارجی و برند ملی این کشور به‌شمار می‌رود. این صادرات در اقتصاد هلند فقط یک فعالیت کشاورزی نیست، بلکه یک موتور رشد اقتصادی، فرهنگی و بین‌المللی است که نقش مهمی در توسعه پایدار کشور ایفا می‌کند.
اغلب مردم دنیا، کشور هلند را با دو نماد می‌شناسند: آسیاب‌های بادی و گل‌های لاله. این تصورات دور از واقعیت نیستند. از دهه‌ها قبل، گیاهان زینتی دومین رده فهرست پرفروش‌ترین محصولات صادراتی هلند را به نام خود ثبت کرده‌اند. کشور هلند برای اینکه در حوزه کشاورزی موفق باشد و درعین‌حال طبق روند‌های پایدار زیست محیطی عمل کند، به نوآوری و خلاقیت مداوم نیاز دارد. به همین دلیل آزمایش‌های فشرده و متوالی، بخشی از مسیر دیجیتالی کردن فرایند‌های کشاورزی این کشور محسوب می‌شوند.
درآمد هلند از صادرات گل چقدر است؟
درآمد هلند از صادرات گل، سالانه میلیارد‌ها یورو را شامل می‌شود و این کشور را به یکی از بزرگ‌ترین بازیگران صنعت گل و گیاه در جهان تبدیل کرده است. بر اساس آمار‌های رسمی، هلند سالانه بیش از ۱۰ میلیارد یورو از صادرات گل، گیاهان زینتی و محصولات مرتبط درآمد دارد. بخش عمده‌ای از این درآمد از فروش گل‌های شاخه بریده مانند لاله، رز و ژربرا به کشور‌های اروپایی و فراتر از آن حاصل می‌شود.
بازار‌های اصلی صادراتی هلند شامل آلمان، بریتانیا، فرانسه، ایتالیا و ایالات متحده آمریکا هستند. علاوه بر گل‌های طبیعی، صادرات محصولات مرتبط مانند بذر، پیاز گل و گلدان‌های تزیینی نیز در افزایش درآمد این بخش نقش مؤثری دارد. درآمد حاصل از این صنعت نه تنها اقتصاد کشاورزی هلند را تقویت کرده، بلکه در ایجاد اشتغال، توسعه فناوری‌های گلخانه‌ای و ارتقاء جایگاه جهانی این کشور در صنعت کشاورزی پیشرفته نیز سهم به‌سزایی دارد.
فناوری‌های صنعت کشاورزی در هلند
فناوری‌های مورد استفاده در صنعت کشاورزی هلند از پیشرفته‌ترین و نوآورانه‌ترین نمونه‌ها در جهان هستند و همین عامل باعث شده تا این کشور کوچک به یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان محصولات کشاورزی در سطح جهانی تبدیل شود. صنعت کشاورزی هلند به‌واسطه بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، به الگویی جهانی در بهره‌وری بالا و مصرف بهینه منابع تبدیل شده است. یکی از مهمترین نوآوری‌ها در این حوزه، گلخانه‌های هوشمند (Smart Greenhouses) هستند که با استفاده از سنسورها، سیستم‌های کنترل خودکار دما، نور، رطوبت و تغذیه، امکان تولید پایدار با کمترین مصرف آب و انرژی را فراهم می‌کنند.
فناوری‌های سنجش از دور (Remote Sensing) و کشاورزی دقیق (Precision Farming) نیز به کشاورزان کمک می‌کنند تا با تحلیل داده‌ها از طریق ماهواره‌ها و پهپادها، شرایط خاک، میزان آبیاری و وضعیت محصولات را به دقت بررسی و مدیریت کنند. همچنین، ربات‌های کشاورزی برای کاشت، برداشت و بسته‌بندی محصولات مورد استفاده قرار می‌گیرند که هزینه نیروی کار را کاهش داده و سرعت عملیات را افزایش می‌دهند.
داده‌کاوی (Data Analytics) و هوش مصنوعی نیز نقش مهمی در پیش‌بینی آفات، کنترل بیماری‌های گیاهی و بهینه‌سازی عملکرد محصولات دارند. در مجموع، استفاده گسترده از فناوری‌های نو در کشاورزی، هلند را به یکی از کارآمدترین و سبزترین کشور‌های تولیدکننده محصولات کشاورزی در جهان تبدیل کرده است.
راه‌های تقویت صادرات گل به هلند
با توجه به اهمیت و حضور قوی هلند در صنعت گل و گیاه، تلاش برای بهبود روند صادرات گل به این کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. برای تقویت صادرات گل به هلند، لازم است مجموعه‌ای از اقدامات هماهنگ در زمینه تولید، استانداردسازی، بازاریابی و همکاری‌های بین‌المللی صورت پذیرد. در گام نخست، بهبود کیفیت و تنوع گل‌های تولیدی از طریق آموزش تولیدکنندگان، به‌کارگیری بذر‌های اصلاح‌شده و استفاده از فناوری‌های نوین در پرورش گل، می‌تواند رقابت‌پذیری را افزایش دهد. همچنین، رعایت استاندارد‌های بین‌المللی بسته‌بندی، حمل و نقل و بهداشت گیاهی یکی از پیش‌شرط‌های اصلی ورود به بازار‌های اروپایی از جمله هلند است.
توسعه زیرساخت‌های صادراتی مانند سردخانه‌ها، ناوگان حمل و نقل هوایی مناسب و تسهیل در امور گمرکی نیز نقش مهمی در حفظ کیفیت گل‌ها تا رسیدن به مقصد دارد. از سوی دیگر، ایجاد ارتباط مستقیم با خریداران، حراجی‌های گل در هلند (مانند بازار آلس‌میر) و شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی گل و گیاه، فرصت‌هایی برای معرفی محصولات و جذب مشتریان جدید فراهم می‌کند. همچنین، انعقاد تفاهم‌نامه‌های تجاری بین دولت‌ها و تقویت همکاری‌های بخش خصوصی می‌تواند بستر قانونی و اقتصادی لازم برای گسترش صادرات گل به هلند را ایجاد کند.
صادرات گل ایرانی به هلند
بر اساس جدیدترین آمارها، در سال ۲۰۲۴ (میلادی)، صادرات گل تازه ایرانی به هلند بسیار اندک بوده و تنها حدود ۸۹٫۲۴ هزار دلار ثبت شده است، که شامل گیاهان زینتی، درختچه‌ها، پیاز‌ها و گل‌های بریده می‌شود. این رقم نشان می‌دهد که سهم ایران از بازار گل هلند در این سال بسیار محدود بوده و در مقایسه با سایر کشور‌های صادرکننده گل، جایگاه چندانی در آن کشور ندارد.
آیا درآمد هلند وابسته به صادرات گل است و آن‌ها هم به بیماری هلندی مبتلا هستند؟
درآمد هلند تنها به صادرات گل وابسته نیست و اقتصاد این کشور بسیار متنوع و پیشرفته است. اگرچه هلند یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان گل در جهان است و صنعت گل نقش مهمی در اقتصاد این کشور دارد، اما بخش‌های دیگری مانند کشاورزی پیشرفته، صنایع غذایی، پتروشیمی، خدمات مالی، فناوری‌های نوین، حمل و نقل و گردشگری نیز سهم بزرگی در تولید ناخالص داخلی آن دارند. از سوی دیگر، اصطلاح «بیماری هلندی» اگرچه برای نخستین بار در دهه ۱۹۶۰ و در پی کشف منابع گاز طبیعی در هلند مطرح شد، اما امروزه این کشور با اتخاذ سیاست‌های اقتصادی هوشمندانه توانسته است از آثار منفی این پدیده عبور کند. در نتیجه، هلند در حال حاضر به عنوان کشوری با اقتصاد پایدار و متعادل شناخته می‌شود و به‌رغم تجربه تاریخی‌اش، به بیماری هلندی مبتلا نیست.
مهمترین اقلام صادراتی هلند به سایر کشورها
هلند یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان کالا در جهان است و اقلام صادراتی این کشور طیف گسترده‌ای از محصولات صنعتی، کشاورزی و فناوری را دربر می‌گیرد. مهمترین اقلام صادراتی هلند شامل فرآورده‌های نفتی و شیمیایی، داروها، ماشین‌آلات صنعتی، تجهیزات الکترونیکی و قطعات کامپیوتری و مواد غذایی فرآوری‌شده مانند لبنیات، گوشت و محصولات نهایی کشاورزی است. علاوه بر این، گل‌ها و گیاهان زینتی به‌ویژه گل لاله از اقلام مشهور صادراتی این کشور محسوب می‌شوند که در بازار‌های اروپایی و جهانی جایگاه ویژه‌ای دارند. همچنین هلند به دلیل موقعیت استراتژیک خود و داشتن یکی از بزرگ‌ترین بنادر اروپا (روتردام)، در صادرات مجدد کالا نیز نقش کلیدی ایفا می‌کند و بسیاری از کالا‌های وارداتی از کشور‌های دیگر را به سایر بازار‌های جهانی ارسال می‌کند. این تنوع در صادرات، هلند را به یکی از پایدارترین اقتصاد‌های صادرات‌محور در اروپا تبدیل کرده است.
