نشان تجارت - مهدی توفیقی: مجموعه تاریخی عباس‌آباد از آثار باستانی و جا‌های دیدنی استان مازندران است که در دامنه رشته‌کوه‌های البرز قرار دارد. این باغ یکی از مهم‌ترین و بزرگترین آثار تاریخی ایران به شمار می‌رود و در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. این مجموعه تاریخی به دستور شاه عباس اول صفوی در سال‌های ۱۰۲۰ و ۱۰۲۱ طراحی و ساخته شده است. مساحت این باغ غیرکویری ایران به ۵۰۰ هکتار می‌رسد. مجموعه عباس آباد شامل دریاچه، باغ، حمام و... می‌شود.
مجموعه عباس آباد کجا قرار دارد؟
مجموعه تاریخی عباس آباد در استان مازندران واقع شده و در فاصله ۹ کیلومتری شهرستان بهشهر قرار دارد.
قسمت‌های مجموعه تاریخی عباس آباد
مجموعه تاریخی عباس آباد، از چندین آثار تاریخی تشکیل شده است که در ادامه به شما معرفی خواهیم کرد.
دریاچه مجموعه عباس آباد
وسعت دریاچه طبیعی عباس آباد، ۱۰ هکتار است که در زمان آبگیری ارتفاع آب در آن به ۱۸ متر هم می‌رسد. در مرکز دریاچه بنایی با نمای آجری وجود دارد که زمانی سطح فوقانی آن، بستر بنایی با مصالح چوب و سقفی تشکیل داده بود. چهارطاقی مذکور در زمان آبگیری سد به علت افزایش حجم آب در زیر آن پنهان می‌شود و تنها سطح فوقانی آن به‌سان جزیره‌ای بیرون از آب قرار می‌گیرد. از شگفتی‌های این عمارت، عدم وجود پله آجری در بنا و اطراف این بنای تاریخی است. آب دریاچه از برف‌های کوهستان‌های اطراف که در فصول گرم ذوب می‌شوند، تامین می‌شود که با کمک کانال‌های جمع‌آوری آب به دریاچه می‌ریزند و در تابستان جهت آبیاری شالیزار‌های برنج و تامین آب روستا‌های اطراف به طرف آن‌ها هدایت می‌شود.
احتمال زیاد عمارتی که در مرکز دریاچه وجود دارد در ابتدا برای مقام سازی سد ساخته شده بود و بعد‌ها به آن کاربری تفریح داده‌اند. جهت کاربری تفریحی عمارت داخل دریاچه، دسترسی به آن از طریق یک پل چوبی اسکله مانند که در جهت شمال بنای مذکور احداث کرده بودند، امکان‌پذیر می‌شد. اما بنای عمارت مرکز دریاچه علاوه بر کاربرد تفریحی، کاربرد مهندسی در صنایع سد سازی داشته است. چراکه از پر فشار شدن آب جلوگیری می‌کند و مانع از تخریب سد می‌شود. این دریاچه به‌دلیل دسترسی مناسب، آثار باستانی، آب‌و‌هوای مطلوب و بسیاری زیبایی‌های طبیعی و بکر از مکان‌های محبوب برای گردشگران استان مازندران است.
باغ مجموعه تاریخی عباس آباد
باغ تاریخی عباس‌آباد، در بالای تپه‌ای ساخته شده است، بدین ترتیب که مهندسان دوره صفوی با بریدن تپه و ایجاد پله و صفه، باغی مطبق و پلکانی را طراحی و در بالاترین قسمت تپه اقدام به ساخت عمارت کرده اند. این باغ بر اساس شواهد به‌دست آمده، یکی از منحصر به فردترین باغ‌های ایران است.
سد مجموعه عباس آباد
سد دریاچه عباس آباد با گنجایش ۶۰۰ هزار مترمکعب، از نوع مخزنی است. این سد در فهرست آثار تاریخی میراث فرهنگی به شماره ۷۴۵ ثبت شده است و بنای آن از دوره سلسله صفویه، در دره‌ای عمیق بنا شده. مصالح عمده سازه مذکو آجر، سنگ و ملات ساروج است. سد متشکل از سه دریچی خروجی می‌باشد و در پشت آن پشت‌بندی قرار دارد که دو گونه کاربری دارد، پشت‌بند سد و مرکز تخلیه و چاه تخلیه آب.
منبع تامین‌کننده آب مخزن سد، سرچشمه آب است. مهندسان سازنده سد به‌گونه‌ای آن را طراحی کرده‌اند که هرگاه، ظرفیت آب مخزن سد شده و انرژی پتانسیل آب، فشار حداکثری بر روی دیواره سد می‌آورد، آب از دریچه خروجی سد تخلیه نشود. زیرا در آن حالت تخلیه آب از دریچه، موجب تخریب دو چندان سد می‌شود. ساخت تونل زیرزمینی در زمان سلسله صفویه و مرتبط کردن آن به جرز مرکزی چهارطاقی عمارت و همچنین خارج کردن تونل در پایین دست دیواره سد موجب شده است فشار آب از دیواره سد کاسته و به‌سمت مرکز، متمرکز شود. بر بالای چهارطاقی آثار فواره و حوض موجود است. آبرسانی به این بنا از طریق لوله‌های سفالی است که ساخت آن در چنین دوره‌ای یک اتفاق تحسین برانگیز در مهندسی سد است.
کاخ مجموعه تاریخی عباس آباد
در فاصله تقریبی دو کیلومتری شمال باغ، بر بالای کوه مشرف بر دشت بهشهر و خلیج میانکاله، بقایای آثار معماری از دوره صفوی دیده شده است که به نظر می‌رسد محل احتمالی کاخ باغ بوده که پادشاه در آن سکونت می‌کرده. با توجه به موقعیت ساختاری، کاخ شناسایی شده بر فراز کوه و همچنین کشف سفال‌های پوشش بام لعابدار با لعاب‌های آبی، آبی فیروزه‌ای، قهوه‌ای و سبز و عدم دستیابی به بقایای معماری کاخ در کاوش‌های باستان‌شناسی در محوطه اصلی باغ، می‌توان نتیجه گرفت محل کشف‌شده مکان احتمالی کاخ پادشاهان صفوی در منطقه عباس آباد بوده است.
