
نشان تجارت - بیش از پنج ماه از جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل گذشته است و در این مدت، هرچند گاهبهگاه زمزمههایی از احتمال مذاکره تهران و واشنگتن برای کاهش تنشها مطرح شده، اما خروجی عملی تا امروز چیزی جز شوکهای پیدرپی اقتصادی برای ایران نبوده است. دلار وارد کانال ۱۲۳ هزار تومان شده، سکه به ۱۳۱ میلیون تومان رسیده و روندی که پایه پولی کشور را تضعیف میکند، همچنان ادامه دارد.
در حالیکه ایران بارها آمادگی خود را برای گفتوگو اعلام کرده، گزارشها نشان میدهد که آمریکا مذاکره بدون پیششرط را نمیپذیرد؛ پیششرطی که بر «غنیسازی صفر» متمرکز است و تهران آن را قابل قبول نمیداند. این همان چیزی است که عباس عراقچی از آن با تعبیر «مدیریت تخاصم» بهجای تلاش برای تنشزدایی یاد کرده است. علی هاشمی، نماینده ادوار مجلس نیز اخیراً روایت کرده بود عراقچی حدود ۲۰ روز قبل از جنگ می دانست که مذاکرات به بن بست خورده و اعلام کرده بود که میخواهند مدیریت تخاصم کنند، نه مدیریت تنش. «یعنی قصد داشت فرود آرام هواپیما» را مدیریت کند.
اکنون نیز شرایط بهگونهای پیش میرود که یادآور روزهای منتهی به آغاز جنگ است. بیتالله عبداللهی، نماینده اهر و هریس، در گفتوگو با رویداد۲۴ میگوید: «در چهار دهه گذشته، ایران گاه وارد مذاکره غیرمستقیم با آمریکا شده و گاه این روند را متوقف کرده است؛ بنابراین تصمیم درباره مذاکره امری مطلق نیست و براساس شرایط و منافع کشور اتخاذ میشود.»
و ادامه میدهد: «به باور من، ایران امروز مایل است مذاکرات غیرمستقیم را از سر بگیرد و این را میتوان از سخنان عراقچی و برخی دولتمردان برداشت کرد. اما شکلگیری چنین میزی نیازمند شرایط برابر و عدم اعمال زور از سوی آمریکا است تا ایران بتواند حق ملت خود را بگیرد. در حالی که رفتار آمریکاییها نشان میدهد به دنبال به کرسی نشاندن نظر خودشان هستند و میخواهند ما تسلیم شویم. برقراری مذاکره در شرایط فعلی را نشدنی میدانم.»
عبداللهی تصریح کرد: رویکرد آمریکا نشان میدهد که با گذشت چند ماه، همچنان حاضر نیست از خواستههای حداکثری و تمامیتخواهانه خودش دست بردارد و به خاطر همین رویه است که ما میگوییم فعلاً خبری از مذاکره نیست.
این نماینده مجلس می گوید: تصورم بر این است تا زمانی که ترامپ رییسجمهور آمریکا باشد، یا مذاکره با ایران برقرار نمیشود یا اگر هم اتفاق بیفتد با سختی و پیچیدگی رخ خواهد داد، زیرا ترامپ فوقالعاده غیرعادی است و اصلاً نمیتوان روی حرفهایش حساب کرد.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در پاسخ به اینکه جنگ ۱۲ روزه و مقاومت ایران باعث نشد که آمریکا از خواستههای خود کوتاه بیاید؟ گفت: آمریکا میداند که ایران تسلیم خواستههای آنها نخواهد شد، ولی دلیل اینکه ترامپ هم کوتاه نمیآید این است که ذاتاً با جمهوری اسلامی مشکل دارد و هدفش براندازی نظام و تجزیه ایران است. آنها علنی اعلام نمیکند، ولی با اسلام مشکل اساسی دارند.
او راهکار را ایجاد «عمق راهبردی با چین و روسیه» خوانده و گفته به این هم نباید محدود شد و باید با سایر کشورهایی که تمایل به روابط برد–برد با ایران دارند همکاری جدی برقرار کند. در شرایط تحریم، استفاده از هر فرصت اقتصادی کوچک ضروری است.»
او در ادامه گفت: «اگر آمریکا و متحدانش ما را محاصره اقتصادی کردهاند، باید در سوی دیگر با کشورهایی که همراهی میکنند، ارتباط حداکثری داشته باشیم تا موازنه قدرت تا حدی به نفع ایران تغییر کند. این یک وظیفه جمعی است و همه باید پای کار بیایند تا فشار تحریمها کاهش یابد.»
عبداللهی در پایان به لزوم اصلاحات داخلی اشاره کرد: «فشار اقتصادی بر مردم بسیار سنگین است و دیگر نباید وارد مسیرهای اشتباه شویم. باید هزینههای غیرضروری حذف و مبارزه با فساد به یک نقشه راه دائمی تبدیل شود. رانت، ریختوپاش و سوءمدیریت، اقتصاد تحریمزده را شکنندهتر میکند. از سوی دیگر، مسئولان باید مراقب باشند تصمیمها و رفتارهایشان هزینههای بینالمللی جدیدی برای کشور ایجاد نکند؛ زیرا این هزینهها در نهایت تنها بر دوش مردم گذاشته میشود، مردم را ناراضی تر و اقتصاد را متزلزلتر خواهد کرد.»