نشان تجارت - کاربراتور نام دستگاهی در خودرو است که وظیفه دارد سوخت مورد نیاز موتور را در سیستم های کاربراتوری تحت هر شرایطی تهیه کند تا موتور در بهترین حالت ممکن کار کند. این دستگاه توسط کارل بنز در سال 1885 اختراع شد. کاربراتور مهمترین قسمت سیستم سوخت رسانی است. وظیفه اصلی کاربراتور تهیه مخلوطی از هوا و سوخت با نسبت معین در شرایط مختلف و ایجاد مکش در خروجی سوخت است. این کار توسط ونتوری واقع بر روی بدنه کاربراتور انجام می شود. پس از باز شدن صفحه گاز، مکش هوا توسط سیلندر انجام شده و به کاربراتور منتقل می شود. به دلیل کاهش سطح مقطع، سرعت هوا با عبور از ونتوری افزایش می یابد و فشار محفظه کاهش می یابد.
مکش ایجاد شده به طور قابل توجهی بیشتر از سایر مقاطع است. بنابراین در صورت اتصال شیلنگ سوخت به این قسمت، سوخت مکیده شده و پس از اختلاط با هوا، به سیلندر منتقل می شود. محفظه گاز، بدنه سوپاپ، قطعه استارت، پمپ گاز و ونتوری از جمله اجزای یک کاربراتور هستند. ونتوری در بدنه اصلی قرار دارد. صفحه گاز در محفظه گاز و صفحه SASAT در محفظه SASAT قرار دارد. قسمت استارت و پمپ گاز نیز در کاربراتورهای پیشرفته طراحی شده است تا برخی از نواقص کاربراتورهای اولیه برطرف شود. کاربراتور انواع مختلفی دارد که در زیر به طور مختصر توضیح داده شده است. کاربراتور باید شرایط زیر را داشته باشد:
تهیه مخلوط صحیح هوا و سوخت برای شرایط مختلف کار موتور در مدت زمان بسیار کوتاه
مصرف سوخت پایین در شرایط عادی کارکرد موتور
توانایی ارائه حداکثر توان در حالت بار کامل
راه اندازی موتور در هر دما و کارکرد نرم آن در دورهای پایین
پایداری تنظیمات انجام شده برای مدت طولانی و امکان تنظیم با توجه به شرایط کاری موتور
سادگی، قابلیت اطمینان و دوام
سهولت تعمیر و نگهداری
نحوه کارکرد کاربراتور:
عامل اصلی در کار کاربراتور ایجاد خلاء در خروجی سوخت (زیگلور) است. ایجاد خلاء بر اساس دو قانون مهم مکانیک سیالات به نامهای معادله پیوستگی و معادله برنولی است. این کار توسط قسمتی از کاربراتور به نام ونتوری یا گلو انجام می شود. با باز کردن صفحه گاز، هوا توسط سیلندر موتور به داخل کشیده شده و به داخل کاربراتور جریان می یابد. هنگام عبور از ونتوری، به دلیل کاهش در بخش عبور، سرعت هوا افزایش می یابد و فشار در محفظه ونتوری کاهش می یابد و مکشی بسیار برتر از سایر بخش های کاربراتور ایجاد می کند. بنابراین در صورت اتصال خط سوخت به این قسمت، سوخت مکیده شده و پس از اختلاط با هوا وارد سیلندر می شود. سوخت با هوا در نسبت استوکیومتری اتمیزه می شود.
لوازم یدکی برلیانس تهران کرج مشهد را از دیجی کار شاپ بخرید.
انواع کاربراتور
کاربراتورها را می توان به روش های مختلفی طبقه بندی کرد:
بر اساس جهت حرکت سوخت
- کاربراتور رو به بالا
- کاربراتور رو به پایین
- کاربراتور افقی
1- کاربراتور صعودی:
در این کاربراتور هوای ورودی از قسمت پایین کاربراتور وارد شده و با سوخت پاشیده شده توسط زیگلور در مسیر بالا مخلوط می شود. این نوع کاربراتور به دلیل کاهش راندمان حجم موتور در خودروهای سواری استفاده نمی شود و فقط در ماشین آلات کشاورزی و موتورهای دریایی کاربرد دارد.
این نوع کاربراتور بیشتر در گذشته استفاده می شد. زیرا در این نوع از ورود سوخت مایع به موتور جلوگیری می شود. در حال حاضر از آنجایی که این نوع دسترسی به کاربراتور از نظر تعمیرات و نگهداری غیرعملی بوده و راه اندازی موتور در هوای سرد با مشکلات زیادی همراه است، استفاده زیادی از آن نمی شود. کاربراتورهای ماشین قدیمی از دهه 1960 معمولاً از این نوع بودند.
2- کاربراتور نزولی:
در این نوع کاربراتور هوای ورودی از بالای کاربراتور وارد شده و تحت تاثیر نیروی جاذبه با سوخت مخلوط شده و حرکت می کند. این نوع کاربراتور بازده حجمی بالایی دارد.
در این نوع نیروی گرانش کمک می کند تا مخلوط سوخت و هوا به داخل موتور جریان یابد و در نتیجه موتور بهتر کار کند. علاوه بر این دسترسی به کاربراتور از نظر نگهداری و تعمیر بهتر است. به همین دلیل بسیاری از خودروهای قدیمی از این نوع استفاده می کردند. این نوع کاربراتورها می توانند تک مرحله ای یا دو مرحله ای باشند. کاربراتور مدل های قدیمی خودروهای نیسان، پراید و پژو از این نوع بود.
3- کاربراتور افقی:
در این نوع کاربراتور سوخت و هوا به صورت افقی حرکت می کنند و راندمان حجمی کمتری نسبت به کاربراتور نوع نزولی دارند.
مزیت اصلی این نوع ردپای کوچک زیر کاپوت موتور است. این نوع ونتوری ثابت یا متغیر است. کاربراتور خودرو پیکان نوعی کاربراتور جریان هوای افقی بوده و ونتوری آن متغیر است.
مبتنی بر ونتوری
کاربراتور ونتوری ثابت:
در این نوع کاربراتور جریان هوای عبوری از ونتوری یک خلاء یا مکش نسبی ایجاد می کند که باعث خروج سوخت از نازل می شود. تنوع این کاربراتور بسیار زیاد است و همه آنها با یک روش مشترک کار می کنند.
کاربراتور ونتوری متغیر:
در این نوع کاربراتور، سطح موثر ونتوری نیز با تغییر شرایط روی موتور تغییر می کند.
با توجه به تعداد دهانه ها
- یک دهانه
- دو دهانه
- چهار دهانه
اکثر موتورهای کوچک دارای کاربراتور تک پورت هستند اما استفاده از کاربراتورهای دو و چهار پورت باعث افزایش راندمان حجمی موتور می شود و این افزایش راندمان حجمی دور بالا بسیار چشمگیر است. باید گفت که در این حالت مکش ونتوری به قدری ضعیف خواهد بود که نسبت هوا به سوخت توسط آن قابل تنظیم نیست.
1- کاربراتور یک دهانه
این کاربراتورها دارای ونتوری، فنجان سوخت و انژکتور سوخت هستند.
2- کاربراتور دو دهانه
این کاربراتور دارای دو ونتوری، یک فنجان سوخت معمولی و دو عدد انژکتور سوخت می باشد. این نوع کاربراتور اساساً از دو کاربراتور تک سوراخ تشکیل شده است که در یک مجموعه مونتاژ می شوند. سوراخ دوم به دو صورت قابل استفاده است. در روش اول می توان از هر سوراخ کاربراتور برای ارسال سوخت استفاده کرد. در نیمی از سیلندرها هوا استفاده می شود. در روش دوم، دهانه اول هوای سوخت را به تمام سیلندرها می رساند تا زمانی که دریچه گاز باز شود، مثلا بالای 45 درجه. از این لحظه شیر دوم گاز نیز به تدریج باز می شود. متوسط به بالا بهبود می یابد.
3- کاربراتور چهار دهانه
این کاربراتور از دو کاربراتور دو سوراخ تشکیل شده است که در یک مجموعه جمع شده اند. این کاربراتور به صورت مرحله ای کار می کند. در مرحله اول مانند کاربراتور دو سوراخ کار می کند و در مرحله دوم که با افزایش خلاء موتور شروع می شود مانند کاربراتور چهار سوراخ عمل می کند. ابتدا سوخت تمام سیلندرها با باز کردن بیشتر دریچه گاز تامین می شود و دو سوراخ بعدی نیز وارد می شود. این چهار سوراخ سوخت، هوای اضافی مورد نیاز برای شتاب را فراهم می کند.