پلاگین هیبریدها فریب بزرگ خودروسازان؛ چرا پلاگین هیبریدها در عمل سبز نیستند؟
نشان تجارت - در سال‌های اخیر، خودروهای پلاگین هیبرید یا PHEVها به‌عنوان انتخابی مناسب برای رانندگانی معرفی شده‌اند که می‌خواهند ردپای کربنی خود را کاهش دهند و در عین حال دغدغه پیمایش طولانی را نیز نداشته باشند. این خودروها با ترکیب یک موتور الکتریکی بدون آلایندگی و یک موتور بنزینی، در ظاهر بهترین هر دو دنیا را در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌دهند. اما داده‌های جدیدی که از اروپا منتشر شده، نشان می‌دهد که این تصور چندان هم با واقعیت یکی نیست.
همزمان با بازنگری قوانین خودروهای برقی در کانادا، نتایج تازه‌ای از اروپا نشان می‌دهد خودروهای پلاگین هیبرید که معمولا به‌عنوان گزینه‌ای دوستدار محیط‌زیست معرفی می‌شوند. در عمل آنقدرها هم پاک نیستند. بخش قابل توجهی از این فاصله میان تبلیغات و واقعیت، به نحوه استفاده رانندگان برمی‌گردد.
مصرف واقعی؛ فاصله‌ای بزرگ با آزمایشگاه
اگرچه خودروهای پلاگین هیبرید (PHEV) تنها یک تا سه درصد از خودروهای نو در پنج سال گذشته در کانادا را تشکیل داده‌اند، اما تعداد آن‌ها در جاده‌ها کم نیست. مهم‌ترین نقد اخیر بر این خودروها از سوی مجموعه‌ای از سازمان‌های محیط‌زیستی مطرح شده که داده‌های مصرف واقعی صدها هزار PHEV را در اروپا بررسی کرده‌اند. این داده‌ها از سال ۲۰۲۱ به‌صورت سیستمی برای جلوگیری از ارائه اطلاعات نادرست جمع‌آوری می‌شود.
نتایج حیرت‌انگیز بود: حالت برقی تنها در حدود ۳۰ درصد مواقع استفاده شده است، در حالی که فرضیات رسمی این رقم را بیش از ۸۰ درصد اعلام می‌کنند. این اختلاف باعث می‌شود میزان انتشار واقعی کربن تقریبا پنج برابر بیشتر از اعداد پیش‌بینی‌شده باشد.
کالین مک‌کراچر می‌گوید: «بسیاری از نسل اول PHEV ها با باتری‌هایی با برد محدود و شارژ آهسته عرضه شدند.» عواملی که رانندگان را به استفاده از حالت بنزینی سوق می‌داد. در اروپا نیز بسیاری از این خودروها در ناوگان‌های شرکتی قرار داشتند و رانندگان انگیزه‌ای برای صرفه‌جویی در مصرف سوخت نداشتند.
چرا خودروسازان به تولید PHEV علاقه‌مند شدند؟
برای خودروسازان، انگیزه اقتصادی و مقرراتی کاملا روشن بود. به‌گفته مک‌کراچر، این خودروها به شرکت‌ها کمک می‌کردند استانداردهای سخت‌گیرانه انتشار کربن را رعایت کنند، بدون آنکه هزینه‌های سنگین توسعه پلتفرم‌های تمام‌برقی را بپردازند.
در کانادا نیز PHEVها در چارچوب دستورالعمل دولت ترودو برای برقی‌سازی ۱۰۰ درصد خودروهای جدید تا سال ۲۰۳۵ نقش مهمی داشتند. طبق این برنامه، این خودروها همانند مدل‌های تمام‌برقی «خودروی بدون آلایندگی» محسوب می‌شدند؛ جایگاهی که خودروهای هیبریدی معمولی در آن قرار نمی‌گیرند. هرچند این برنامه هم‌اکنون توسط دولت جدید متوقف شده است.
واقعیت استفاده؛ از تغییر حالت ناگهانی تا هزینه‌های پنهان
برای برخی مصرف‌کنندگان، PHEV همچنان انتخابی منطقی است. مارسیا اسکریمجیور، ساکن اتاوا، می‌گوید: «خودروی کیا ۲۰۲۴ او با برد ۵۵ کیلومتری برای رانندگی روزانه کافی است و شارژ شبانه آن در آپارتمان هزینه‌هایش را کاهش داده است. اما او نیز به یکی از مشکلات رایج اشاره می‌کند.» تغییر ناگهانی خودرو از حالت برقی به بنزینی حتی هنگامی که شارژ کافی وجود دارد؛ مسئله‌ای که سبب افزایش مصرف واقعی سوخت می‌شود.
در اروپا، تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد این اختلاف بین مصرف ادعا‌شده و واقعی می‌تواند سالانه حدود ۸۰۰ دلار هزینه اضافه برای سوخت به همراه داشته باشد.
خلاء داده‌ها در کانادا و فرصت آموزش
برخلاف اروپا، در کانادا هیچ داده جامعی درباره رفتار رانندگان PHEV وجود ندارد. به گفته آدام ثورن از موسسه پمبینا، این یک فرصت آموزشی است تا خریداران بدانند شارژ شبانه و استفاده صحیح، عنصر کلیدی در بهره‌وری این خودروهاست.
آینده PHEV ها؛ کاهش یا تثبیت؟
با وجود ابهام در سیاست‌گذاری‌های جدید و تاثیر تعرفه‌ها، کارشناسان باور دارند که PHEVها هنوز جایگاه خود را حفظ خواهند کرد. مک‌کراچر برآورد می‌کند که امسال حدود هشت میلیون دستگاه PHEV در جهان فروخته شود؛ نرخی که نسبت به افت اخیر فروش خودروهای تمام‌برقی، چندان کاهش نداشته است.
در کانادا نیز آدامز، رئیس انجمن خودروسازان جهانی، معتقد است PHEVها احتمالا همچنان بخش قابل توجهی از سبد خودروهای بدون آلایندگی را تشکیل خواهند داد. هرچند تاکید می‌کند که اعطای اعتبارات زیست‌محیطی باید با دقت انجام شود تا سرمایه‌گذاری کلان خودروسازان در خودروهای تمام‌برقی تضعیف نشود.
خودروهای پلاگین هیبرید، برخلاف تصویر سبزی که از آن‌ها ساخته شده، در عمل وابستگی زیادی به نحوه استفاده راننده دارند. اگر شارژ نشوند یا شرایط واقعی با فرضیات استاندارد فاصله داشته باشد، انتشار آن‌ها می‌تواند چند برابر بیشتر از حد انتظار باشد. با این حال، برای بسیاری از مصرف‌کنندگان، این خودروها هنوز پلی قابل قبول میان امروز و آینده تمام‌برقی هستند. به شرط آنکه سیاست‌گذاری و آموزش، واقع‌گرایانه و دقیق باشد.
