آرشاک قوکاسیان که بود؟

نشان تجارت - هدی کاشانیان: آرشاک قوکاسیان، دوبلور باسابقه کشورمان در ششم مهر ۱۳۲۳ در تهران به دنیا آمد. پدرش به کار طلاسازی اشتغال داشت و او نیز در نوجوانی این حرفه را از پدرش آموخت و حتی برای سال‌ها به صورت شغل اصلی او درآمد. وی توانایی‌های ویژه‎ای در انعطاف‌پذیری صدا و تطبیق با شخصیت‌های مختلف داشت و توانست اولین دوبلور مسیحی ایرانی شود.

قوکاسیان از چهره‌های شناخته‌شده در عرصه دوبلاژ ایران بود. او با صدای منحصربه‌فرد و مهارت بالایی که داشت در هنر دوبلاژ، نقش‌های مهمی را در آثار سینمایی و تلویزیونی به یاد ماندنی کرد. قوکاسیان در طول فعالیت حرفه‌ای خود، به‌ویژه در دوبله فیلم‌ها و سریال‌ها همچون محمد رسول‌الله، دایی جان ناپلئون، بر باد رفته، گتسبی بزرگ و هفت مرد ارتشی توانست جایگاه ویژه‌ای برای خود به‌دست آورد و صدایش در ذهن مخاطبان ماندگار شود.

فعالیت آرشاک قوکاسیان در دوبله

آرشاک قوکاسیان دوبله را از سال ۱۳۳۹ آغاز کرد و به جای شخصیت‌ها در فیلم‌های سینمایی و سریال‌ها گویندگی کرده است. قوکاسیان درباره حرفه خود گفته بود: «این حرفه را از ۱۵ سالگی دوست داشته و همان زمان این شغل را انتخاب کرد. عمده شهرت او به خاطر گویندگی به جای سعید کنگرانی در سریال دایی جان ناپلئون بود». عطاءالله کاملی، معصومیت و نجابت را ویژگی صدای قوکاسیان می‌داند و عمده شخصیت‌هایی که توسط او دوبله شدند، دارای چنین ویژگی‌هایی بودند. او در فیلم «شاهزاده و گدا» هم به جای مارک لستر صحبت کرده بود. قوکاسیان همچنین نقش‌های بسیاری را گویندگی کرد و به جای هنرپیشه‌های زیادی حرف زد. از زندگی شخصی و همسر و فرزندان آرشاک قوکاسیان خبری منتشر نشده است.

مهاجرت آرشاک قوکاسیان از ایران

این هنرمند از سال ۱۳۶۱ به کانادا مهاجرت کرد و تا سال ۱۳۸۸ در آن کشور به حرفه طلاسازی اشتغال داشت. در اسفند ۱۳۸۸ امیرهوشنگ زند، مدیر دوبلاژ فیلم هوش مصنوعی ساخته استیون اسپیلبرگ با اعلام بازگشت قوکاسیان به ایران از ادامه فعالیت‌های او در عرصه دوبله خبر داد. در این فیلم او به جای سم روباردس گویندگی کرد. برخلاف نقش‌هایی که آرشاک پیش از این می‌گفت، نقش او درهوش مصنوعی حدود ۴۰ سال سن داشت.

آیین بزرگداشت آرشاک قوکاسیان

مستند «قصه آرشاک» سیزدهمین مستند از مجموعه مستند‌های دوبله و صدا به تهیه‌کنندگی و کارگردانی «ابوالفضل توکلی» ساخته شد و در ۵۷ دقیقه به جنبه‌های مختلفی از زندگی کاری استاد قوکاسیان پرداخته شده بود.

قوکاسیان در «قصه آرشاک» درباره ورودش به دوبله، دلایل سفر و فعالیتش در کانادا و همچنین اتفاقی که منجر به بازگشت این دوبلور پیشکسوت در مقطعی به ایران شده بود، سخن گفته بود.

آرشاک قوکاسیان در این مراسم گفت: «خوشحالم که توانستم در کشور خودم و جایی که در آن به دنیا آمده‌ام، راه بروم، زندگی کنم و لذت ببرم. واقعاً خانه خود آدم با هیچ جای دیگری قابل مقایسه نیست؛ همان‌طور که هیچ کسی نمی‌تواند جای برادر و پدر و مادر را بگیرد، نمی‌توانم خوشحالی خودم را پنهان کنم. بسیار خوشحالم و نمی‌دانم آن را چگونه باید بیان کنم».

نمونه فعالیت‌های آرشاک قوکاسیان

برخی از به یاد ماندنی‌ترین کار‌های آرشاک قوکاسیان عبارتند از: 

•    بر باد رفته به‌جای باند بروکس در نقش چارلز همیلتون

•    گتسبی بزرگ به‌جای اسکات ویلسون در نقش جرج ویلسون

•    شاهزاده و گدا به‌جای مارک لستر

•    زد به‌جای گریک هاگن

•    محمد رسول‌الله در نقش عمار

•    دایی جان ناپلئون به جای سعید کنگرانی

•    در امتداد شب به‌جای سعید کنگرانی

•    پرواز در قفس به‌جای سعید کنگرانی

•    دایره مینا به‌جای سعید کنگرانی

•    سرایدار به‌جای سعید کنگرانی

•    محافظ همسر هیتمن

•    هیولا‌ها در محل کار

•    سریع و خشمگین ۵

•    سریع و خشمگین: توکیو دریفت

•    سریع و خشمگین ۲

•    فراموشی

•    عشق آتشین

•    مثل آب باش

•    شیطان تمام وقت

•    گری هاوند

•    خواهر کوچک ما

•    تاریخچه شخصی دیوید کاپرفیلد

•    به من دروغ بگو

•    جنگ ستارگان: قسمت نهم – خیزش اسکای واکر

•    دولیتل

•    کشتن ایو

•    کسل راک

درگذشت آرشاک قوکاسیان

شهراد بانکی، مدیر روابط عمومی انجمن گویندگان و سرپرستان گفتار فیلم در ۶ آبان ۱۴۰۳ خبر درگذشت آرشاک قوکاسیان را در صفحه اینستاگرام خود اعلام کرد. آرشاک قوکاسیان در سال‌های پایانی عمرش دچار بیماری آلزایمر پیشرفته شده بود. قوکاسیان ۸۰ ساله بود و در شهر تورنتو کانادا زندگی می‌کرد و بنا به خواسته خانواده‌اش در همان شهر به خاک سپرده خواهد شد.