مدیران جدید ایران خودرو دست از تولید ماشین‌های ۴۰ سال پیش بردارند/ خودرو وارد بازار شب عید شده اما دیگر مانند قبل رونق ندارد
نشان تجارت - بازار خودرو هم مانند سایر بازار‌ها در کشاکش ریسک‌های سیاسی و افزایش قیمت دلار قرار گرفته است. اما تحول دیگری که در ماه گذشته برای صنعت خودرو رخ داد، واگذاری سهام دولتی ایران خودرو به شرکت قطعه‌سازی کروز و تغییر مدیران این کارخانه بود. اتفاق دیگری که ممکن است این بازار را در آینده دستخوش تحولات کند، اعمال فشار حداکثری از سوی ترامپ علیه ایران و همچنین افزایش تعرفه‌هاست.
عماد جعفری کارشناس صنعت خودرو در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه واگذاری سهام دولتی ایران خودرو به شرکت کروز و تغییر مدیران این شرکت، چه اثری بر قیمت‌ها داشته است؟ به اقتصاد ۲۴ گفت: «قطعا نباید انتظار تغییر داشته باشیم چراکه در حال حاضر اولین اقدامی که انجام داده‌اند، تغییر مدیران ایران خودرو و چیدن نقشه راه جدید بوده است. به نظر می‌آید که به دنبال افزایش کیفیت هم هستند تا افزایش تولید؛ ولی درباره تغییر قیمت خودروهای ایران خودرو و سایپا باید پاسخ دهم که قیمت‌ها رو به بالا بوده که این به دلیل رونق بازار بوده است نه افزایش تولید یا اتفاق ویژه دیگر. به همین دلیل عملا نمی‌توان گفت بعد از جا به جایی مدیریت ایران خودرو اتفاق مثبتی رخ داده باشد.»
وی ضمن بیان اینکه وضعیت بازار فعلا تغییری نکرده و منطقی هم است، افزود: «یک مسئله خیلی مهم که معمولا مدیران دولتی هم به آن توجه نمی‌کردند، این است که قبلا مشاهده می‌کردیم که فلان وزیر روز اول کارش می‌گفت که ما دستور افزایش تولید داده‌ایم؛ دلیل چنین رفتاری این است که معمولا مدیران ما نه در صنعت خودرو و نه حتی در صنعت تجربه نداشته‌اند. اینها از همان دست افرادی هستند که فکر می‌کنند ایران خودرو خودش قطعه دارد و می‌توانند از آنجا قطعه بخرند.»
این کارشناس حوزه خودرو ادامه داد: «ما یک زنجیره تامین قطعه‌ای داریم که از شرکت‌های خودروساز هم مبالغ سنگینی طلب دارند. حال با وضعیت جدیدی که پیش آمده زنجیره تامین ایران‌خودرو، صاحب آن هم است. اینکه در آینده شاهد افزایش تولید و کیفیت باشیم چیز دور از ذهنی نیست ولی اینکه این اتفاق در کوتاه مدت رخ دهد، به نظر من بعید است. ضمن اینکه زنجیره تامین ایران خودرو فقط کروز نیست؛ آذین، مدرن و شرکت‌های ریز و درشت دیگری هم وجود دارند که جزو زنجیره تامین ایران خودرو و سایپا هستند که طلب‌های کلانی هم دارند. به هر ترتیب اگر تصمیم درستی گرفته شود به زودی می‌توانند تولید را افزایش دهند و تاثیری روی بازار بگذارند.»
جعفری همچنین خاطرنشان کرد: «مسئله دیگری که وجود دارد این است که امیدواریم مدیران جدید دست از تولید ماشین‌های ۴۰ سال پیش بردارند و تغییراتی ایجاد کنند. حتی با چینی‌ها وارد مذاکره شوند تا خودروهای با کیفیت‌تری تولید شود.»
این کارشناس صنعت خودرو در پاسخ به اینکه آیا سخت‌گیری‌های ترامپ برابر ایران، ممکن است حضور خودروسازان چینی به عنوان تنها شریک خارجی ایران را با چالش مواجه کند؟ گفت: «ما قبلا یکبار به دلیل تحریم‌ها این چالش را دور زده‌ایم. زمانی که ترامپ در دوره قبل روی کار آمد ما دچار چنین تحریم‌هایی شدیم و پژو، سیتروئن، فولکس واگن و بسیاری از برند‌های دیگر از ایران رفتند. اما بخش خصوصی با شرکت‌های چینی قرارداد بستند که مثلا برند جک را به نام KMC تولید کردند. یا از طرف دیگر مدیران خودرو، چری را با نام فونیکس تولید کردند و بسیاری موارد مشابه دیگر. می‌خواهم بگویم که ما این چالش را قبلا حل کرده و با ری‌بج کردن، آن ماشین‌ها را تولید می‌کنیم. فقط می‌ماند بحث ارزی که باید دست شرکت‌های خودروساز را بازتر بگذارند تا از آن عبور کنیم.»
جعفری در پاسخ به اینکه اگر تعرفه‌های ترامپ منجر به کاهش صادرات خودرو چینی به آمریکا شود، ممکن است چین ایران را جایگزین کند؟ گفت: «بازار ایران یک گنجایش مشخصی دارد. سیاست‌های چینی‌ها به این صورت است که می‌گویند چری در بخش‌های خاورمیانه و بخش‌هایی از روسیه و مکزیک می‌تواند ماشین بفروشد. برند‌های باکیفیت‌تری مانند جیلی که سهام ولو، لوتوس و خیلی از برند‌ها را دارد به بازار اروپا ورود کرده و بخشی از بازار آمریکا را دارد به دست می‌آورد. واقعیت این است که چینی‌ها دارند کل دنیا را با برند‌های مختلف خودشان می‌گیرند ولی اینکه به بازار ایران فکر کنند باید بگویم که ما می‌توانستیم حداقل در خودروهای چینی، تولید قطعه و صادرات به کشور‌های همجوار هاب منطقه باشیم ولی رفتار مدیران دولتی به گونه‌ای بوده که ترکیه از این فرصت استفاده کرده است.»
وی همچنین درپاسخ به اینکه آیا خودرو وارد وضعیت شب عید شده است؟ بیان کرد: «خودرو وارد بازار شب عید شده، اما مانند سال‌های قبل که بازار جذابی بوده، نیست. خودرو در ایران از کالای سرمایه‌ای در حال تبدیل به کالای مصرفی شده است یعنی قدرت نقدشوندگی‌اش آنقدر بالا نیست و حاشیه سود زیادی ندارد. هرچند که دلالان بیشتر سمت بازار‌های طلا و سکه و دلار رفته‌اند و کمی دست از سر بازار خودرو برداشته‌اند. وقتی قیمت یک ماشین در بازار، دو و حتی سه برابر قیمت کارخانه می‌شود این یعنی یک حباب خیلی بزرگ که هر لحظه ممکن است بترکد. مانند اتفاقی که دو سال پیش رخ داد و فاجعه‌ای بوجود آورد که بسیاری ضرر‌های هنگفتی کردند.»
جعفری ادامه داد: «وضعیت تخصیص ارز به شرکت‌های واردکننده به گونه‌ای شده است که مردم دیگر ریسک نمی‌کنند. در حال حاضر بسیاری از افراد برای خرید خودرو ثبت نام کرده‌اند، اما رسیدن ماشین به دستشان در هاله‌ای از ابهام است. مقصر هم این شرکت‌ها نیستند بلکه بانک مرکزی و دولت بوده است. نسبت به یک ماه گذشته رونق بازار شب عید بهتر شده ولی صرفا برای مصرف‌کننده جذاب بوده است که توانسته ماشینش را راحت بخرد و بفروشد. افزایش قیمت دلار کمی روی بازار اثر گذاشته ولی تاثیرش محسوس نبوده است.»
