درمان های خانگی و سنتی برای سرماخوردگی چیست؟
نشان تجارت - هدی کاشانیان: سرماخوردگی شایع‌ترین عفونت خفیف ویروسی است که بینی، گلو، سینوس‌ها و مجاری هوایی فوقانی را درگیر می‌کند. این بیماری یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها در سراسر جهان صنعتی است. بسیاری از انواع ویروس‌ها می‌توانند باعث بروز سرماخوردگی شوند.
سرماخوردگی چیست؟
«سرماخوردگی» (Cold) یک عفونت ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی است. این بیماری با آن که علائم آزار‌دهنده‌ای دارد، معمولاً خطرناک نیست. براساس مطالعات تاکنون بیش از ۲۰۰ نوع ویروس شناخته شده‌اند که می‌توانند در انسان سرماخوردگی ایجاد کنند. کودکان کمتر از شش سال بیشتر در معرض خطر سرماخوردگی قرار دارند، اما بزرگسالان تقریباً در طول سال دو تا سه سرماخوردگی را تجربه می‌کنند. بیشتر افراد طی یک هفته یا ۱۰ روز از ابتلا به سرماخوردگی بهبود می‌یابند. گاهی علائم ممکن است در افرادی که سیگار می‌کشند، طولانی‌تر باشد.
علائم سرماخوردگی چیست؟
علائم سرماخوردگی اغلب دو تا سه روز بعد از مواجه با ویروس سرماخوردگی ظاهر می‌شوند. علائم این بیماری ممکن است در افراد مختلف کمی با هم متفاوت باشد. در زیر به علائم مشترک در اکثر سرماخوردگی‌ها اشاره می‌شود:
• سرفه
• عطسه
• گلو درد
• آبریزش بینی یا مسدود شدن راه تنفسی از طریق بینی
• احساس خستگی
• تب
• سر درد
• درد گوش
• احساس فشار در گوش و صورت
• درد عضلانی
درمان سرماخوردگی در طب سنتی
سرماخوردگی یکی از بیماری‌های ویروسی است که بیشتر سیستم تنفسی را درگیر می‌کند. این بیماری اصلاً خطرناک نیست، ولی می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد، سرماخوردگی معمولاً علائمی مانند خستگی، بی‌حالی، آب ریزش بینی، گلو درد، سرفه و خلط سینه دارد.
سرماخوردگی یک بیماری است، ولی همزمان می‌تواند به خارج کردن بلغم اضافی از بدن کمک کند. هرچه رطوبت فرد بیشتر باشد، احتمال آنکه به سرماخوردگی مبتلا شود بیشتر است، به همین دلیل هم است که کودکان بیشتر سرما می‌خورند، چون رطوبت زیادی در بدن دارند. بهتر است در اوایل سرماخوردگی کار خاصی نکنید و تحمل کنید تا بدن کار خودش را انجام دهد و اخلاط اضافی را از بدن خارج کند، ولی اگر تحمل آن برایتان سخت است می‌توانید با روشهای خانگی خیلی راحت از شر این بیماری خلاص شوید. برای تکمیل درمان سرماخوردگی باید از همان ریشه، یعنی معده و کبد شروع کنیم و بسته به مزاج جبلی و سرشتی فرد از موارد زیر به‌صورت مفرد یا ترکیبی بهره می‌بریم:
۱. شربت آبلیموی طبیعی و عسل
۲. انار، آب انار (ملس)
۳. لیمو شیرین
۴. دمکرده انجیر، عناب، سپستان
۵. آب سیب
۶. شلغم و آب آن؛ و به صورت موضعی می‌توان از موارد زیر استفاده کرد:
۱. دود سیاهدانه، اسفند، عنبرنسارا
۲. روغن‌مالی ملاج سر و پیشانی با روغن سیاهدانه یا بادام تلخ
۳. بادکش کتف
۴. گرم نگه‌داشتن سر با کلاه پشمی یا هر پارچه نخی یا پشمی
۵. چکاندن روغن سیاهدانه هر شب داخل بینی (دو قطره) برای تخلیه بهتر فضولات
۶. استشمام رایحه گرم همچون نعناع، گل نرگس و...
۷. بخور آویشن، نعنا و اکالیپتوس
درمان سرماخوردگی با جوشانده
برای زکامی که در فصل زمستان روی می‌دهد، جوشانده‌ای مرکب از گیاه زوفا، شیرین بیان و انجیر (به میزان مساوی) تهیه و سپس صاف کنید و با کمی ترنجبین شیرین کرده و روزی دو لیوان بنوشید. خوردن آش جو یا ماش با اسفناج، کدو، گشنیز، و چغندر نیز مناسب است. می‌توانید به عنوان غذا، حریره‌ای با سبوس گندم، مغز بادام و عسل درست کرده و میل کنید. همچنین به جای آب از شربت گرم عسل و گلاب استفاده کنید. دم کرده پونه کوهی و آویشن شیرازی در فصل پاییز و زمستان بسیار مناسب بوده، خاصیت ضدعفونی‌کنندگی داشته و برای سرماخوردگی نیز بسیار مفید است. این دمنوش را می‌توان با مقداری عسل مخلوط نموده و روزانه چند نوبت میل نمود.
مواد لازم:
• پونه یک قاشق غذاخوری
• آویشن یک قاشق غذاخوری
• عسل دو قاشق مرباخوری در هر لیوان
• آب جوش سه لیوان
طرز تهیه:
پونه و آویشن را بشویید و همرا با آب جوش در قوری چینی بریزید و به مدت ۳۰ دقیقه روی حرارت ملایم دم کنید. سپس دم کرده را در یک لیوان و یا فنجان بزرگ بریزید، عسل را به آن بیفزایید و هم بزنید تا کاملاً حل شود. حال به آرامی آن را میل کنید. دقت کنید که عسل را زمانی اضافه کنید که دمای دمنوش کمی پایین بیاید.
درمان سرماخوردگی با عسل و لیمو
اگر می‌خواهید کمتر سرما بخورید، هر روز صبح سه لقمه عسل با موم بخورید (طب الرضا)؛ چراکه آنتی‌اکسیدان فراوانی در موم عسل وجود دارد؛ پژوهش‌های جدید نشان داده است که با گرفتن موم از عسل، بسیاری از خواص سودمند آن کاهش می‌یابد. مقداری سیاهدانه را در سرکه خیسانده بعد آن را مثل اسفند دود کنید و دود آن را استنشاق کنید.
علت اصلی سرفه مخاطی است که در اثر التهاب ایجاد می‌شود و برای دفع آن‌ها لازم به سرفه کردن است. شیرینی عسل باعث تحریک غدد بزاقی شده و دفع مخاط را راحت‌تر می‌کند. همچنین اثر ضدمیکروبی و آنتی اکسیدانی عسل از شکل‌گیری مجدد مخاط بیشتر جلوگیری می‌نماید، در نتیجه سرفه‌ها و التهاب گلو را تا حدی کاهش می‌دهد. همچنین لیمو به افزایش ایمنی بدن در برابر عفونت‌ها کمک کرده و ترکیب مقداری آب گرم به همراه کمی عسل و آب لیمو ترش تازه می‌تواند در رفع علائم سرماخوردگی تاثیر خیلی خوبی داشته باشد و التهاب گلو را کاهش داده و مخاط رو دفع نماید. در صورت مصرف ناشتا، این شربت، خواص بی‌نظیری همچون سم‌زدایی دارد.
مواد لازم:
• لیموی تازه: یک کیلو
• عسل: حدود ۸۰۰ گرم
طرز تهیه:
برای درست کردن معجون عسل و لیمو، ابتدا به چند شیشه درب‌دار نیاز داریم. پس قبل از درست کردن معجون شیشه‌ها را خوب شسته و استریل کنید و کنار بگذارید تا خشک شوند. حالا برای شروع کار، لیمو‌های تازه را خوب با آب سرد می‌شوییم و صبر می‌کنیم تا کامل خشک شوند. سپس با یک چاقوی تیز سر و ته لیمو‌ها را جدا می‌کنیم. بعد لیمو‌ها را به شکل حلقه‌حلقه برش می‌زنیم و هسته‌های لیمو را کامل در می‌آوریم. دقت داشته باشید که برش‌ها هرچه نازک‌تر باشد، هسته‌ها راحت‌تر درمی‌آید. حتماً همه هسته‌ها را جدا کنید، چون هسته‌ها باعث می‌شود معجون تلخ شود. حالا لیمو‌های حلقه شده و عسل را به صورت لایه‌لایه داخل شیشه می‌ریزیم. یعنی یک لایه لیمو و یک قاشق عسل. به این ترتیب همه لیمو‌ها را داخل شیشه می‌ریزیم و لایه آخر را عسل می‌ریزیم. وقتی شیشه‌ها پر شد، درب آن‌ها را محکم می‌بندیم و آن‌ها را به مدت ۱۰ روز در محیط آشپزخانه جلوی پنجره زیر نور آفتاب می‌گذاریم تا آب بیندازد. بعد از ۱۰ روز درب ظرف‌ها را باز می‌کنیم و با قاشق لیمو‌ها را در آبی که انداخته، هم می‌زنیم و دوباره درشان را محکم می‌بندیم و در یخچال می‌گذاریم. وقتی که معجون‌ها حدود یک ماهی در یخچال ماند، آماده مصرف می‌شود. هنگام مصرف هم حتماً آن‌ها را در یخچال نگهداری کنید.
دمنوش زنجبیل برای درمان سرماخوردگی
چای زنجبیل تازه از جمله گیاهان دارویی است که تاثیر فوق‌العاده‌ای در پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی در فصول سرد دارد. این گیاه خاصیت ضدباکتری و ضدویروسی داشته و یکی از بهترین محرک‌ها برای تقویت و افزایش توان سیستم ایمنی و دفاعی بدن محسوب می‌شود. این گیاه را می‌توان به عنوان مواد اولیه برای تهیه غذا در وعده‌های روزانه استفاده کرد و یا آن را به صورت دمنوش مصرف نمود.
مواد لازم:
• عسل: به مقدار لازم
• زنجبیل تازه: یک تکه (حدود ۲۰ گرم)
• لیمو: یک عدد کوچک
• شیشه مرباخوری: یک عدد
طرز تهیه:
ابتدا یک تکه زنجبیل تازه را پوست گرفته و نازک برش دهید و داخل یک شیشه بریزید. سپس لیمو را به‌صورت اسلایسی و نازک برش دهید و به شیشه اضافه کنید. در آخر به اندازه‌ای، عسل اضافه کنید که روی زنجبیل و لیمو را بپوشاند. ترکیب حاصل را با قاشق مخلوط کنید. در شیشه را محکم ببندید و حداقل شش ساعت در یخچال بگذارید. اگر دوست دارید که قوام بیشتری پیدا کند ترکیب حاصل را دو روز در یخچال بگذارید. پس این مدت مخلوط آبکی شده و تبدیل به شربت می‌شود. اگر تمایل دارید که ترکیب حاصل را به صورت گرم میل کنید می‌توانید کمی آب داغ به آن اضافه کنید، اما آب آن نباید خیلی داغ باشد.
دمنوش دارچین برای درمان سرماخوردگی
زمانی که دچار سرماخوردگی شدید تنها قسمت بیرونی بدن خود را گرم نکنید. در چنین شرایطی گرم کردن درون بدن نیز می‌تواند موثر باشد. دارچین برای گرم نگه داشتن بدن و پاک کردن احتقان مخاطی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نکته مهم: اگرچه این گیاه به عنوان ادویه آشپزی امن و بی‌خطر است، اما اگر باردار هستید از دارچین به عنوان گیاه دارویی استفاده نکنید.
مواد لازم:
• پودر دارچین: یک قاشق چای‌خوری
• عسل: نصف قاشق چای‌خوری
طرز تهیه:
عسل و پودر دارچین را در آب ولرم مخلوط کنید. این ترکیب به از بین بردن باکتری‌های موجود در مثانه کمک می‌کند. بنابراین، شما را از ابتلا به عفونت‌های مثانه مصون می‌دارد. بهترین زمان استفاده از این ترکیب صبح است.
«سیر» روشی درمان برای سرماخوردگی
خواص و فواید سیر برای سلامتی بسیار زیاد است و از آن به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی یاد می‌شود. سیر خاصیت ضدمیکروبی و ضدویروسی دارد و برای رفع گرفتگی بینی نیز بسیار مناسب است. علاوه بر این، سیر ویتامین ث، آنزیم‌ها و مواد معدنی مفید مثل گوگرد را در خود جای داده که برای متوقف کردن این بیماری مفید است. برای استفاده حداکثری از خواص سیر برای درمان خانگی سرماخوردگی یک یا دو حبه سیر را هر چهار ساعت یک بار قورت دهید یا از سیر له شده تازه در طرز تهیه دمنوش یا داخل سوپ استفاده کنید.
مواد لازم:
• یک تا دو حبه سیر
• یک قاشق غذاخوری عسل
طرز تهیه:
سیر را له کنید و آن را به همراه عسل مصرف کنید. مصرف ترکیب سیر و عسل را دو بار در روز تکرار کنید.
«پیاز» راهی درمان برای سرماخوردگی
پیاز خواص ضدالتهابی و ضدمیکروبی دارد و همچنین خلط آور است. به همین دلیل می‌تواند مخاطی را که در مجاری بینی و قفسه سینه انباشته شده‌اند را شل کند و به این ترتیب خلط می‌تواند به راحتی از بدن خارج شود. این ماده خوراکی همچنین با تسکین تورم ناشی از عفونت ویروسی، می‌تواند مجاری تنفسی را به حالت اولیه بازگرداند.
مواد لازم:
• یک عدد پیاز قرمز
• عسل
طرز تهیه:
پیاز را پوست بکنید و برش بزنید. روی برش‌های پیاز عسل بریزید به اندازه‌ای که کاملاً پوشیده شوند. این ترکیب را یک شب تا صبح در یک ظرف دردار و در جای خنک نگه دارید. صبح یک تا دو تکه از پیاز‌های آغشته به عسل را میل کنید. مصرف یک تا دو تکه پیاز دو بار در روز کافی است. شما همچنین می‌توانید بعد از تمام شدن پیاز، عسل باقی مانده را مصرف کنید.
چای سبز برای درمان سرماخوردگی
از بین انواع چای ایرانی و خارجی، چای سبز درمان بهتری برای سرماخوردگی است. این چای سرشار از پلی فنول‌ها و فلانوئید‌هایی است که سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کنند، بنابراین بدن برای مبارزه با عفونت، قدرت بیشتری خواهد داشت. ویتامین ث موجود در این چای نیز، درمان خوبی برای سرماخوردگی و آنفولانزا خواهد بود.
مواد لازم:
• یک چای سبز کیسه‌ای
• یک فنجان آب گرم
• عسل
• آب لیمو
طرز تهیه:
چای سبز را با دم گذاشتن آن به مدت سه تا پنج دقیقه در آب گرم آماده کنید. عسل و / یا آب لیمو را برای افزودن طعم و مزه اضافه کنید و در نهایت این چای گیاهی سالم را بنوشید. دو تا سه فنجان از این چای را در روز بنوشید.
زردچوبه برای درمان سرماخوردگی
زردچوبه حاوی کورکومین است که دارای خواص آنتی‌بیوتیک و آنتی‌اکسیدانی است. نوشیدن شیر گرم که حاوی این داروی گیاهیی مفید است، می‌تواند سرماخوردگی و سرفه را تسکین بدهد.
مواد لازم:
• یک قاشق چای‌خوری پودر زردچوبه
• یک لیوان شیر گرم
روش انجام کار:
زردچوبه را به شیر اضافه کنید و خوب آن‌ها را با هم مخلوط کنید. قبل از رفتن به رختخواب ترکیب حاصل را بنوشید. هر شب این ترکیب را بخورید تا سرماخوردگی از بین برود.
فلفل سیاه بهترین درمان سرماخوردگی با روش گیاهی
فلفل سیاه حاوی مقدار زیادی ویتامین C است که خاصیت ضدمیکروبی و ضدسرطانی دارد. مصرف فلفل سیاه می‌تواند سرماخوردگی را درمان کند و علائمی مثل آبریزش و حتی گرفتی بینی را حد زیادی برطرف کند. برای درمان سرماخوردگی در خانه می‌توانید مقداری فلفل سیاه به سوپ اضافه کنید. برای درمان خانگی سرماخوردگی بزرگسالان می‌توانید فلفل سیاه را با عسل مصرف کنید. اضافه کردن مقداری فلفل سیاه به دمنوش و چای نیز موجب افزایش انرژی و گرم شدن بدن در سرماخوردگی می‌شود.
مواد لازم:
• نصف قاشق چای‌خوری فلفل سیاه تازه پودر شده
• یک لیوان آب ولرم
طرز تهیه:
پودر فلفل را با آب مخلوط کنید. خوب این دور را به هم بزنید. نوشیدنی حاصل را بنوشید. نوشیدن ترکیب را بعد از چند ساعت در صورت نیاز تکرار کنید.
حمام بخار برای درمان سرماخوردگی
بخار حمام مجاری بینی‌تان را نرم و مرطوب می‌کند و به شما آرامش می‌دهد. اگر دچار سرگیجه ناشی از آنفولانزا شده‌اید، همان‌طور که در حمام در حال شستشوی خود هستید، فضای حمام را پر از بخار آب کنید.
بخار اکالیپتوس برای درمان سرماخوردگی
در حقیقت این گیاه اغلب برای به عنوان یک داروی بدون نسخه به کار می‌رود. استشمام بخار روغن اکالیپتوس که در آب ریخته شده است می‌تواند سینوس‌ها را تمیز کند و از عفونت آن‌ها بکاهد.
شلغم روشی برای درمان سرماخوردگی
یکی از روشهای درمان سرماخوردگی در طب سنتی شلغم است. از هنگامی که شلغم به بازار می‌آید سعی کنید هر روز یک شلغم بخورید، شلغم یک آنتی بیوتیک طبیعی و موثر در درمان سرماخوردگی است.
طرز تهیه شلغم برای سرماخوردگی:
یک عدد شلغم بردارید و به اندازه یک قاشق از سرش خالی کنید و یک قاشق غذاخوری عسل و یک قاشق مرباخوری آویشن در آن بریزید و آن را در ظرفی قرار دهید و انتهای آن را چند سوراخ ریز بکنید. آن را در جای گرم مانند جلوی بخاری و یا روی بخاری بگذارید تا چهار ساعت بماند و عصاره عسل و شلغم و آویشن از زیرش خارج شود. سپس این عصاره را میل کنید و اگر دوست داشتید کل شلغم را هم می‌توانید بخورید. این ترکیب یک پنی سیلین واقعی است و بسیار سریع سرماخوردگی را خوب می‌کند.
درمان سرماخوردگی و عفونت با انار پخته
انار پخته شده هر نوع عفونت حاصل از سرما خوردگی مثل گلو درد، برنشیت مزمن یا گوش درد را برطرف می‌کند.
روش درمان:
یک عدد انار با پوست را روی شعله پخش کن بگذارید تا با حرارت بسیار کم آرام بجوشد. بیست دقیقه‌ای بگذارید بماند و تنها گاهی بچرخانید تا همه اطراف آن بپزد، بعد بگذارید کمی خنک شود و سپس میل کنید. یادتان باشد به غیر از پوست انار بقیه میوه را کامل بخورید. پرده‌ها و رگه‌های داخلی انار را حتماً با دانه‌های پخته شده بخورید. انار پخته شده را شب باید میل کنید و بعد از آن چیزی نخورید و تا صبح بخوابید. اثرات معجزه‌آسای انار را صبح روز بعد مشاهده خواهید کرد.
توت و خانواده آن برای درمان سرماخوردگی
توت‌ها پلی‌فنول‌هایی دارند که دارای خواص ضدویروسی هستند و با ویروس سرماخوردگی، مبارزه می‌کنند. انواع توت مثل توت فرنگی، توت سیاه، توت سفید، تمشک و بلوبری دارای محتوای بالایی از ویتامین ث هستند و خوردن آن‌ها چه به صورت تازه، چه به صورت دمنوش و چه به شکل عصاره می‌تواند سیستم ایمنی را تقویت کرده و علائم سرماخوردگی را کاهش دهند.
روغن‌های معطر برای درمان سرماخوردگی
روغن‌های معطر نه تنها برای ماساژ آرامش‌بخش بدن ایده‌آل هستند، بلکه برای درمان سرماخوردگی نیز فایده دارند. در حالی که روغن اوکالیپتوس به از بین بردن احتقان بینی کمک می‌کند، روغن نعناع فلفلی به عنوان یک از بین‌برنده عالی خلط عمل می‌کند. روغن اورگانو با خواص ضدویروسی که دارد ویروس‌ها را از بین می‌برد. عطر و طعم این روغن‌ها باعث تسکین عصب‌ها و احساس آرامش می‌شود.
مواد لازم:
• چهار تا پنج قطره روغن نعناع فلفلی یا اورگانو (پونه‌ی کوهی) یا روغن اوکالیپتوس
• یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل
روش انجام کار:
دو تا از این روغن‌ها را با هم مخلوط کنید و روی سینه، گردن و پیشانی‌تان بمالید. اجاره بدهید ترکیب روغنی تا جایی که ممکن است بماند. یکی دیگر از شیوه‌های استفاده از روغن‌های معطر، انتخاب یک حمام بخار همراه با یکی از روغن‌های معطر است. وان حمام را با آب گرم پر کنید. سپس چند قطره روغن معطر به آن اضافه کنید. در آب دراز بکشید و مزایای آن را به‌دست آورید. شما همچنین می‌توانید یک دستگاه بخور را برای پخش کردن عطر روغن معطر در سراسر اتاق و خانه استفاده کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا باکتری یا ویروس موجود در هوا را از بین ببرید و در عین حال راه‌های تنفسی‌تان را باز می‌کند.
اطراف سینوس‌هایتان که در اثر سرماخوردگی مسدود شده‌اند، کمپرس گرم یا سرد بگذارید
برای حل مشکل‌تان هر دو حالت -کمپرس سرد یا گرم- موثر خواهد بود. می‌توانید وسایل سرد یا گرم مخصوص این کار را از داروخانه‌ها تهیه کنید که چندین بار قابل استفاده هستند، یا خودتان آن را در خانه درست نمایید. دستمال مرطوبی را به مدت ۵۵ ثانیه در مایکروفر قرار دهید تا به خوبی گرم شود (پیش از استفاده حتماً میزان گرمای دستمال را امتحان کنید تا بیش از اندازه داغ نباشد). برای درست کردن کمپرس سرد نیز می‌توانید از یک بسته کوچک سبزیجات یخ زده استفاده نمایید.
حمام با نمک اپسوم برای درمان سرماخوردگی
برای باز کردن بینی و کاهش خستگی و درد بدن ناشی از سرماخوردگی، چنان‌چه پیش‌تر عنوان شد، حمام بخار ایده‌آل است. با اضافه کردن نمک اپسوم، به سم‌زدایی بدن‌تان کمک می‌کنید و همچنین درد عضلات را تسکین می‌دهید.
مواد و وسایل لازم:
• یک قاشق سوپ‌خوری نمک
• وان حمام
• آب گرم
روش انجام کار:
وان حمام را با آب گرم پر کنید. آب باید تا حدی که می‌توانید تحمل کنید، گرم باشد. نمک اپسوم را به آب داخل وان اضافه کنید و آن را خوب با آب مخلوط کنید. ۲۰ دقیقه یا بیشتر در آب غوطه‌ور شوید. اگر شما در حمام‌تان وان ندارید، پاهای‌تان را در یک لگن آب گرم مخلوط شده با یک چهارم فنجان نمک اپسوم بگذارید. این روش درمانی را یک روز در میان تکرار کنید تا علائم سرماخوردگی را تسکین دهید.
سخن پایانی
به خاطر بسپارید، بیماری‌های خطرناکی مانند عفونت‌های سینوسی، برونشیت، گلو درد و آسم، ممکن است دارای علائمی شبیه سرماخوردگی معمولی باشند. در صورتی که علائم بیماری‌تان شدید باشند، یا پس از مدتی احساس می‌کنید بیماری‌تان بهبود نیافته است، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
