نشان تجارت - ایران به دنبال توسعه روابط اقتصادی خود با کشورهای همسایه است، اما آمارهای موجود شرایط نگران کنندهای را از وضعیت تجارت ایران با کشورهای مختلف از جمله اتحادیه اورآسیا به تصویر میکشد.
معاونت اقتصادی اتاق بازرگانی تهران میگوید که ارزش تجارت کالایی (بدون احتساب نفت خام) ایران با کشورهای عضو اتحادیه اورآسیا طی ۸ ماهه نخست امسال تقریبا ۱.۴ میلیارد دلار بوده که حدود ۲.۸ درصد از کل ارزش تجارت خارجی ایران را در این مدت به خود اختصاص داده که نسبت به مدت مشابه پارسال ۱۱ درصد کاهش را نشان میدهد. سهم کشورهای اوراسیا از مجموع صادرات کالایی ایران طی ۸ ماهه امسال از نظر ارزشی در مقایسه با مدت مشابه پارسال تغییر معناداری نداشته و فقط به حدود ۰.۲ درصد افزایش به ۲.۴ درصد رسیده است. در ادامه تجارت ایران با هر یک از کشور عضو این اتحادیه را مورد بررسی قرار میدهیم.
هرچند که صادرات به کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا در امسال روند کاهشی داشته، اما صادرات ایران به دو کشور روسیه و بلاروس افزایش قابل توجهی از نظر مقدار و ارزش داشته است.
بر اساس آمار اعلامی میزان صادرات بدون نفت خام ایران به بلاروس در مدت مذکور معادل چهار هزار تن به ارزش ۱۱ میلیون دلار بوده که به لحاظ وزنی نشان دهنده رشد ۵۲ درصدی و به لحاظ ارزشی از رشد ۷۴ درصدی حکایت میکند. اما جالب اینجاست که با وجود رشد صادرات به بلاروس واردات از آن به نصف رسیده است. گمرک میزان واردات از این کشور را حدود دو هزار تن به ارزش پنج میلیون دلار برآورد کرده که نسبت به پارسال حدود ۵۱ درصد به لحاظ وزنی و حدود ۵۴ درصد به لحاظ ارزشی کاهش را نشان میدهد. کاهش واردات از این کشور موجب شده که تراز تجاری ایران با بلاروس که در ۸ ماهه پارسال حدود منفی پنج میلیون دلار بوده حالا به مثبت شش میلیون دلار برسد.
اما شرایط تجارت ایران با فدراسیون روسیه هم در مقایسه با دیگر اعضای این اتحادیه شرایط بهتری دارد. بر اساس آمار موجود صادرات ایران به فدراسیون روسیه در ۸ ماهه امسال حدود ۶۳۳ هزار تن بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۳۷ درصد رشد را نشان میدهد. اررزش این حجم از صادرات حدود ۲۸۵ میلیون دلار بوده که در مقایسه مدت مشابه پارسال ۲۹ درصد افزایش را نشان میدهد.
آمارهای اعلامی از طرف گمرک ایران نشان میدهد در این مدت دو میلیون و ۲۵۰ هزار تن کالا به ارزش ۷۲۷ میلیون دلار از این کشورها وارد ایران شده که به لحاظ وزنی رشد حدود ۲۲ درصدی و به لحاظ ارزشی کاهش ۸ درصدی را نشان میدهد. حجم بالای واردات از فدراسیون روسیه موجب شده که تراز تجاری ما منفی ۴۴۲ میلیون دلار باشد که نسبت به رقم منفی ۵۶۸ میلیون دلاری ۸ ماهه سال گذشته حدود ۱۲۶ میلیون دلار مثبت شده است.
اما قزاقستان از دیگر کشورهای عضو اتحادیه اوراسیاست که تراز تجاریش بدون هیچ تغییری در مقایسه با پارسال همچنان مثبت است هرچند که نسبت به پارسال ۳۳ میلیون دلار کاهش یافته است. صادرات به قزاقستان در حالی به لحاظ وزنی حدود ۵۹ درصد کمتر شده که ارزش آن تنها ۸ درصد کاهش را نشان میدهد. واردات از این کشور در ۸ ماهه امسال ۶۵ هزار تن به ارزش ۲۴ میلیون دلار گزارش شده که افت ۵۷ درصدی به لحاظ وزنی و ۶۲ درصدی از نظر ارزشی کاهش داشته است.
ارمنستان رکورد بیشترین افت تراز تجاری را در بین ۵ کشور عضو اتحادیه اوراسیا به خود اختصاص داده است. تراز تجاری ایران با ایران کشور از مثبت ۲۸۹ میلیون دلار در هشت ماهه امسال به حدود ۲۲۲ میلیون دلار رسیده که نشان دهنده افت حدود ۶۶ میلیون دلاری است. آمارها گمرک نشان میدهد که صادرات ایران به این کشور با ۲۷ درصد کاهش به یک میلیون و ۲۶ هزار تن به ارزش ۲۲۳ میلیون دلار رسیده است. البته روند نزولی واردات از ارمنستان حتی از صادرات هم تندتر بوده به طوری که به لحاظ وزنی ۵۸ درصد و به لحاظ ارزشی حدود ۶۴ درصد کاهش یافته است. ایران در این مدت تنها ۵ هزار تن کالا به ارزش ۱۱ میلیون دلار از این کشور وارد کرده است.
صادرات ایران به قرقیزستان امسال تقریبا نصف شده است. ایران در ۸ ماهه امسال تنها ۱۰ هزار تن کالا به ارزش ۱۹ میلیون دلار به این کشور صادر کرده که به لحاظ وزنی حدود ۴۹ درصد و به لحاظ ارزش حدود ۴۶ درصد نسبت به پارسال کمتر شده است. اما جالب اینجاست که واردات از این کشور در حالی به لحاظ وزنی حدود ۳ درصد کمتر شده که ارزش آن نسبت به مدت مشابه پارسال افت حدود ۴۶ درصدی را تجربه میکند. تراز تجاری ایران با قرقیزستان که پارسال مثبت ۲۸ میلیون دلار بوده حالا به منفی ۱۳ میلیون دلار رسیده است.