پروژه تراموا بین توقف و اجرا درجا زد!
نشان تجارت - ایده استفاده از تراموا در پایتخت، ایده تازه‌ای نیست. بیش از یک دهه است که هر از چند گاهی، مسئولان شهری از راه‌اندازی تراموا به عنوان راه‌حلی برای کاهش ترافیک و آلودگی هوا نام می‌برند، اما هر بار پروژه تا آستانه اجرا پیش رفته و بعد متوقف شده است. از مدل‌های اروپایی تا گزینه‌های وارداتی از شرق آسیا، بحث تراموا بارها مطرح شده، اما هیچ‌گاه به مرحله بهره‌برداری نرسیده است. این بار نیز، با وجود تست‌های موفق و وعده‌های شهرداری، نبود اجماع میان نهادهای تصمیم‌گیر، آینده این سامانه حمل‌ونقل را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است.
در حالی که شهرداری تهران از موفقیت تست‌های فنی این قطار و ورود به مرحله نهایی راه‌اندازی آن سخن می‌گوید، رئیس شورای شهر تهران می‌گوید نه بازدیدی انجام شده، نه گزارشی از قیمت ارائه شده و نه بررسی کارشناسی در اختیار شورا قرار دارد. این در حالی است که شهرداری هم‌زمان در حال توسعه بزرگ‌ترین طرح نوسازی ناوگان اتوبوسرانی در سال‌های اخیر است.
تراموایی که از چین بارگیری شده اتوبوس سه کابین است
مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران که پیش از این بارها مخالفت خود را با این پروژه ابراز کرده بود، روز ۲۲ مهر ۱۴۰۳ در اظهارنظری صریح گفت که موافق خرید این اتوبوس برای شبکه حمل‌ونقل عمومی پایتخت نیست، البته تراموایی که از چین بارگیری شده بیشتر شبیه اتوبوس سه کابین است.
چمران در ادامه در اسفند ۱۴۰۳ تأکید کرد که نتیجه تست‌های تراموا هنوز مشخص نیست و تصمیم نهایی در مورد فعالیت آن در تهران یا بازگشت آن به چین را شورای شهر اتخاذ می‌کند.
همه چیز درباره تراموا فراهم است
با وجود این مواضع، شهرداری تهران برنامه‌های خود را متوقف نکرد. احمد قیومی، مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی تهران از انجام تست‌های شبانه ۲ رام تراموای سه کابین و آمادگی برای تست‌های روزانه با چهار کابین خبر داد و گفت که تست‌ها موفقیت‌آمیز بوده و قرار شد طرف چینی اعلام کند که آیا تست‌ها با ترامواهای فعلی ادامه پیدا می‌کند یا دو دستگاه تراموای ۴ کابین به ایران منتقل شوند تا تست‌های باقی‌مانده انجام شود.
قیومی افزود که زیرساخت‌های لازم برای تست در کوتاه‌ترین زمان ممکن فراهم شد، خط‌کشی‌های خاص و مسیرهای ویژه ایجاد شد و خوشبختانه تمامی آزمایش‌ها با موفقیت انجام شد و چک‌لیست مربوطه نیز تکمیل شد.
او در ادامه با اشاره به بازدید حضوری شهردار تهران از روند تست‌ها گفت که پس از پایان مراحل تست، قرارداد مربوط به راه‌اندازی این اتوبوس در تهران بسته می‌شود و تهران به زودی از این سامانه نوین حمل‌ونقل بهره‌مند است.
در همین حال، رئیس شورای شهر تهران بار دیگر و در تازه‌ترین اظهارات خود در تاریخ ۵ مرداد ۱۴۰۴ اعلام کرد که گزارش کار برای بحث اتوبوس داده نشده است، بازدید فنی که قرار بود ترتیب داده شود نیز انجام نشده و همچنین گزارشی درباره قیمت آن ارائه نشده است. نظر کارشناسی در رابطه با اتوبوس برقی را باید بعد از بازدید فنی و بررسی گزارش‌های آن ارائه داد. بحث تراموا فعلا به بوته فراموشی رفته است.
از سوی دیگر، هم‌زمان با این اختلاف نظر در خصوص پروژه اتوبوس برقی، احمد قیومی، مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی تهران با بیان اینکه تهران با جمعیت رسمی حدود ۱۰ میلیون نفر و جمعیت سیار روزانه تا ۱۳ میلیون نفر نیازمند ناوگانی قدرتمند و متناسب است، به ایسنا گفت: در ابتدای دوره ششم مدیریت شهری، تنها حدود ۱۰۰۰ دستگاه اتوبوس در سطح شهر فعال بود که پایین‌ترین میزان در سال‌های گذشته به شمار می‌آمد. اما امروز این تعداد به حدود ۳۴۰۰ دستگاه رسیده است.
وی با اشاره به هدف‌گذاری شهرداری برای دستیابی به ۷۵۰۰ دستگاه اتوبوس تا پایان سال ۱۴۰۴، افزود: این یعنی اضافه شدن حدود ۶۵۰۰ دستگاه نسبت به ابتدای دوره و گامی بزرگ در توسعه حمل‌ونقل عمومی است.
تاکنون چه تعداد اتوبوس برقی وارد شده است؟
در همین راستا، تهران در دو مرحله میزبان ورود اتوبوس‌های برقی بوده، قیومی گفت: در مرحله اول، تعداد ۱۸۹ دستگاه اتوبوس برقی وارد کشور شده و هم‌اکنون در ۱۱ خط اتوبوسرانی در حال سرویس‌دهی هستند. در مرحله دوم، تاکنون تعداد ۲۰۱ دستگاه اتوبوس برقی وارد کشور شده که مراحل ترخیص آن‌ها از بندر شهید رجایی در دستور کار است و از این تعداد، ۱۲۲ دستگاه وارد شهر تهران شده‌اند و هم‌اکنون در مرحله بازرسی هستند.
در جمع‌بندی این تضادها می‌توان گفت که در حالی که شهرداری تهران با اطمینان از موفقیت پروژه تراموا و آمادگی زیرساختی برای اجرای آن سخن می‌گوید، شورای شهر به دلیل نبود گزارش‌های فنی، شفاف‌سازی قیمت‌ها و ارزیابی کارشناسی، هنوز هیچ تصمیمی برای حمایت یا رد نهایی این پروژه نگرفته است.
تا زمانی که این شکاف اطلاعاتی و مدیریتی بین دو نهاد اصلی اداره پایتخت پر نشود، تراموا همچنان در مرز ورود یا بازگشت به چین باقی می‌ماند.
