روشنگری از دلایل اجرای طرح نور
نشان تجارت - اگر بگوییم تاکنون طرح‌های عفاف و حجاب شکل و شمایل امنیتی به خود نگرفته بود، شاید اشتباه نباشد، اما عنوان امنیتی برای آن در کنار هوشمندسازی اجرای آن، می‌تواند نگرانی زیادی را ایجاد کند. در کنار این تاکید چندباره، صدور اطلاعیه شماره چهار فراجا درباره دلایل جدیت طرح نور موضوع مهمی بود، زیرا در بخشی از این اطلاعیه آمده است: «طی روز‌های آینده چند پرونده مهم از باند‌های تبهکارِ سازمان‌یافته که در سطح بین‌المللی و داخل کشور اقدامات مجرمانه در زمینه فساد و فحشا، تجارت جنسی، پورنوگرافی و... داشته‌اند، منتشر خواهد شد.»
بر این اساس باید منتظر ماند و دید که دلایل آغاز این طرح، آن هم در این برهه از شرایط کشور از سوی تصمیم‌گیران و تصمیم‌سازان چه بوده است؟ و با توجه به جدیت در اجرای طرح مذکور، چه چالش‌های جدی‌ای در این حوزه در بُعد اجتماعی را شاهد خواهیم بود.
از زمان اجرای طرح نور یعنی ۲۵ فروردین‌ماه تاکنون، چهار اطلاعیه از سوی فرماندهی انتظامی کشور، منتشر شده است. در اطلاعیه‌های گذشته، فراجا ضمن تشکر از همراهی بانوان به نوعی نسبت به بهبود نوع پوشش در سطح معابر بعد از عملیاتی شدن طرح نور خبر داده است. اما اطلاعیه روز گذشته حاوی نکات مهمی بود که می‌توان به دلایل اجرای آن و مهمتر از آن تاکید بر این مهم که «پلیس در هیچ حالتی به‌دنبال پرونده‌سازی برای موضوعات هنجاری و ارزشی نیست» اشاره کرد.
روز گذشته همچنین سردار احمدرضا رادان جلسه‌ای با اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس در محل ستاد کل انتظامی کشور داشت. آنگونه که در خبر‌ها آمده است رادان در این جلسه با بیان اینکه با توسعه هوشمندسازی در اجرای طرح‌های پلیس و استفاده از تجهیزاتی نظیر دوربین، قطعاً میزان امنیت افزایش خواهد یافت، گفت: «مجلس می‌تواند با تعیین بودجه مناسب، پلیس را در اجرای بهینه ماموریت‌هایی که انجام آن، مستلزم در اختیار داشتن ابزار‌های هوشمند است، یاری رساند.»
او ضمن تشکر از همراهی مردم، دختران و بانوان عزیز ایران که در اجرای این طرح با پلیس همکاری و همراهی می‌کنند، تاکید کرد: «با حمایت‌های مجلس، دولت و قوه قضائیه و همراهی مردم، اجرای طرح نور را با قوت، دقت و هوشمندی ادامه خواهیم داد».
همچنین در این دیدار مرتضی آقاتهرانی، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز با تاکید بر اینکه مجلس پای کار اجرای طرح نور پلیس است، ابراز امیدواری کرد که طرح عفاف و حجاب هر چه زودتر مصوب و به یک قانون تبدیل شود. او اعلام کرد: «امیدواریم از ۳۲ دستگاهی که در این موضوع وظیفه دارند همگی پای کار باشند و به وظایف خود عمل کنند و به احکام الهی التزام داشته باشند.»
وعده فراجا: طرح نور هوشمندسازی خواهد شد
در اطلاعیه شماره چهار فرماندهی انتظامی کشور در خصوص «طرح نور» (عفاف و حجاب) آمده است: «برای آنکه افکار عمومی و مراکز تصمیم‌گیر، شناخت بیشتری از دلایل فراجا در اهمیت اجرای طرح نور داشته باشند، طی روز‌های آینده چند پرونده مهم از باند‌های تبهکارِ سازمان‌یافته که در سطح بین‌المللی و داخل کشور اقدامات مجرمانه در زمینه فساد و فحشا، تجارت جنسی، پورنوگرافی و... داشته‌اند، منتشر خواهد شد. در پیوند با موضوع پیش‌گفته؛ گزارش‌های میدانی و اخذ نظرات مردمی در کنار حمایت‌های رؤسای‌جمهور و قوه قضائیه، صداوسیما و برخی نمایندگان مجلس و ائمه جمعه و جماعات و سایر نهاد‌های مسئول نشان‌دهنده شناخت مطلوب از نبض‌سنجی اجتماعی فراجا در اجرای «طرح نور» است.»
در ادامه این اطلاعیه آمده است: «بررسی‌ها و مشاهدات عینی روزانه در شهر‌ها نشان‌دهنده حرکت مطلوب جامعه به سمت حفظ حریم و حرمت زنان و بانوان سرزمین‌مان است. پلیس در هیچ حالتی به دنبال پرونده‌سازی برای موضوعات هنجاری و ارزشی نیست و به شهروندان این نوید را می‌دهیم که در نهایت «طرح نور» به سمت هوشمندسازی پیش خواهد رفت. این مهم زمانی بهتر و عملیاتی‌تر خواهد شد که نهادهایِ متولیِ کار که وظیفه مستقیم در اقدامات فرهنگی و ایجابی در حوزه عفاف و حجاب دارند، عملکرد قابل‌قبول و درخور توجهی داشته باشند. این مهم زمانی بهتر و عملیاتی‌تر خواهد شد که نهادهایِ متولیِ کار که وظیفه مستقیم در اقدامات فرهنگی و ایجابی در حوزه عفاف و حجاب دارند، عملکرد قابل قبول و درخور توجهی داشته باشند.»
چرا طرحی با محوریت اجتماعی امنیتی می‌شود؟
از سال ۱۴۰۱ و حوادث بعد از آن مدت‌زمان زیادی نمی‌گذرد، اما حجم اتفاقات رخ‌داده در این مدت آنقدر عمیق است که گویی یک دهه از این رخداد‌ها می‌گذرد. اجرای گشت ارشاد در این مدت متوقف ماند و با وجود آمد و رفت طرح عفاف و حجاب بین مجلس و شورای نگهبان، منطق حکم می‌کرد که در شرایط کنونی که کشور درگیر مباحث بین‌المللی و اقتصادی است، طرح‌های مرتبط با حوزه حجاب عملیاتی نشود، اما درست طرح مرتبط با این مسئله در روزی رخ داد که شب آن ایران در بُعد بین‌المللی به حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق پاسخ داد.
انتظار دیگر بر این بود که بعد از گذشت چند روز، اجرای طرح فراجا دیگر با جدیت روز‌های اولیه پیگیری نشود، اما حالا برگ دیگری از طرح مذکور رونمایی شده است و آنگونه که فراجا اعلام کرده است به زودی دلایل آن برای تنویر افکار عمومی اعلام می‌شود. اما از آنجا که گفته می‌شود که طرح نور به تایید سران سه قوه رسیده است، بنابراین باید در آینده نه‌چندان دور شاهد برخورد‌های بسیار جدی‌تر از گذشته در مواجهه با افرادی باشیم که از دید تصمیم‌گیران و مجریان، پوشش مناسب ندارند.
روز گذشته احمد وحیدی، وزیر کشور نیز در واکنش به اجرای طرح نور، ضمن حمایت از آن از نیرو‌های فراجا و مجریان طرح نور قدردانی کرده و آن را در راستای عمل به مطالبه عمومی جامعه دانست. این حمایت‌ها در کنار اظهارات سایر مسئولان مؤید این امر است که شاید برای مدت‌زمان کوتاهی مسئله پوشش به ظاهر از اهمیت کمی برخوردار شده بود، اما این روز‌ها گویی اولویت اصلی کشور است.
در این خصوص نیز روز دوشنبه محمدحسین طاهری‌آکردی، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر اظهارات چالشی داشت. او با بیان اینکه فعلاً درخواستی از ما برای پیوستن به اجرای طرح نور توسط ستاد عفاف و حجاب که در وزارت کشور تشکیل شده است صورت نگرفته است، گفت: «اگر ستاد عفاف و حجاب از ما درخواست نیرو کند، تشکل‌های مردمی و ضابطین ما آماده همکاری هستند. ستاد امر به معروف و نهی از منکر فعالیت فرهنگی و آموزشی دارد، اما در طرح نور کار امنیتی است و فراجا مستقیماً با این طرح سر و کار دارد، اما من یک درخواستی کرده‌ام آن هم این است که اگر کسی دستگیر شد با او برخورد قهری نشود بلکه این افراد را به ستاد امر به معروف و نهی از منکر معرفی کنند تا ما با آموزش‌های مجازی و کار فرهنگی کار را پیش ببریم.»
با توجه به این اظهارات می‌توان گفت که اگرچه مجری این طرح فراجا است، اما در حقیقت اصل داستان آن در وزارت کشور در حال رخ دادن است و تمام تلاش‌ها بر این است که علاوه بر دستگاه قضا و مجلس، تمامی دستگاه‌های اجرایی و نظارتی کشور در این طرح دخیل شوند. براین اساس است که روز دوشنبه تجمعی این بار مسالمت آمیز در دو میدان فلسطین و، ولی عصر با موضوع مقابله با بی‌حجابی و بدپوششی برگزار شد که خروجی آن این بود که «مجلس و قوه قضائیه از اجرای این طرح، حمایت جدی داشته باشند.»
البته محسنی‌اژه‌ای، رئیس دستگاه قضا به‌تازگی ضمن ارائه توضیحاتی از جلسات در این خصوص، از طرح مذکور حمایت کرده و حتی اعلام کرده است که همه ما باید به فراجا در کلیه مأموریت‌هایش از جمله این طرحی که به آن ورود پیدا کرده، کمک کنیم.
از زمان اجرای طرح نور تاکنون تصاویر متعددی در شبکه‌های اجتماعی در حال بازنشر است که در آن ماموران نیروی انتظامی با افرادی که به نوعی پوشش اختیاری دارند، برخورد جدی می‌شود. حتی برخی از افراد نیز سوار ون‌های معروف به گشت ارشاد می‌شوند و در نهایت از آن‌ها تعهدنامه اخذ می‌شود.
شواهد براساس اطلاعیه‌های صادرشده در کنار اظهارات مسئولان مؤید این امر است که در روز‌های آتی، فصل جدیدی از اجرای طرح حجاب و عفاف در کشور باز خواهد شد و این می‌تواند آغاز جدی دیگری در بُعد اجتماعی و فرهنگی برای کشور باشد.
