اتباع خارجی برای ماندن در ایران باید مجوز بگیرند وگرنه ...

نشان تجارت - سید مالک حسینی در نشست اقدامات، سیاست‌ها، راهبردها و برنامه‌های معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت کار در خصوص اشتغال مهاجران اظهار کرد: بحث وضعیت نیروی کار خارجی در چند روز اخیر مورد توجه قرار گرفته و این مسأله اشکال مختلفی دارد. آنچه که در حوزه نیروی کار خارجی حوزه وظایف وزارت کار است، بحث اشتغال و به کارگیری نیروی کار در ایران است و این اتفاق دو شکل دارد؛ یکی مربوط به سیاست‌های کلان و جنبه امنیتی آن است و بخش دوم مربوط به به کارگیری نیروی کار خارجی در ایران است که این روزها به طور خاص بحث اتباع افغانستانی مطرح است و در این زمینه دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد.

وی ادامه داد: بر اساس آمارها بیش از ۹۳ درصد نیروی کار خارجی در ایران و نیروی رسمی و شناسایی شده از اتباع افغان هستند. حسینی اضافه کرد: روز گذشته مرکز آمار ایران آخرین آمار مربوط به وضعیت بازار کار را منتشر کرد که مربوط به بهار ۱۴۰۴ است. ما نسبت به نقطه مشابه سال گذشته با کاهش امیدبخش مواجه شدیم و به عدد ۷.۳ درصد در نرخ بیکاری رسیدیم، در حالی که در بهار سال گذشته نرخ بیکاری ۷.۶ بود. البته نرخ مشارکت تغییری نکرد و اگر افزایش پیدا می‌کرد تغییراتی را شاهد بودیم ولی حفظ تداوم کاهش نرخ بیکاری پیامد خوبی دارد.

به گفته معاون اشتغال وزیر کار، یکی از نقاط امیدبخش، کاهش اشتغال ناقص است که نشان می‌دهد اگر در سیاست گذاری اقتصاد غیر رسمی تلاش کنیم موثر خواهد بود.

حسینی با بیان اینکه ۵۷ درصد بازار اشتغال کشور، بازار مشاغل غیررسمی است، گفت: اکثریت فضای بازار کار در اختیار بازار کار غیررسمی و مشاغل غیررسمی است و در این خصوص بحث تامین آتیه و بیمه نیروی کار مطرح است. سال گذشته بحث بیمه فعالان پلتفرم‌ها و شاغلان حمل و نقل آنلاین مطرح شد که در دستور کار است.

وی با بیان اینکه بیش از ۹۳ درصد نیروی کار خارجی رسمی و شناسایی شده در ایران از اتباع افغان هستند، اظهار کرد:از چهار دهه گذشته شاهد ورود نیروی کار آسیب دیده افغانستانی بودیم که به دلیل تهاجم و جنگ‌های داخلی بوده است و طی این سالهای میزبان بدی برای اتباع افغان نبوده ایم.

مهاجرین از همه خدمات ایرانیان استفاده کردند

حسینی ادامه داد:طی سالهای گذشته شاید معادل ۱۰ درصد جمعیت کشور از مهاجرین افغانستانی بودند که از همه خدمات شهروندان ایرانی استفاده کردند و ما با نگاه انسانی و احترام در حق آنها عمل کردیم. ما بیش از ۴ دهه از سخت‌ترین آسیب‌ها آسیب دیدیم و در شرایط سخت قرار داشتیم ولی طی این سالها هیچ وقت به سمت این سیاست نرفتیم که نسبت به اتباع خارجی که با ما خواستگاه و زبان و فرهنگ مشترک هستند، سخت‌گیری کنیم ولی طی این سالها با نوعی رها شدگی برای میزبانی اتباع افغان مواجه شدیم که این قضیه تا حدی به بازار کار آسیب زد.

معاون اشتغال وزارت کار افزود: از سال گذشته موضوع ساماندهی اتباع خارجی و اشتغال آنها در کشور در دستور کار قرار گرفت و اگر قانونی و رسمی وارد کشور می شدند بهتر بود. در حال حاضر از ۸۰ کشور دنیا نیروی کار خارجی در ایران داریم ولی وقتی اتباع بیگانه غیرمجاز وارد می شوند و خوداظهاری نمی کنند ناچاریم که از شیوه‌های دیگر برای قانونمند شدن حضور انها استفاده کنیم.

در همه کشورها اتباع خارجی باید احراز هویت شوند

وی با بیان اینکه در هیچ کشوری اتباع بیگانه نمی توانند بدون مجوز و به راحتی در خیابان‌ها تردد کنند، گفت: در تمام کشورها اتباع خارجی باید از کانال رسمی و با احراز هویت وارد شوند، بنابر این اتباع بیگانه‌ای که غیرمجاز و غیر رسمی وارد شده‌اند و شناسنامه ندارند نمی‌توانند در ایران فعالیت کنند. همین حالا طالبان برای پذیرش نیروهایی که برمی‌گردند به دلیل آنکه مدارک هویتی ندارند و از سالها قبل وارد کشورمان شده‌اند سخت‌گیری می‌کند بعد عده‌ای در ایران می‌گویند چرا نیروی کار خارجی باید در ایران احراز هویت و شناسنامه‌دار شود با هجمه سنگینی مواجه می‌شود.

حسینی گفت: خوشبختانه از حیث شرایط بهداشتی و اسکان و تغذیه موقت از سمت ایران شرایط برای بازگشت اتباع افغان مطلوب است و انصافا همه موارد رعایت شده ولی مشکل در سرعت پذیرش و ورد آنها به خاک افغانستان است.

به طور غیررسمی میزبان ۵ میلیون نفر افغانستانی در بازار کار هستیم

معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت کار به آمار اتباع خارجی در کشور اشاره کرد و گفت: بر اساس آماری که وزارت کشور رسما اعلام کرده است حدود ۶ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر از اتباع خارجی در کشور وجود دارند که ۵۰ درصدشان در مدتی که در ایران بودند مجرد بودند و نیروی کار مهاجر مجرد طبعا برای کار وارد می شود و نیمی دیگر و حدود ۳ میلیون نفر همه از نیروی کار متاهل بودند که به این شکل به بازار کار ما ورود داشتند. فرهنگ کار افغانستان به این شکل است که خانوادگی مشغول کارند در حالی که شاید در قانون کار ما کار کودکان منع شده باشد لذا بررسی‌های ما نشان داد که بالای ۷۰ درصد آن ۳ میلیون نفر هم وارد بازار کار ایران شده‌اند بنابر این ما به طور غیررسمی میزبان ۵ میلیون نفر افغانستانی در بازار کار هستیم و بارها اعلام کردیم که این عده باید مجوز و اقدامات لازم و خوداظهاری را برای ماندن انجام بدهند در غیر اینصورت دیپورت خواهند شد؛ ولی متاسفانه داوطلبانه حاضر به این کار نشده‌اند و لذا از این پس با محدودیت‌هایی مواجه خواهند شد تا برگردند ما حتی بحث دیپورت را هم به بعد از پایان مدارس گذاشتیم که تحصیل فرزندانشان دچار مشکل نشود.

وی به تعداد نیروی کار خارجی فعال و ماهر در کشور اشاره کرد و گفت: تا پایان خرداد ۱۴۰۴ جمعا ۴۳۳ هزار و ۴۹۱ نفر نیروی کار خارجی شناسنامه دار در ایران فعالیت می‌کنند که اگر بر اساس احتساب ۲۴ میلیون نیروی شاغل ایرانی نسبت بگیریم، دو درصد نیروی کار رسمی ما نیروی کار خارجی است که در بازار کار فعالیت دارد و نیروی کار متخصص خارجی که به شکل کارفرمایی می آید، کمتر از ۱۰ هزار نفر است. نیروی کار غیرمتخصص و غیر ماهر و نیمه ماهر نیز حدود ۴۲۵ هزار نفرند و نزدیک به ۴۲۷ هزار نفر از نیروی کار خارجی شاغل در ایران از اتباع افغانستان هستند.

حسینی در عین حال به نحوه پذیرش نیروی کار خارجی در کشور اشاره کرد و توضیح داد: نیروی کار خارجی در ایران به دو شکل امکان فعالیت به عنون نیروی کار دارد؛ یا به شکل کارفرمایی وارد می شود و کارفرمای مشخصی تقاضای نیروی کار خارجی می دهدکه هیات فنی ما از بخش‌های مختلف آن کارفرما بازدید می‌کند و تقاضای بررسی می شود اگر در ایران نیروی کار مناسب کسب و کاری که تقاضا شده نداشته باشیم، مجوز کار تحت عنوان دفترچه کار به او می دهیم که به شکل کارفرمایی وارد عمل می شود. مالیاتش را می پردازد و از خدمات  تامین اجتماعی و بیمه درمانی برخوردار می شود و همه حقوقی که شاید برای یک نیروی کار ایرانی است به او تعلق می‌گیرد اما بخش عمده ای که الان چالش برانگیز است نیروی کاری هستند که دارای کارت کار و غیرکارفرمایی هستند. این عده از سمت وزارت کشور احراز شدند و به ما اعلام شده که اجازه اقامت در ایران دارند و برایشان کارت کار صادر شده است. این نیروها با توجه به اینکه در بخش غیررسمی و غیر کارفرمایی کار می‌کنند و حقوق و مزایای دریافتی آنها پایین‌تر از مشمول بیمه و سایر موارد می‌شود و معمولا تعداد اندکی را شامل می‌شوند که عوارض کار در ایران و حقوق قانونی دولت را پرداخت می‌کنند.

خروج نیروی کار خارجی بر بازار کار ایران تاثیر می گذارد؟

معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزیر کار در پاسخ به این پرسش که خروج نیروی کار خارجی چه تاثیری در جامعه کار و تولید ایران می گذارد؟ ما با دو تا دیدگاه کاملا مختلف در ایران مواجهیم یکی که می گوید اگر نیروی کار افغانستانی از ایران خارج شود بسیاری از کسب و کارها دچار آسیب می شود و یک دیدگاه می گوید به دلیل اینکه نیروی کار اتباع برای کارفرما ارزان تمام می شود و بیمه تامین اجتماعی، ‌مالیات و عوارضش را نمی خواهد یپردازد و الزام به پرداخت حداقل‌های قانون کار ندارد لذا چون از نیروی کم هزینه استفاده می‌کند طبعا جای کار نیروی ایرانی را به مرور زمان گرفته است.

وی افزود: در حال حاضر بخشی از کشاورزی ما در نقاطی که منحصر به اقلیم ایران است در اختیار حضور پررنگ اتباع خارجی است و در حوزه شیلات و ماهیگیری نیز بازار کار را تحت تاثیر قرار دادند. برخی مشاغل سخت هست که این ذهنیت ایجاد شده که نیروی کار افغانستانی در آنها کار می‌کند ولی آمار رسمی می گوید زیر یک درصد اتباع در حوزه معدن کار می کنند و در صنعت ساختمان هم از قدیم نیروی کار ایرانی کار می‌کرده است بنابر این معتقدیم که اگر نیروی کار خارجی از مسیر قانونی و صحیح وارد شود و ورودش به بازار کار ایران آسیب نزند اجازه ورود می دهیم.

کاهش نرخ بیکاری در بهار امسال امیدبخش است

حسینی در بخش دیگری از سخنان خود به گزارش اخیر مرکز آمار اشاره و اضافه کرد: روز گذشته مرکز آمار ایران آخرین آمار مربوط به وضعیت بازار کار را منتشر کرد که مربوط به بهار ۱۴۰۴ است. ما نسبت به نقطه مشابه سال گذشته با کاهش امیدبخش مواجه شدیم و به عدد ۷.۳ درصد در نرخ بیکاری رسیدیم، در حالی که در بهار سال گذشته نرخ بیکاری ۷.۶ بود. البته نرخ مشارکت تغییری نکرد و اگر افزایش پیدا می‌کرد تغییراتی را شاهد بودیم ولی حفظ تداوم کاهش نرخ بیکاری پیامد خوبی دارد.

به گفته معاون اشتغال وزیر کار، یکی از نقاط امیدبخش، کاهش اشتغال ناقص است که نشان می‌دهد اگر در سیاست گذاری اقتصاد غیر رسمی تلاش کنیم موثر خواهد بود.

وی با بیان اینکه ۵۷ درصد بازار اشتغال کشور، بازار مشاغل غیررسمی است، گفت: اکثریت فضای بازار کار در اختیار بازار کار غیررسمی و مشاغل غیررسمی است و در این خصوص بحث تامین آتیه و بیمه نیروی کار مطرح است. سال گذشته بحث بیمه فعالان پلتفرم ها و شاغلان حمل و نقل آنلاین مطرح شد که در دستور کار است.

جزئیات بسته حمایت از کسب وکارهای آسیب دیده از جنگ ۱۲ روزه

حسینی در عین حال به جزئیات بسته حمایت از کسب و کارهای آسیب دیده در دوران جنگ ۱۲ روزه اشاره کرد وگفت: ما بسته ۸ بندی را پیشنهاد کردیم که از خط اعتباری ویژه برای سرمایه در گردش بنگاههای خرد و کوچک تا تسهیلات بیمه‌ای و امهال تسهیلات را شامل‌ می‌شود. درخواست ما این بود که دولت سهم سیاست‌های فعال بازار کار را از منابعی که وجود دارد بپردازد و ۵ همت برای کمک های فنی و اقتصادی وجود دارد  به ما مجوز بدهند که ۲ تا ۳ همت افزایش یابد و از این طریق بنگاها را تقویت کنیم.

وی با انتقاد از کارفرمایانی که در جنگ ۱۲ روزه اقدام به تعدیل یا اخراج نیروهای کار خود کردند، گفت:اعتقاد من این است که با دو هفته جنگ هیچ بنگاهی آسیب نمی بیند که بخواهد از روز سوم جنگ به فکر تعدیل نیروی کار بیفتد و این بنگاهها حق تعدیل و اخراج نداشند. در مورد نگرانی‌های ناشی از جنگ در آینده به کسب وکارها حق می‌دهیم چون می‌دانیم که در بحث تاب آوری بنگاه‌ها از دوره کرونا به بعد با تورم جدی مواجه شدند و اکنون نیز به جنگ خورده اند، مانند لیوانی که سر ریز شده باشد ولی انتظار این بود که بعد از همدلی و انسجامی که در مردم و مسئولان دیدیم، کارفرمایان کارگران خود را حفظ و با مدارا و مراقبت مداوم رفتار می‌کردند.

معاون اشتغال وزیر کار خاطرنشان کرد: ما با دشمن بدعهد غیرصادقی روبه رو هستیم که نمی‌توان روی وعده هایش حساب باز کرد. مثل دور قبل مذاکرات که دیدیم وسط مذاکرات چه رفتار نابخردانه ای نشان داد بنابر این در چنین فضایی، اقتصاد محافظه کار و سیاستهای بانکی و پولی انقباضی می‌شود لذا از همه کارفرمایان می خواهیم روحیه همدلی و وحدت را در پساجنگ نیز حفظ کنند و شجاعت زمان  جنگ را که پشت نظام و حفظ میهن و کشور ماندند، همچنان از خود نشان بدهند.

مصوبات مهم نشست شورای عالی اشتغال 

حسینی همچنین به نشست اخیر شورای عالی اشتغال اشاره کرد و گفت:جلسه شورای عالی اشتغال با چند مصوبه مهم همراه بود. یکی اینکه امکان پرداخت دوباره تسهیلات به بنگاههایی که قبلا از تسهیلات اشتغال استفاده کرده بودند مطرح شد. دوم رسمیت دادن به دبیرخانه اتصال بنگاه‌های خرد و کوچک به بزرگ و سوم اضافه کردن بندی به مصوبات تحت عنوان استفاده از ظرفیت نظام اطلاع رسانی برای مجموعه اقدامات صورت گرفته و از رسانه‌ها برای پیگیری امور صورت گرفته به ویژه در بحث اتصال نیروی کار به بازار کار استفاده شود.

وی بر لزوم بروزرسانی سامانه‌های کارورزی و معافیت بیمه‌ای تاکید کرد و گفت: این سامانه ها از مدتها قبل باید به روز رسانی شوند و اساسا چون هیچ پرداختی در این اواخر نداشتیم، اعداد و قراردادهای آن به روز نشده است که امیدواریم تا انتهای مرداد ماه فعالیت آن از سرگرفته شود و بخشنامه ها ابلاغ و امکان ثبت نام فراهم شود.

صدور بیش از ۲ میلیون مجوز مشاغل خانگی در ۱۴ سال گذشته

معاون وزیر کار در پایان از صدور بیش از ۲ میلیون و ۱۱۲ هزار مجوز مشاغل خانگی در کشور در ۱۴ سال اخیر خبر داد و گفت: امروز در اقتصادهای دنیا شاید ۳۰ درصد مشاغل به مشاغل خرد و خانگی اختصاص داشته باشد ولی در کشور ما به طور رسمی این عدد بالا نیست اما تلاش داریم که آن را به سهم قابل ملاحظه و نقطه مطلوب برسانیم. در سال ۱۴۰۳ بیش از ۳۱۹۷ میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کردیم و بالغ بر ۱۵۷ هزار نفر از این رهگذر به بازار کار ما به طور غیر رسمی اضافه شدند.