باور‌های نادرستی که در خصوص تشخیص عسل طبیعی وجود دارد
نشان تجارت - عالیه اعتمادیان: عسل طبیعی به شهد گل‌هایی گفته می‌شود که زنبور پس از تغذیه از گیاهان مختلف، آن را فرآوری و تغلیظ کرده و در کندو ذخیره کرده باشد. در صورتی که زنبوران به جای شهد گل‌ها و گیاهان از قند سفید و یا شکر و یا انواع آب میوه‌ها تغذیه کرده باشند، محصول آن را نمی‌توان عسل طبیعی نامید.
انواع عسل غیرطبیعی یا تقلبی
۱. عسل تغذیه‌ای
در این روش کندودار در کنار تغذیه زنبور‌ها از شهد گل‌ها و گیاهان، آن‌ها را با انواع مواد مصنوعی مانند شکر، قند، شیره خرما و یا حتی شیرین‌کننده‌های صنعتی مانند ساخارین تغذیه می‌کند. در این حالت عسل را زنبور تولید می‌کند، اما منبع شهد طبیعی نیست.
۲. عسل مخلوط
در این روش فروشنده و یا زنبوردار برای اینکه حجم عسل را زیاد کند، عسل را مستقیما با مواد گلوکزی (شربت قند و شکر) و یا شیره‌ی میوه‌ها مخلوط می‌کند و به عنوان عسل خالص عرضه می‌کند.
۳. عسل کاملا تقلبی
در این شیوه، عسل حاصل شده به طور کامل مصنوعی بوده و از تغلیظ شیره‌ی برخی از میوه‌ها مانند خرما، توت و حتی گاهی ملاس چغندر یا از حرارت دادن مواد گلوکزی (شربت قند) و مواد نشاسته‌ای برای قوام آن ساخته می‌شود.
روش‌های تشخیص عسل طبیعی از تقلبی
روش‌های مختلفی برای تولید عسل تقلبی وجود دارد که تشخیص آن‌ها در بیشتر مواقع برای خریدار عادی کاری دشوار و حتی غیرممکن است. در زیر به دو روش مطمئن برای پیدا کردن عسل طبیعی اشاره می‌کنیم.
۱. خرید از فروشنده و زنبوردار معتمد
شاید ساده به نظر بیاید، اما یکی از موثرترین راه‌ها برای مطمئن شدن از طبیعی بودن عسل، خرید آن از افراد یا بستگانی است که به آن‌ها اعتماد داریم و مطمئنیم که عسل را با مواد دیگری مخلوط نکرده‌اند و یا تغذیه مصنوعی به زنبور نداده‌اند.
اگر در بین افراد خانواده، فامیل و حتی محل خود، زنبورداری را می‌شناسید که به صداقت و درستی او اعتماد دارید، خرید از او می‌تواند مطمئن‌ترین راه برای خرید عسل طبیعی باشد.
۲. تشخیص کیفیت و طبیعی بودن عسل با آزمایش
آزمایش عسل توسط آزمایشگاه‌های معتبر نیز یکی دیگر از راه‌های مطمئن برای تشخیص طبیعی بودن عسل است. اما این گزینه به دلیل هزینه‌های بالایی که دارد معمولا زمانی پیشنهاد می‌شود که می‌خواهید به صورت عمده عسل بخرید.
آزمایش عسل علاوه بر اینکه می‌تواند طبیعی بودن یا نبودن عسل را نشان دهد، می‌تواند میزان کیفیت عسل، که به شاخص‌هایی مثل رطوبت، میزان ساکارز و… وابسته است را نیز برای ما مشخص کند.
آیا عسل طبیعی شکرک می‌زند؟
تمامی عسل‌های طبیعی، بعد از مدتی، شکرک می‌زنند، اما زمان شکرک زدن آن‌ها بسته به نوع گیاهی که زنبور از شهد آن تغذیه کرده است می‌تواند از دو هفته تا دو سال متفاوت باشد.
نکته مهم این است که با وجود اینکه عسل طبیعی شکرک می‌زند، اما نمی‌توان گفت هر عسلی که شکرک می‌زند صدرصد طبیعی است، چرا که عسل تغذیه‌ای (زنبور با شکر تغذیه شده است) هم شکرک می‌زند. در نتیجه شکرک زدن عسل نمی‌تواند معیار مناسبی برای تشخیص عسل طبیعی باشد.
البته ممکن است زنبوردار از قبل عسل را حرارت داده باشد که در این حالت ممکن است عسل هرگز شکرک نزند و یا شکرک زدن آن به تعویق بیفتد. اما با این کار برخی از خواص عسل نیز از بین خواهد رفت.
باور‌های نادرست درباره تشخیص عسل طبیعی چیست؟
این روش‌ها را احتمالا از همسایه و دوستان‌تان شنیده‌اید و یا در وبلاگ‌ها و سایت‌های خبری مشاهده کرده‌اید که به احتمال زیاد هیچ شناختی نسبت به ویژگی‌های عسل طبیعی ندارند.
۱. تشخیص عسل طبیعی به وسیله کبریت
یکی از باور‌های اشتباه که بسیار در بین مردم رایج است، تشخیص به وسیله کبریت یا شمع است. جالب اینجاست که برخی افراد می‌گویند اگر عسل سوخت، تقلبی است و برخی نیز می‌گویند اگر سوخت، طبیعی است! اما همانگونه که گفتیم این مورد هم با توجه به خصوصیات فیزیکی هر عسل متفاوت است و به هیچ وجه روشی صحیح برای تست کیفیت عسل نیست.
۲. تشخیص عسل به وسیله آب
در این شیوه می‌گویند عسل را در آب سرد بریزید، اگر سریع حل شد، تقلبی است و اگر طول کشید و به آسانی در آب حل نشد، طبیعی است. در صورتی که غلظت عسل‌ها با توجه به رطوبت آن‌ها با یکدیگر متفاوت است. برای مثال، عسل بهارنارنج یا جنگلی با توجه به خصوصیات فیزیکی که دارند کاملا روان و شل هستند. اگر بخواهید با این روش عسل‌های مرکبات را تست کنید، قطعا این عسل‌ها را تقلبی می‌دانید، در صورتی که این عسل‌ها کاملا طبیعی و خالص هستند.
۳. آیا از روی رنگ عسل می‌توان طبیعی بودن آن را تشخیص داد؟
یکی دیگر از روش‌ها غلط برای تشخیص عسل خوب و با کیفیت توجه به رنگ عسل است! رنگ هر عسل با توجه به شهد مورد استفاده زنبور، نوع خاک منطقه و بسیاری از عوامل دیگر، متغیر است. اینکه برخی می‌گویند عسل سیاه و قرمز رنگ، کیفیت بیشتری دارند به هیچ وجه صحیح نیست. برای مثال عسل یونجه با اینکه کیفیت بالایی دارد، ولی به رنگ زرد روشن است و این دلیلی بر تقلبی بودن یا کیفیت پایین آن نیست.
جالب است بدانید برخی از شرکت‌ها و فروشندگان برای تیره‌تر شدن عسل، آن را حرارت می‌دهند و یا رنگ خوراکی به آن اضافه می‌کنند. نوش جان افرادی که فکر می‌کنند عسل طبیعی حتما باید تیره باشد!
۴. تشخیص عسل اصل با توجه به غلظت
گفته می‌شود عسلی که روان باشد، بی‌کیفیت و عسلی که غلیظ باشد، طبیعی است، در صورتی که غلظت عسل با توجه به برخی عوامل مانند منطقه‌ای که عسل از آن برداشت شده، متغیر است. برای مثال عسل‌های شمال کشور معمولا روان هستند و رطوبت بالایی دارند.
۵. تشخیص عسل تقلبی با زرده تخم مرغ
در این روش باید عسل و زرده تخم مرغ خام را با هم مخلوط کرد، اگر بعد از چند دقیقه شبیه زرده تخم مرغ پخته شد، طبیعی است و در غیر اینصورت تقلبی است! البته نیازی نیست که دوباره یادآوری کنیم این روش هم بدون پایه و اساس علمی است و کاملا غلط است.
۶. تشخیص عسل واقعی با ریختن روی ناخن
باید چند قطره عسل بر روی ناخن خود بریزید، اگر بر روی ناخن باقی ماند، یعنی اصل است و در غیر این صورت اگر پخش شد، تقلبی است! این مورد هم کاملا اشتباه است؛ زیرا غلظت عسل‌ها با یکدیگر متفاوت است.
