نشان تجارت - هدی کاشانیان: صنایع و تولیدات ایران در یمن به دلیل روابط تاریخی، فرهنگی و تجاری بین دو کشور، حضور نسبتاً خوبی دارند. با وجود چالشهای ناشی از جنگ داخلی یمن و تحریمهای بینالمللی، آمارها نشان میدهد صادرات ایران به این کشور در سالهای اخیر روندی رو به رشد داشته است. براساس گزارش سازمان توسعه تجارت ایران، محصولات غذایی، دارویی و مصالح ساختمانی، سهم عمدهای از تجارت دوطرفه را تشکیل میدهند.
یمن با چالشهای اقتصادی و سیاسی متعددی روبهرو است. در سالهای اخیر، جنگ و تنشهای داخلی به شدت بر اقتصاد این کشور تأثیر گذاشته و منجر به کاهش تولید، افزایش بیکاری و فقر شده است. با این حال، یمن دارای منابع غنی از جمله نفت، گاز طبیعی و محصولات کشاورزی است که میتواند فرصتهای تجاری مناسبی را فراهم کند.
صادرات به کشور یمن بهعنوان یکی از مقاصد تجاری مستعد، بسیار مورد توجه بازرگانان بوده است، به طوری که سالانه میلیونها تن کالا و اقلام تجاری و بازرگانی به کشور یمن صادر میشود که این حجم از معاملات تجاری در یمن خود نشان از رونق بازار آن دارد. یکی از نکات مهمی که برای صادرات به کشور یمن میبایست مدنظر قرار گیرد تامین کالای صادراتی است که تامین آن در هر کشور قوانین خاص مختص به خود را دارد.
تجارت با یمن به دلیل شرایط خاص این کشور (جنگ داخلی، تحریمها و محدودیتهای مالی) نیازمند برنامهریزی دقیق و آگاهی از چالشهای موجود است. برای شروع تجارت با یمن، مراحل زیر را باید دنبال کرد:
۱. تحقیق بازار: تحلیل نیازها و خواستههای بازار یمن.
۲. ایجاد شبکه ارتباطی: برقراری ارتباط با تأمینکنندگان، توزیعکنندگان و مشتریان محلی.
۳. ثبت شرکت: اگر قصد سرمایهگذاری مستقیم دارید، ثبت شرکت در یمن الزامی است.
۴. تأمین مالی: بررسی گزینههای تأمین مالی و سرمایهگذاری.
تجارت با یمن با چالشهای متعددی روبهروست که مهمترین آنها شامل ناامنیهای ناشی از جنگ داخلی، تحریمهای بینالمللی، مشکلات نقل و انتقال مالی، بوروکراسی اداری پیچیده، زیرساختهای ضعیف حمل و نقل، رقابت با کالاهای چینی و اماراتی و ریسک بالای عدمپرداخت توسط طرف یمنی میشود. علاوه بر این، محدودیت دسترسی به بنادر اصلی مانند حدیده، نوسانات قیمتها به دلیل بیثباتی اقتصادی و چالشهای گمرکی نیز باعث افزایش هزینهها و ریسک معاملات میشوند. با وجود تقاضای بازار برای کالاهای اساسی، موفقیت در این بازار نیازمند برنامهریزی دقیق، استفاده از روشهای پرداخت امن و همکاری با شرکای محلی معتمد است.
ایران محصولات عمده و پرسودی برای صادرات به یمن دارد. این کالاها عمدتاً از طریق «بندر حدیده» وارد یمن شده و به دلیل کیفیت مناسب و قیمت رقابتی در بازار این کشور، جایگاه خوبی دارند. هرچند تحریمها، مشکلات حمل و نقل و ناامنیهای ناشی از جنگ چالشهای مهمی در مسیر صادرات ایجاد کرده است. برخی از مهمترین کالاهای ایرانی که در بازار یمن یافت میشوند عبارتند از:
۱. صادرات زعفران
صادرات زعفران ایران به یمن، به دلیل کیفیت بالای محصول ایرانی و تقاضای قابل توجه در بازار یمن صورت میپذیرد. زعفران ایرانی که عمدتاً از طریق مسیرهای زمینی و دریایی وارد یمن میشود، بهعنوان یک کالای لوکس و ارزشمند در صنایع غذایی، دارویی و آرایشی - بهداشتی این کشور مورد استفاده قرار میگیرد.
۲. پسته
صادرات پسته ایران به یمن بهعنوان یکی از محصولات باکیفیت و پرطرفدار در این کشور، جایگاه مناسبی در بازار یمن دارد. پسته ایرانی که عمدتاً از نوع «اکبری و احمدآقایی» است، بهعنوان یک محصول لوکس و مغذی در آجیل و شیرینیپزی مورد استفاده قرار میگیرد.
۳. خشکبار
صادرات خشکبار ایران به یمن، بهویژه «خرما، کشمش و انجیر»، بهعنوان یکی از اقلام پرطرفدار در بازار این کشور جایگاه مناسبی دارد. خشکبار ایرانی در سبد مصرفی خانوارهای یمنی و صنایع غذایی این کشور مورد استفاده قرار میگیرد.
۴. لبنیات
صادرات محصولات لبنی ایران به یمن شامل شیر پاستوریزه، پنیر، ماست و دوغ به دلیل کیفیت مطلوب و قیمت رقابتی در حال رشد است. این محصولات عمدتاً از طریق مسیرهای زمینی و دریایی و با بستهبندی ویژه برای شرایط آب و هوایی گرم یمن وارد میشوند و باید در بستهبندیهای مناسب و ضدنفوذ حمل شوند تا از فساد و آلودگی آنها در طول حمل و نقل جلوگیری شود.
۵. روغنهای خوراکی
صادرات روغنهای خوراکی ایران به یمن بهعنوان یکی از محصولات اساسی مورد نیاز این کشور است. روغنهای نباتی ایرانی از جمله روغن آفتابگردان، سویا و پالم که توسط برندهای معتبر ایرانی تولید میشوند، به دلیل کیفیت مناسب، قیمت رقابتی و بستهبندی متناسب با شرایط اقلیمی یمن، سهم قابلتوجهی از بازار این کشور را به خود اختصاص دادهاند.
۶. محصولات صنعتی و ساختمانی
صادرات محصولات صنعتی و ساختمانی ایران به یمن در سالهای اخیر با فراز و نشیبهایی همراه بوده است. در گذشته، برخی از محصولات صنعتی مانند ظروف چدنی، سیمان و ماشینآلات مکانیکی به یمن صادر میشد. با این حال، به دلیل جنگ و ناآرامیهای داخلی در یمن، حجم این صادرات در سالهای اخیر کاهش یافته است.
۷. محصولات پزشکی و دارویی
صادرات محصولات پزشکی و دارویی ایران به یمن بهعنوان یکی از حوزههای کلیدی همکاری تجاری بین دو کشور، نقش حیاتی در تأمین نیازهای بهداشتی و درمانی مردم یمن ایفا میکند. صادرات داروهای ایرانی به یمن بهعنوان یک اقدام انساندوستانه و تجاری در شرایط بحرانی این کشور، تداوم دارد. سازمانهای بینالمللی و نهادهای خیریه نیز در برخی موارد بهعنوان واسطه در توزیع این داروها در مناطق بحرانزده یمن همکاری میکنند.
۸. خودرو و قطعات یدکی
صادرات خودرو و قطعات یدکی ایران به یمن با وجود چالشهای ناشی از شرایط بحرانی این کشور، همچنان به عنوان یکی از زمینههای مهم تجاری دو کشور مطرح است. این محصولات به دلیل قیمت مناسب، در دسترس بودن قطعات و سازگاری با شرایط آب و هوایی یمن، مورد توجه خریداران یمنی قرار گرفتهاند. با این حال، مشکلات نقل و انتقال مالی، ناامنیهای جادهای و رقابت با خودروهای دست دوم از کشورهای حاشیه خلیج فارس از موانع اصلی توسعه این تجارت محسوب میشوند. در سالهای اخیر، صادرات قطعات یدکی به دلیل نیاز مداوم بازار یمن به تعمیر و نگهداری خودروهای موجود، رشد نسبی داشته است.