مجلس تصمیم‌گیرنده نهایی «برجام» خواهد بود
نشان تجارت - محمد آیتی: سیدابراهیم رئیسی، رییس دولت سیزدهم در ایام تبلیغات انتخابات گفته بود دولتی تشکیل خواهد داد تا برجام را به نتیجه برساند؛ هرچند هفته‌ها طول کشید تا دولت سیزدهم و وزارت امور خارجه ایران تصمیم بگیرد که پای میز مذاکره بنشیند یا نه، اما روند چند ماهه مذاکرات، توام با خروجی خاصی که برای مردم قابل لمس باشد، نبوده است. از سوی دیگر، حدود دو، سه ماهی است که مرتب از زبان دولتمردان گفته می‌شود که به توافق نزدیک شده‌ایم و اساساً توافق خوب که در آن منافع کشور و مردم دیده شده، در دسترس است.
در این دو، سه ماه بار‌ها اخباری نزدیک شدن به توافق هسته‌ای منتشر شده، اما گذر زمان نشان داده که این حرف‌ها به معنای واقعی توخالی است و فرسایشی‌شدن مذاکرات علیرغم اینکه مسئولان بار‌ها گفته بودند نخواهیم گذاشت طولانی‌شدن مذکرات بر گفت‌وگوها غالب شود، یک پیام روشن دارد «اختلاف‌های طرفین همچنان زیاد است» برای اطلاع از آخرین وضعیت مذاکرات وین و روند آن، سوالاتی از ابوالفضل عمویی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس یازدهم پرسیدیم. او معتقد است هر مذاکره سیاسی وقتی به مراحل پایانی خود نزدیک می‌گردد، کار سخت‌تر دنبال می‌شود. عمویی می‌گوید: دلیل اینکه در مراحل پایانی، کار سخت دنبال می‌شود این است که موضوعات پیچیده در دستور کار طرفین قرار می‌گیرد و طرف‌ها، مقاومت بیشتری در بده‌بستان‌ها از خود نشان می‌دهند.
نماینده تهران تصریح کرد: مطالبات ایران در مذاکرات برجام، مطالبات اساسی است و از این‌رو، تیم مذاکره‌کننده، خطوط قرمزی را دنبال می‌کند که به هیچ وجه قابل عقب‌نشینی نیست. از این جهت، اگر طرف مقابل آمادگی تغییر مواضع خود را نداشته باشد، نباید انتظار داشت که یک توافق کامل شکل بگیرد.
عمویی اظهار داشت: نکته حائزاهمیت این است که فضای اقتصادی کشور و اقدامات در این رابطه، نباید منتظر این توافق باشد. توافق در خصوص برجام، بخشی از فعالیت‌های کشور را پوشش می‌دهد. به باور من باید اثر توافق را بر تجارت خارجی کشور در مقابل کل تجارت خارجی، محدود و جزئی بدانیم.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس بیان کرد: شاهد بودیم سال گذشته، تجارت خارجی کشور حدود ۲۰ درصد رشد پیدا کرد. این موضوع نشان‌دهنده این است، در شرایطی که طرف مقابل همچنان سعی می‌کند تحریم‌ها را حفظ کند، ولی پیشرفت اتفاق افتاده است.
وی در پاسخ به اینکه اگر این رشد اقتصادی به معنای واقعی رخ داده، چرا وضع معیشتی مردم بدتر شده است؟ گفت: موضوع تجارت خارجی با معیشت مردم فاصله دارد، از این جهت که بازخوردش تا اثر آن مستقیم به معیشت مردم برسد، متفاوت است. ما در فروش نفت وضعیت‌مان بهبود پیدا کرده و نسبت به سال‌های گذشته، دسترسی به درآمد‌ها بیشتر شده است. در سال‌های گذشته که این‌ها نبود، دولت کشور را با کسری بودجه اداره می‌کرد. آثار این پیشرفت‌های اقتصادی در طولانی‌مدت به اثبات می‌رسد و امیدوارم به صورت مبنایی مشکلات اقتصادی ایران حل شود.
نماینده اصولگرای تهران افزود: مشکلات اقتصادی ایران، لزوماً ناشی از تحریم‌ها نیست و ریشه‌های مختلفی دارد. بخشی از آن به محدودیت‌های داخلی برمی‌گردد؛ ناکارآمدی که در هماهنگی بین دستگاه‌های اجرایی وجود دارد یکی از آن‌هاست. مثال روشن موضوع این است که وقتی گندم و ذرت با وجود شرایط تحریم با منابع مالی وارد کشور می‌شود، به خاطر نبود هماهنگی، این محصولات این‌قدر در گمرک می‌ماند که تاریخ مصرفش به اتمام می‌رسد. این مسیر باید اصلاح شود و هیچ ربطی هم به توافق برجام ندارد.
عمویی با اشاره به اینکه اقتصاد ایران، مبتنی بر صادرات منابع بوده است، گفت: اصلاح این روند طولانی‌مدت، نیاز به زمان دارد که امیدوارم با ریل‌گذاری‌هایی که در مجلس داریم، مسیر اقتصادی کشور بهبود و کسب و کار‌ها با به حداقل رساندن موانع، احیا شوند. این اراده اگر به وجود بیاید و در کنار آن، تقویت شرکت‌های دانش‌بنیان را داشته باشیم، روز‌های به مراتب بهتری در حوزه اقتصاد، انتظار ما را خواهند کشید.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در توضیح اظهارات ضد و نقیض دولت درباره حصول توافق می‌گوید: دوستان رسانه‌ای دائماً از وضعیت توافق برجام سوال می‌پرسند و از این‌رو، مسئولان هم روی به آن پاسخ‌ها می‌آورند. به لحاظ فنی، توافق یک متن مفصل دارد که متن آماده شده، ولی دو، سه موضوع که موضوع کلیدی هم است، ولی با حجم بسیار کم، حل نشده است. تا این‌ها حل نشود، بقیه ساختار متن مورد پذیرش طرفین قرار نمی‌گیرد. شما ممکن است در یک موضوع کلان، یک کتابی را با هم توافق کنید، اما سر یک عبارت و جمله، ایستادگی صورت بگیرد و این نهایتاً به نتیجه نرسد. از این جهت، حجم اختلافات از لحاظ نوشتاری حجم کمی است، ولی اثربخشی آن برای طرفین مهم است.
وی همچنین در پاسخ به این پرسش که برخی از نمایندگان بار‌ها نگرانی خود را از روند مذاکرات اعلام کردند، گفت: مجلس ۲۹۰ نماینده دارد. از طرفی، دائماً با دوستان مذاکره‌کننده و وزارت خارجه جلسه داریم، انتقاد می‌کنیم و ملاحظاتمان را می‌گوییم؛ مطالبات‌مان هم، روشن است، چون در قانون اقدامات راهبردی نوشته شده و در همین راستا، بیانیه‌های زیادی با امضای اکثریت نمایندگان دائماً در حال انتشار است. فراتر از همه این‌ها اگر توافقی صورت بگیرد، دولت طبق ماده هفت قانون اقدام راهبردی مکلف است گزارش‌های اقدامات رفع تحریمی را به مجلس بدهد و در این زمینه، مجلس تصمیم‌گیرنده خواهد بود.
