رضا امیرخانی کیست؟
نشان تجارت - هدی کاشانیان: رضا امیرخانی، نویسنده و منتقد ادبی ایرانی است که تاکنون آثار گوناگونی در قالب رمان، داستان کوتاه، سفرنامه و نوشتههای تحلیلی منتشر کرده است. کتابهای او جزء آثار پرمخاطب ادبی کشور محسوب میشوند که برخی از آنها نیز به چندین زبان ترجمه شدهاند.
زندگینامه رضا امیرخانی
رضا امیرخانی در سال ۱۳۵۲ در تهران متولد شد. پدرش، محمدعلی امیرخانی، از کارآفرینان و کارخانهداران معروف تهران بود. دوران کودکی خود را در محلهی ۲۵ شهریور تهران گذراند و تحصیلات ابتدایی را در دبستان بهرستگان و متوسطه را در دبیرستان علامه حلی تهران ادامه داد. در سالهای پایانی دبیرستان، همراه با دو نفر از همکلاسیهایش در طراحی و ساخت یک هواپیمای تکسرنشین مشارکت کرد که این پروژه در چهارمین جشنواره اختراعات و ابداعات خوارزمی موفق به کسب مقام اول شد.
در سال ۱۳۷۰، رضا امیرخانی در رشته مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف پذیرفته شد و مدرک لیسانس خود را در این رشته دریافت کرد. در سال ۱۳۷۱، در حالی که مشغول کار روی پروژهی هواپیمای آموزشی دو نفره بود، گواهینامهی خلبانی خود را دریافت کرد و لقب جوانترین خلبان ایران را به دست آورد. امیرخانی در ۳۲ سالگی ازدواج کرد. او دو فرزند به نامهای «علی» و «حنیف» دارد.
رضا امیرخانی و شروع نویسندگی
رضا امیرخانی از نوجوانی علاقهمند به نویسندگی و ادبیات بود و مدتی با هیئت تحریریه نشریه «روایت دانشآموزان و فارغالتحصیلان استعدادهای درخشان» همکاری میکرد. علاقهی او به نویسندگی و شعر در شبهای شعر انقلاب اسلامی دبیرستان علامه حلی به اوج خود رسید. در دوران تحصیل علاوه بر شرکت در فعالیتهای آموزشی و پژوهشی دبیرستان و دانشگاه، در عرصهی نویسندگی و فعالیتهای فرهنگی نیز فعال بود. اولین رمان او، «ارمیا»، در سال ۱۳۷۴ منتشر شد. این اثر با وجود برخی کاستیهای فنی، توانست عنوان رمان برگزیده جشنواره آثار ۲۰ سال دفاع مقدس را از آن خود کند.
رمان بعدی امیرخانی با نام «من او» در سال ۱۳۷۸ منتشر شد و به یکی از پرفروشترین و محبوبترین رمانهای دههی هشتاد میان مخاطبان آرمانهای انقلابی تبدیل شد. این اثر همچنین افتخاراتی مانند «کتاب برگزیده منتقدان مطبوعات» و «کتاب برگزیده سال ۱۳۷۹» را برای او به ارمغان آورد.
در اواخر دهه هفتاد، رضا امیرخانی به آمریکا سفر کرد و مدتی در آنجا ماند. در این مدت دو کتاب به نامهای «نشت نشا» و «بیوتن» تالیف کرد و مقالاتی نیز در سایت ادبی «لوح» منتشر کرد. رمان «بیوتن» ابتدا تاییدیه وزارت ارشاد را دریافت نکرد، اما با دخالت وزیر ارشاد وقت، محمد حسین صفار هرندی، بدون نیاز به اصلاحیه منتشر شد.
رضا امیرخانی تجربه فعالیت در مشاغل مختلفی، چون آموزگاری، معاونت پژوهشی دبیرستان، سردبیری سایت «لوح» (ارگان نویسندگان ادبیات پایداری) در سالهای ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۴ و ریاست هیئت مدیره انجمن قلم ایران در سالهای ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶ را نیز در کارنامهاش دارد.
تاکنون بیش از ۱۵ اثر داستانی و سفرنامهای از او منتشر شده که طبق اطلاعات سایت شخصیاش، بیش از ۶۰۰ هزار نسخه از آنها به فروش رسیده است. آثار او با محوریت مضامین مذهبی، انقلاب اسلامی و دفاع مقدس شناخته میشوند و او با قلمی روان و نگاهی دقیق، انتقادات اجتماعی و سیاسی خود را در قالب داستانها و رمانها بیان میکند.
امیرخانی در کنار نویسندگی، مقالات و یادداشتهایی نیز در مورد مسائل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی ایران نوشته است. او در سال ۱۳۸۱ در سفر آیتالله خامنهای به سیستان و بلوچستان حضور داشت و وقایع این سفر را در کتابی باعنوان «داستان سیستان» منتشر کرد.
از دیگر افتخارات او میتوان به دریافت جایزه بخش ادبیات سیوششمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۹۷ برای کتاب «ر ه ش»، تقدیر ویژه دهمین دورهی جایزه ادبی جلال آل احمد برای کتاب «نفحات نفت» و برگزیدگی بخش داستان بیستویکمین دورهی کتاب فصل برای کتاب «قیدار» اشاره کرد.
سبک نوشتاری رضا امیرخانی
امیرخانی به عنوان نویسندهای متفکر، دقیق و اهل سفر شناخته میشود که همواره نگاه انتقادی به ناهماهنگیهای اجتماعی دارد. او علاقهمند به پژوهشهای میدانی است و بسیاری از آثارش نتیجه سفرهای طولانی، گفتوگو با مردم و تحقیق مستقیم در دل رویدادهاست. این شیوه، آثار او را برای خوانندگان واقعی، ملموس و قابلباور کرده است.
افتخارات و جایگاه بینالمللی رضا امیرخانی
آثار امیرخانی بارها مورد تحسین منتقدان و داوران قرار گرفته است:
• برگزیده جشنواره آثار ۲۰ سال دفاع مقدس (برای رمان ارمیا)
• برگزیده بیستمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران (برای رمان منِ او)
• برنده جایزه جلال آل احمد (گرانترین جایزه ادبی ایران) برای رمان رهش در سال ۱۳۹۷
• نامزد دریافت جایزه ادبی بریکس ۲۰۲۵ (مسکو)
• ترجمه آثار به زبانهای روسی، عربی، ترکی و انگلیسی
کتابهای رضا امیرخانی
• کتاب نیم دانگ پیونگ یانگ
• کتاب رهش
• کتاب ارمیا
• کتاب جانستان کابلستان
• کتاب ناصر ارمنی
• کتاب قیدار
• کتاب نفحات نفت
• کتاب از به
• کتاب داستان سیستان
• کتاب من او
• کتاب بیوتن
• کتاب نشت نشا
• کتاب سرلوحهها
• کتاب مردی که تا پیشانی در اندوه فرو رفت
سانحه سقوط پاراگلایدر رضا امیرخانی
طبق گزارشهای رسانهای، رضا امیرخانی در حین پرواز تفریحی با پاراگلایدر در منطقهای کوهستانی سقوط کرده است. این نوع پرواز که به شرایط جوی و مهارت فردی وابستگی زیادی دارد، بهعنوان یکی از فعالیتهای پرخطر شناخته میشود. در حال حاضر علت قطعی سقوط مشخص نیست، اما بررسیها عمدتاً بر روی چهار عامل متمرکز است:
• شرایط جوی نامساعد: وزش بادهای شدید یا تغییر ناگهانی جریانهای هوا ممکن است موجب از دست دادن کنترل بر روی چتر شود.
• خطای فنی: احتمال پارگی چتر، نقص در تجهیزات یا باز نشدن صحیح پاراگلایدر میتواند از عوامل تأثیرگذار باشد.
• اشتباه انسانی: کاهش تجربه پروازی، تأخیر در واکنش به تغییرات شرایط، انتخاب مسیر نادرست یا باز شدن ناصحیح چتر از عواملی است که ممکن است سقوط را رقم بزند.
• عوامل محیطی: ارتفاعات ناهموار، برخورد با صخرهها یا جریانهای هوایی پیچیده در مناطق کوهستانی، احتمال وقوع سانحه را افزایش میدهند.
طبق گزارشهای اولیه، پس از سقوط، رضا امیرخانی به بیمارستان منتقل شده و هماکنون تحت مراقبتهای پزشکی قرار دارد. منابع نزدیک به او اعلام کردهاند که برای ارزیابی آسیبها و پیگیری روند درمان، او تحت نظر تیم پزشکی است. تا زمان انتشار گزارش رسمی، وضعیت نهایی او همچنان در هالهای از ابهام است و نمیتوان اظهار نظر قطعی در اینباره کرد.
