نشان تجارت - مهدی توفیقی: اگرچه امروز با خشک شدن آب زایندهرود، سی و سه پل نیز دیگر حال و هوای سالهای گذشته را ندارد، ولی این پل تاریخی همچنان بهعنوان یکی از نمادهای شهر اصفهان به حساب میآید. این پل زیبا در طول تاریخ با نامهای مختلفی خوانده شده است، که از جمله آنها میتوان به پل اللهوردی خان، پل شاهعباسی، پل جلفا، پل چهل چشمه و پل سیوسه چشمه اشاره کرد.
سی و سه پل ۳۳ دهانه ورودی، ۲۹۵ متر طول و ۱۴ متر عرض دارد و منعکس شدن تصویر پل در آب زیبایی آن را دوچندان میکند.
سی و سه پل علاوه بر زیبایی مسحور کنندهاش، بهعنوان طولانیترین پل روی زایندهرود شناخته میشود. این اثر در تاریخ ۱۵ دی سال ۱۳۱۰ با شماره ثبت ۱۱۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
پیترو دلاواله، جهانگرد معروف سی و سه پل را چنین توصیف میکند:
روی این رودخانه پلی وجود دارد که تماما از آجر ساختهشده و عرض آن از تمام پلهای رم بیشتر است و طول آن حداقل سه تا چهار برابر آن پلها است. معماری این پل بهطرز عجیبی انجامگرفته و دو طرف آن طاقنماهایی وجود دارد که مردم از زیر و بالای آن عبور میکنند. آنچه بیشتر نظر ایشان را جلب میکند، راهروهای پل است که تقریبا همسطح قرار گرفته و زمزمهی آب در طبقهی زیرین پل بهخصوص در تابستانهای گرم بسیار خوشآیند است.
سی و سه پل کجاست؟
سی و سه پل در ابتدای جنوبی خیابان چهارباغ بالا از یک سو و ابتدای شمالی خیابان چهارباغ عباسی (میدان انقلاب) در دیگر سو قرار دارد. برای دسترسی به این پل میتوانید از خودروی شخصی یا وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید. ایستگاه متروی سی و سه پل در فاصله چند قدمی پل قرار دارد. همچنین ایستگاه اتوبوس میدان انقلاب در دیگر جانب پل واقع شده است. برای استفاده از خودروی شخصی، ترافیک منطقه را در ساعات شلوغی باید در نظر داشته باشید.
تاریخچه سی و سه پل
پل سی و سه پل یا پل اللهوردی خان با قدمتی که به دوران حکومت شاه عباس اول صفوی بازمیگردد، با نظارت و هزینه سردار معروف صفوی، اللهوردی خان، روی زایندهرود احداث شد. ساخت بنای سی و سه پل در سال ۱۰۰۸ هجری و در دوازدهمین سال سلطنت شاه عباس اول مطرح شد و در سال ۱۰۱۱، اللهوردی خان اوندیلادزه گرجی مامور اتمام آن شد. معمار سی و سه پل نیز استاد حسین بنا اصفهانی بود که پسر او شاهکارهایی نظیر مسجد شیخ لطفالله را ساخته است.
شاعر زمان شاه عباس به نام شیخ علینقی کمرهای هم در یکی از اشعار خود زمان ساخت پل را ۱۰۰۵ هجری عنوان کرده است.
در دوران حکومت شاهعباس، پلان اصلی شهر اصفهان، چهارباغ بود که از دو محور عمود به همشکل میگرفت. سی و سه پل در امتداد یکی از این محورهای اصلی قرار داشت تا چهارباغ عباسی را به چهارباغ بالا، باغ هزارجریب، عباسآباد و محله جلفا متصل کند. این پل در آن دوران ۴۰ دهانه داشت و بهمرور زمان با کشت درختان و انحراف آب بعضی از دهانهها متروک شد. در سال ۱۳۳۰ مصطفی خان مستوفی «شهردار اصفهان»، زمینهای اطراف پل را آزاد کرد و بعد از باز کردن مجرای عبور آب، دیواری سنگی در سمت شمال پل ساخت که هنوز هم بقایای آن دیده میشود.
سی و سه پل در دهه ۱۳۲۰سی و سه پل در دوران پهلویسی و سه پل در ۱۲۷۰سی و سه پل در زمان قاجار
در جلوی سی و سه پل مجسمه رضاشاه سوار بر اسب روى ستونى به ارتفاع پنج متر وجود داشت که امروزه اثری از آن مجسمه نیست.