فروش مخدر به نام داروی گیاهی در عطاری‌ها
نشان تجارت - از گذشته‌های دور مردم برای درمان بیماری‌های خود به عطاری‌ها مراجعه می‌کردند. عطاری مکانی بود که در آن گیاهان دارویی عرضه می‌شد و به دلیل اینکه این گیاهان دارای عطر بودند، این داروخانه‌های گیاهی به عطاری معروف شدند.
قرن‌هاست که فرهنگ رایج ما مبنی بر تمایل زیاد به مصرف داروهای گیاهی است. کافی است از درد در ناحیه‌ای از بدن شکایت کنیم هر کس بر اساس شناخت خود از طب سنتی، داروی گیاهی خاصی تجویز می‌کند؛ و در یک جمع همه میشوند پزشک.
برخی از کارشناسان، علت این امر (افزایش روز افزون عطاری‌ها) را ناشی از گرانی و کاهش شدید قدرت خرید در تامین نیاز‌های پزشکی و همچنین وضعیت نابسامان دارو در کشور قلمداد می‌کنند.
و، اما وضعیت میدانی به چه صورت است...!
امیر رهبر فعال اجتماعی میگوید: توزیع آسان مخدرها؛ علت انتخاب عطاری‌ها استو. واقعیت این است که در عصر حاضر شمار مواد مخدر حتی از آمار و اسامی نهاد‌های رسمی فراتر رفته است و شاید ادعایی گزاف نباشد که هر از چندگاهی شاهد بر سر زبان افتادن مخدری جدید هستیم؛ طبق اظهارات نهاد‌های رسمی بیش از ۲ هزار نوع مخدر در سطح جهان به مصرف می‌رسد که بخش بزرگ آن صنعتی است، اما بیشترین مصرف را مخدر‌های سنتی و علف‌پایه دارند.
مخدر‌های سنتی که به طور طبیعی و بدون تغییر مصرف میشوند، اغلب از برگ و قسمت‌های مختلف گیاهان تهیه میشوند؛ این مخدرها در ظاهر شبیه بسیاری از دمنوش‌ها هستند که می‌تواند در فروشگاه‌ها عرضه شوند. مخدر‌هایی مانند «ماری‌جوآنا» یا به اصطلاح «گُل» در شرایط آماده مصرف کاملاً شبیه سبزی‌های خرد شده و یا دمنوش‌ها هستند و همین امر سبب شده تا توزیع کنندگان مخدرها گوشه چشمی به عطاری‌ها داشته باشند.
در بعضی از خیابان‌های اصلی شهر‌ها تعداد عطاری‌ها از تعداد داروخانه‌ها بیشتر است و جالب اینکه تا سحر بعضا بیست و چهار ساعت هم باز است. اگر دقت کردید در نیمه‌های شب که هیچ مغازه‌ای باز نیست عطاری‌ها باز هستند!
آیا داستان عطاری‌ها، همین جا تمام می‌شود...؟
امیر رهبر گفت:، اما داستان عطاری‌ها در همین نقطه پایان نمی‌یابد؛ سالهاست که نهاد ناظر بر حوزه سلامت از دخالت عطاری‌ها در امر طبابت سخن میگوید و از توزیع داروهای تقلبی، تاریخ مصرف گذشته و غیرمجاز از طریق عطاری‌ها خبر می‌دهد به طوری که هر بار شاهد پلمپ برخی از این واحد‌ها به دلیل همین تخلفات هستیم، اما باز هم این چرخه ادامه می‌یابد.
در تازه‌ترین خبرها، فراجا از ورود چراغ خاموش برخی عطاری‌ها به عرصه توزیع انواع مخدر‌های صنعتی و سنتی سخن گفته و اعلام کرده است که در برنامه برخورد با سرشاخه و زیرساخت‌های توزیع مواد مخدر، عطاری‌ها به عنوان مراکزی که دارای مجوز برای توزیع انواع داروهای سنتی هستند به یکی از اهداف توزیع کنندگان مواد مخدر تبدیل شده‌اند.
عطاری مثلا چکار می‌کنند..؟
وی ادامه داد: گاهی مثلا برای لاغری، قرص آمفتامین را با چند داروی گیاهی مخلوط می‌کنند که به‌راحتی باعث کاهش اشتها و وزن مشتری می‌شود. در بسیاری موارد، ماده مخدر شیشه را جوشانده و در آن محصول دست‌ساز استفاده می‌کنند.
تعداد قابل‌توجهی از عطاری‌ها در تهران، قرص‌های مخدر مانند متادون می‌فروشند و در واقع بخش عمده درآمدشان از همین راه است؛ و کار دیگری که انجام میدهند، توزیع قرص‌های متادون نیم درصد که از آنها به عنوان قرص جنسی نام برده می‌شود و جدیدا رایج شده، در واقع یک عادت اشتباه بدن به آن قرص است که شاید در رابطه‌های اول، همان حکم را داشته باشد ولی به مرور زمان، این قرص اثرات ویران گری روی اعصاب دارد
تصور جامعه به عطاری‌ها چیست؟
امیر رهبر گفت: به نظر می‌رسد یک تصور و برداشت غلط در جامعه و تبلیغات نادرستی در مورد داروهای گیاهی وجود دارد و بدان دامن زده می‌شود؛ آن هم اینکه داروهای گیاهی، چون منشأ طبیعی و گیاهی دارند، عوارض خاصی نداشته یا نیاز به رعایت ظرایف و دقت در تجویز و عرضه ندارند، این نگاه غلط می‌تواند پیامد‌های سوئی برای سلامت افراد داشته باشد.
بسیاری از مردم تصور می‌کنند داروهای گیاهی بی عارضه هستند و خودسرانه و بدون تجویز پزشک، اقدام به خریداری گیاهان دارویی می‌کنند به‌طوری که به دلیل مصرف خودسرانه این دارو‌ها از سوی بسیاری از شهروندان و استقبال آنها، این روز‌ها تعداد عطاری‌های مجاز و غیرمجاز در شهر‌ها افزایش یافته است
داروهای گیاهی هم، آیا عوارض دارند...؟
افزود: داروهای گیاهی هم مانند هر دارویی، هم عوارض داشته و هم دوز درمانی و دوز سمی دارند و هم می‌توانند شرایط نگهداری و عرضه خاصی داشته باشند. این گیاهان می‌توانند تداخل دارویی نیز داشته باشند؛ بنابراین، عرضه این دارو‌ها مانند هر داروی دیگری، نیازمند مسئول فنی است که البته چنین امکانی در هیچ عطاری وجود ندارد.
عطاری چه کاری نباید انجام دهند...!
این فعال اجتماعی با گفتن از این مهم که طبق قانون و براساس موازین قانونی و بر مبنای آن چیزی که در تمام دنیا انجام می‌شود، فردی که پیشه عطاری دارد باید گیاهان دارویی خشک و عرقیجات را به مردم عرضه و به فروش برساند و موضوع دیگری غیر از این امر نباید اتفاق بیفتد گفت: گیاهان دارویی که از سوی عطاری‌ها به مردم عرضه می‌شود باید به صورت مفرده باشد به این معنا که یک گیاه دارویی باشد. حتی ترکیب کردن چندین گیاه دارویی با یکدیگر نیز فرایند اشتباهی است و نباید شکل بگیرد. در عطاری‌ها نباید هیچگونه ترکیب گیاهان دارویی و فرمولاسیون کردن چندین گیاه دارویی با یکدیگر ایجاد شود. فروش چنین ترکیباتی از گیاهان دارویی و فرمولاسیون کردن آنها هیچگونه مجوز قانونی ندارد. فروش دارو تنها در اختیار داروخانه‌ها است که این دارو‌ها می‌تواند داروهای شیمیایی و یا داروهای گیاهی باشد
بسیاری از افرادی که بدون مجوز‌های لازم اقدام به فرایند‌های طب سنتی می‌کنند، داروهای ممنوعه و غیرمجاز را عرضه می‌کنند و به فروش می‌رسانند. برخی از این افراد داروهای شیمیایی را از داروخانه تهیه می‌کنند و به هر نحوی آنها را خرد می‌کنند و می‌کوبند و با مخلوط گیاهانی که در اختیار دارند، ترکیب می‌کنند و به مشتریان خود عرضه می‌کنند. گاهاً در ترکیبات دارویی که عرضه می‌کنند از مخدرها مانند آمفتامین‌ها استفاده می‌کنند و آنها را به عنوان داروهای لاغرکننده به فروش می‌رسانند و به تبع مصرف آنها اعتیاد را برای مصرف کننده به همراه دارد. در بسیاری از موارد دیده شده در ترکیبات دارویی که توسط این افراد به فروش می‌رسد، ترکیبات شبه آمفتامین‌ها مانند شیشه و کراک به کار رفته است و مصرف کننده نه تنها به دام اعتیاد گرفتار شده، بلکه دچار مشکلات قلب و عروقی نیز شده است. گاهاً نیز در ترکیبات دارویی خود از کورتن استفاده می‌کنند و با خرد کردن و کوبیدن آن و ترکیب در دارویی که قرار است عرضه کنند، آن را به عنوان داروی چاق کننده به فروش می‌رسانند. فرد مصرف کننده نیز با مصرف این ترکیبات به عوارض ناشی از کورتن دچار می‌شود و عارضه‌های دیگری برای وی پدید می‌آید. حتی در بسیاری از ترکیبات خود از فراورده‌های داروهای سرماخوردگی استفاده می‌کنند. این اقدامات سراسر غیرقانونی است.
و، اما این هشدار را جدی بگیرید...!
در پایان تاکید داشت: اگرچه عطاری‌ها زیر مجموعه صنف خواروبار فروشان و فروشندگان لوازم آرایشی و بهداشتی هستند و فقط عرضه کننده اقلام دارویی هستند، اما متأسفانه در قانون صدور پروانه فعالیت عطاری‌ها، مدرک تحصیلی مدنظر قرار نگرفته و بر اساس تجربه‌ای که در این زمینه دارند اقدام به دریافت پروانه کسب می‌کنند و با تجویز انواع خاص دارو در کار پزشکی نیز دخالت می‌کنند!
در بررسی‌های به عمل آمده، در پودر‌های چاق کننده این عطاری‌ها، داروهای شیمیایی دگزامتازون و چند قلم دیگر مشاهده شده که عوارضی همچون فشارخون، سردرد و پوکی استخوان را به وجود می‌آورد، ضمن تأکید بر اینکه مردم در خرید دارو به ویژه داروهای ترکیبی بی‌نام و نشان دقت داشته باشند، متأسفانه در هنگام ارائه این دارو‌ها نسخه، مدرک و مشخصات خاصی ارائه نمی‌شود تا در صورت وارد شدن زیان و ضرر بدنی، از طریق مراجع ذیصلاح پیگیر مشکل بود.
افراد نباید برای معالجه مستقیماً به عطاری‌ها مراجعه کنند، زیرا برخی از آنها که توسط جوانان اداره میشوند به صورت تجربی اطلاعاتی را کسب کرده‌اند و گاه برخی از گیاهان دارویی را اشتباه به مردم عرضه می‌کنند که در این صورت عارضه سخت‌تری به افراد وارد می‌شود.
