عملکرد دولت چهاردهم چگونه بوده است؟

نشان تجارت - جهانگیر مصلی: بیش از ۱۵ ماه از عمر دولت مسعود پزشکیان سپری شده و در این مدت به گواه روزنامه تجارت، نرخ تورم کالا‌های خوراکی معادل ۱۷۱ درصد و نرخ تورم کالا‌های غیرخوراکی و خدمات برابر با ۱۵۱ درصد بوده است. همچنین بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران، شاخص قیمت مصرف‌کننده در مهرماه امسال به ۴۰۳.۸ واحد رسید. این در حالی است که در آخرین ماه قبل از آغاز فعالیت دولت چهاردهم، این شاخص رقم ۲۵۵.۲ واحد را ثبت کرده بود. به این ترتیب، نرخ تورم در طول ۱۵ ماه فعالیت دولت مسعود پزشکیان معادل ۱۵۸ درصد بوده است.

همچنین علی‌محمد نمازی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب، درباره این موضوع به «نامه‌نیوز» گفت: «شعار‌ها و وعده‌های انتخاباتی آقای پزشکیان نشان می‌داد که دولت او برنامه مشخص و مدونی برای اداره کشور ندارد. به نظر می‌رسید آقای پزشکیان اساسا با نیت پیروزی وارد میدان انتخابات نشده بود. هر زمان از او درباره برنامه‌هایش سؤال می‌شد، تنها پاسخ می‌داد که برنامه هفتم توسعه، همان برنامه من است.

درست است که کشور دارای اسناد بالادستی و سند چشم‌انداز است، اما هر رییس‌جمهوری باید بر پایه این اسناد، برنامه‌ای علمی، واقع‌بینانه و متناسب با شرایط روز کشور تدوین کند. اداره کشور بدون برنامه و روش روشن، آن‌هم در شرایط پرچالش کنونی، قابل قبول نیست. رییس‌جمهور باید بتواند با پیش‌بینی دقیق خطرات و مشکلات آینده، مسیر روشنی برای اداره کشور ارائه دهد. آقای پزشکیان در زمان تبلیغات انتخاباتی می‌گفت قصد دارد تحریم‌ها را بردارد و موجب رونق اقتصادی شود. این سخنان در واقع بیشتر شعار بودند تا برنامه عملی. او چندین بار تأکید کرد: اگر نتوانم یا اجازه ندهند کار کنم، نمی‌دانم چه خواهم کرد. اکنون که رییس‌جمهور شده است، سیاست دولت عملا بر این مبناست که برویم جلو تا ببینیم چه می‌شود. چنین رویکردی در شأن رییس‌جمهور یک کشور نیست. آقای پزشکیان تصور می‌کرد اداره امور به‌راحتی پیش خواهد رفت، اما در عمل چنین نشد».

او ادامه داد: «در حوزه سیاست خارجی نیز دستاورد قابل‌توجهی دیده نمی‌شود. این سؤال مطرح است که آیا توانسته‌ایم از طریق مذاکره، از وقوع جنگ جلوگیری کنیم؟ پاسخ منفی است. در زمینه مسائل زیست‌محیطی، به‌ویژه تغییرات اقلیمی، خشکسالی و بحران کم‌آبی نیز رییس‌جمهور کمتر از هر موضوع دیگری سخن گفته است؛ در حالی‌که این مسائل از مهم‌ترین تهدیدات آینده کشور هستند. بحران آب و تغییرات اقلیمی یک‌شبه پدید نیامده‌اند؛ از سال ۸۳ کشور درگیر خشکسالی‌های طولانی‌مدت بوده و این وضعیت تهدیدی جدی برای امنیت و پایداری کشور محسوب می‌شود. بنابراین، اظهاراتی مانند اینکه اگر باران و برف نبارد باید آب را سهمیه‌بندی کنیم و تهران را تخلیه کنیم، سخنانی نادرست و غیرکارشناسی است و دولت باید برای مدیریت منابع آب، تأمین آب آشامیدنی و پیشگیری از بحران‌های احتمالی برنامه‌ریزی کند».

این فعال سیاسی همچنین بیان کرد: «یکی از دلایل ناکامی دولت آقای پزشکیان، نحوه گزینش و چینش مدیران بود. ستادی برای ارزیابی و انتخاب نیرو‌ها تشکیل شد تا به رییس‌جمهور پیشنهاد‌هایی ارائه دهد و در نهایت دولت شعار وفاق ملی را سر داد. در کشوری که نظام حزبی منسجمی ندارد، استفاده از نیرو‌های شایسته از همه جریان‌های سیاسی اقدامی مثبت است، اما در عمل چنین نشد. جناح اصولگرا نسبت به نیرو‌های شاخص اصلاح‌طلب حساسیت داشت و اصلاح‌طلبان نیز به اصولگرایان حساس بودند. نتیجه آن شد که نیرو‌های متوسط و کم‌تجربه وارد کابینه شدند و باعث شد دولتی حداکثری شکل نگیرد تا دولت از توان و کارآمدی لازم برخوردار نشود».

نمازی گفت: «به‌نظر من، افراد شایسته‌تری برای سمت‌های مهم، از جمله معاون اولی و وزارتخانه‌ها وجود داشتند، اما از آن‌ها استفاده نشد. وقتی دولت حداکثری در دوران بحران و دشواری‌های فراوان تشکیل نشود، طبعا از عهده اداره کشور برنمی‌آید. نگاهی به شاخص‌های کلان اقتصادی نشان می‌دهد که نرخ تورم بالا، بیکاری گسترده و رشد اقتصادی پایین است؛ در مجموع وضعیت اقتصادی کشور نامطلوب ارزیابی می‌شود. به نظر می‌رسد دولت کنونی با مشکلات و بحران‌های جدی و متعددی روبه‌رو است. از سوی دیگر، با توجه به تهدیدات خارجی و ناپایداری شرایط منطقه‌ای، ضروری است دولت بتواند با اصلاحات ساختاری و اتخاذ تصمیم‌های عاقلانه و کارشناسی، مسیر خود را اصلاح کند. در این صورت است که می‌توان امیدوار بود دولت بتواند به کار خود ادامه دهد و کشور را از بحران‌های پیش‌ِرو عبور دهد».

با این وضعیت به نظر می‌رسد دولت چهاردهم و شخص پزشکیان آینده دشواری را پیش‌رو داشته باشند. آن‌هم در حالی که خبری از مذاکره با کشور‌های غربی نیست و در این شرایط باید نگران درآمد کشور هم بود.