سند ملی میراث فرهنگی ایران از سوی رییسجمهور ابلاغ شد
نشان تجارت - ابلاغ «سند ملی میراث فرهنگی» از سوی رییسجمهور را میتوان یکی از مهمترین رویدادهای سیاستگذاری فرهنگی در سالهای اخیر دانست؛ سندی که پس از سالها بحث، تدوین و هماهنگی میان دستگاههای علمی، فرهنگی و اجرایی کشور اکنون بهعنوان نقشه راهی رسمی برای آینده میراث فرهنگی ایران مطرح شده است. این سند بر تحکیم هویت ایرانی- اسلامی، مردمیسازی حفاظت از میراث، ارتقای سواد میراثی و تقویت دیپلماسی فرهنگی تاکید دارد و تلاش میکند نقش جمهوری اسلامی ایران را در پاسداشت مواریث ملی و جهانی تعریف و تثبیت کند. بازخوانی محتوای این سند نشان میدهد که سیاستگذار درپی آن است تا میراث فرهنگی را نه صرفا یک دارایی تاریخی بلکه سرمایهای راهبردی برای توسعه و پیشرفت کشور تلقی کند.
ابلاغ سند از سوی رییسجمهور
مسعود پزشکیان، رییسجمهور و رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی، «سند ملی میراث فرهنگی» را که در جلسه ۹۲۰ مورخ ۴/۶/۱۴۰۴ شورای عالی انقلاب فرهنگی و براساس مصوبه جلسه ۵۳۶ شورای معین این شورا تصویب شده بود، ابلاغ کرد.
این سند که حاصل همافزایی دستگاههای علمی، فرهنگی و اجرایی کشور است، از سوی مسعود پزشکیان ابلاغ شد.
سندی راهبردی که با هدف تحکیم هویت ایرانی- اسلامی، مردمیسازی حفاظت از میراث، افزایش سواد میراثی و ارتقای دیپلماسی فرهنگی تدوین شده و نقشه راه جدیدی برای صیانت، احیا و بهرهبرداری خردمندانه از سرمایههای تاریخی و تمدنی ایران به شمار میرود.
در مقدمه این سند آمده است: «میراث فرهنگی امروزه بهمثابه مهمترین منبع فرهنگی در اختیار جوامع برای حال و آینده پیشرو، نقشی بیبدیل در توسعه اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی آنها دارد و بیشک شناخت، صیانت و بهرهمندی از آن در دو قالب ملموس و ناملموس، بهعنوان یکی از اساسیترین ارکان تحکیم هویت، رشد خلاقیت و خودباوری، هر کشوری را به شناخت ارزشها، تاریخ و پیشرفت پایدار نزدیکتر میکند
این میراث ارزشمند، مبین هویت و شخصیت فرهنگی جامعه و دربرگیرنده آثار، راه و رسم زندگی گذشتگان و نیاکان و بیانگر حرکت فرهنگی انسان در طول تاریخ است؛ میراثی که در مسیر تعالی جامعه و تقویت پویایی هویتی، بهعنوان معرف هویت مردم از نسلی به نسل دیگر منتقل میشود و زمینه شناخت هویت و مسیر حرکت فرهنگی را فراهم میآورد.
میراث فرهنگی کشور در معنایی کلان، مجموعهای از اقدامات و فرآیندهای شناسایی، ثبت، مدیریت، حمایت، نگهداری، مرمت، احیا و معرفی این میراث است که با گذر از نظام پردازش عقلانیت و حکمت معنوی و دینی ایرانی، تاریخ را برای امروز بازتولید میکند و آن را در قالب عبرتها و فرصتها در اختیار جامعه میگذارد.
تاریخ چندهزار ساله ایران و میراث فرهنگی آن باوجود فرازوفرودهای بسیار، الگویی شایسته از زندگی اجتماعی و معنوی را در قالب گونههای مختلف میراث فرهنگی- اعم از معماری، شهرسازی، ادبیات، هنر و حکمرانی- پیش روی بشر قرار میدهد؛ الگویی که با وجود پیدایش ادراکات جدید و محصولات دوره معاصر، همچنان اهمیت و کارکرد خود را حفظ کرده است.
میراث فرهنگی ایران، بهعنوان دستاورد فکری و فرهنگی نخبگان در طول هزارهها، هویتساز ملت ایران و گنجینهای از میراث بشری است. این میراث با ایفای نقشی بیبدیل در شکلگیری تمدنهای جهانی و ایجاد جهشهای هنری، علمی و تمدنی در طول تاریخ، آثار ماندگاری در حوزههای علم، هنر، فلسفه، اقتصاد، نظامیگری و حکمرانی بر جای نهاده است. بخشهایی از این میراث نیز بر اثر شکلگیری مرزهای سیاسی و جغرافیایی جدید در سدههای اخیر، خارج از مرزهای کنونی ایران قرار گرفتهاند و پاسداشت و انتقال آنها به نسلهای آینده، علاوه بر تکلیف ملی، مسوولیتی بینالمللی برای جمهوری اسلامی ایران محسوب میشود.
میراث فرهنگی ایران پلی میان حکمت و اشراق کهن و تجربههای معاصر است؛ پلی که با حکمرانی و مدیریت خردمندانه، میتواند هویت ملی را استحکام بخشد و زمینهساز پیشرفت مادی و معنوی و ظهور تمدن نوین ایرانی- اسلامی باشد.
در همین راستا، تدوین و تصویب سند ملی میراث فرهنگی بهعنوان گامی مهم، در چارچوب راهبرد کلان ۲ نقشه مهندسی فرهنگی کشور و راهبردهای ملی ۱۰ با محوریت «بازشناسی، حفظ و ترویج مواریث تمدنی و سنن ملی و قومی و تقویت تعامل فرهنگهای قومی با محوریت فرهنگ اسلامی- ایرانی و حفظ وحدت ملی» انجام شده است.
این سند بر اقدام ملی ۱۷ با تمرکز بر «حمایت از فعالیتهای فرهنگی، میراث فرهنگی و تولیدات هنری و ادبی اقوام ایرانی حول ارزشهای اسلامی- ایرانی، بهویژه در مناطق مرزی مبتنی بر آمایش فرهنگی و سرزمینی» تکیه دارد و میتواند ترسیمکننده منظومه فکری ایرانی- اسلامی و بخشی از وضعیت مطلوب فرهنگی کشور باشد؛ منظومهای مبتنی بر تعالیم پیامبران، ارزشهای دینی و ملی، اسناد بالادستی و مقتضیات ملی و جهانی.
این سند برنامهای برای بهرهگیری از ظرفیت دستگاهها، نهادها و ارکان مختلف اجتماعی با هدف شناخت عمومی و تخصصی جامعه و فراهمسازی اقدامات زیربنایی برای حفاظت و بهکارگیری موثر میراث فرهنگی است. همچنین قصد دارد نقش جمهوری اسلامی ایران را بهعنوان حافظ میراث فرهنگی ایران و گنجینههای مشترک جهانی تثبیت کند و با تکیه بر این سرمایه بیهمتا، زمینه پیشرفت کشور و ارتقای فرهنگ جهانی را فراهم آورد.»
