کیست سینه؛ از علت تا راه‌های درمان

نشان تجارت - پستان فیبروکیستیک، که معمولاً به آن سینه‌های فیبروکیستیک گفته می‌شود، اختلالی خوش‌خیم (غیر سرطانی) است. از این رو در این مقاله تلاش شده است تا اطلاعات کامل و جامعی درباره این مسئله در اختیار شما قرار داده شود.

کیست سینه چیست؟

کیست سینه (Breast cysts) اصولا کیسه‌هایی پر شده از مایع داخل سینه هستند، که معمولاً خوش خیم و غیر سرطانی هستند. گاهی تنها یک عدد از این کیست‌ها تشکیل می‌شود و گاهی هم تعداد زیادی از آن‌ها فرد را درگیر می‌کند و امکان تشکیل آن‌ها در یکی از سینه‌ها و یا حتی هر دو سینه وجود دارد.

این کیست‌ها برآمدگی‌ها و یا توده‌هایی گرد و یا بیضی شکل با زوایای مشخص است و گاهی به شکل یک دانه انگور و یا بادکنک پر از آب و نرم احساس می‌شود. اما در برخی از موارد کیست سینه با قوام سخت است.

این عارضه در زنان پیش از سن یائسگی، یعنی بین سی و پنج تا پنجاه سالگی بسیار رایج است. اما از طرفی دیگر همه‌ی زنان در همه‌ی گروه‌های سنی می‌توانند به این مشکل دچار شوند. همچنین پس از یائسگی در زنانی که هورمون درمانی انجام می‌دهند هم امکان رخداد کیست سینه وجود دارد.

علائم

کیست سینه ممکن است در یک و یا هر دو سینه یافت شود و علائم و نشانه‌های آن عبارتند از:

یک توده و یا برآمدگی نرم و گرد با زوایای مشخص که به راحتی حرکت می‌کند. این توده‌ها معمولا خوش‌خیم هستند.
ترشحات نوک سینه که ممکن است شفاف، زرد رنگ، قهوه‌ای رنگ و یا کدر باشد.
درد سینه و یا تحریک پذیر بودن در اطراف ناحیه‌ای که توده در آن تشکیل شده است.
افزایش سایز و اندازه کیست و زیاد شدن شدت تحریک پذیری سینه درست پس از خونریزی ماهیانه.

داشتن کیست سینه، خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش نخواهد داد. اما داشتن کیست، پیدا کردن توده‌های جدید و یا هر گونه تغییری که نیاز به ارزیابی پزشک دارد را سخت خواهد کرد. با حالت طبیعی سینه‌ها آشنا شوید، این کار کمک می‌کند تا در صورت وجود هر گونه حالت غیر طبیعی به سرعت متوجه شده و آن را برطرف کنید.

روش‌های تشخیص

به منظور تشخیص کیست‌های پستان، پزشکان معمولاً از روش‌های زیر استفاده می‌کنند:

معاینه فیزیکی:

بعد از صحبت با پزشک در خصوص علائم و سوابق بیماری، گام اول پزشک در تشخیص توده‌های پستانی، انجام معاینات فیزیکی است که با لمس توده‌ها در پستان انجام می‌شود. به دلیل اینکه معمولاً معاینه فیزیکی نمی‌تواند کیست‌ها را از توده‌های سرطانی تمیز دهد، انجام آزمایشات تکمیلی می‌تواند به تشخیص بهتر کمک کند.

ماموگرافی:

کیست‌های بزرگ و خوشه‌های کوچک متصل به هم کیستیک عموماً توسط ماموگرافی تشخیص داده می‌شوند. با این حال، ماموگرافی قادر به تشخیص کیست‌های بسیار کوچک یا میکروکیست‌ها نیست.

سونوگرافی پستان:

این آزمایش به پزشک شما در تشخیص پر بودن از مایع یا منسجم بودن توده‌های پستانی کمک می‌کند. در واقع روش اصلی تشخیص کیست‌های پستان و متمایز کردن آن از توده‌های سرطانی سونوگرافی پستان است. در صورتی که این توده‌ها پر از مایع باشند، نتایج آزمایش سونوگرافی نشان دهنده وجود کیست پستان هستند. در غیر این صورت انجام آزمایشات تکمیلی مانند نمونه برداری یا بیوپسی می‌تواند به تشخیص سرطانی یا غیر سرطانی توده‌ها کمک کند.

آسپراسیون:

در طول این فرایند، پزشک با استفاده از یک سوزن ظریف، تلاش می‌کند محتویات درون توده سینه را خارج کند. در صورتی که مایع خارج شده هر رنگی جز خون داشته باشد، خوش خیم است و نیازی به بررسی‌های بیشتر جهت تشخیص احتمالی سرطان نخواهد بود.

علل و دلایل ایجاد کیست سینه

هنوز کاملاً مشخص نشده است که به چه علت بافت سینه ملتهب و دردناک می‌شود. بااین‌حال متخصصان اعتقاد دارند که هورمون‌های مرتبط با غدد جنسی (که در خانم‌ها شامل استروژن و پروژسترون می‌شود) یکی از دلایل ایجاد این تغییرات هستند. به‌طور اختصاصی، به نظر می‌رسد استروژن نقشی کلیدی در ایجاد عارضه‌ی فیبروستیک سینه دارد. این فرض وجود دارد که بیماران مبتلا به این عارضه دارای بافتی حساس نسبت به هورمون استروژن هستند.

درمان

اگر مبتلایان به عارضه‌ی کیست سینه علامتی نداشته باشند یا نشانه‌های بیماری در آن‌ها خفیف باشد، معمولاً درمان خاصی نیاز نیست. درد‌های شدید یا کیست‌های بزرگ و دردناک، نیازمند درمان هستند. معمولاً دو نوع راه­ حل برای از بین بردن این عارضه وجود دارد:

الف) بیوپسی سوزنی:

در این روش پزشک با استفاده از سوزنی بسیار باریک، مایع درون کیست را تخلیه می‌کند و این تخلیه، باعث کاهش درد و ناراحتی ناشی از وجود کیست سینه می‌شود.

ب) جراحی:

در مواقعی نادر، ممکن است برای از بین بردن کیست فیبروستیک به جراحی نیاز باشد.

تفاوت کیست و سرطان سینه

کیست سینه به شکل توده‌ای پر از مایعات است که بیشتر در خانم‌های مسن، دیده می‌شود. یک توده کروی نرم، که در هنگام فشار دادن ممکن است حرکت کند. دو هفته قبل از شروع پریود ظاهر می‌شود و تنها بعد از یائسگی ناپدید می‌شود.

تومور‌های سرطانی سینه به تغییرات بافت‌ها و هورمون استروژن و پروژسترون در طول پریود که به سینه آسیب می‌رساند، اطلاق می‌شود که به دو نوع خوش خیم و بدخیم تقسیم می‌شود.

سبک زندگی و درمان‌های خانگی کیست سینه

برای به حداقل رساندن احساس ناخوشایند ناشی از وجود کیست سینه، می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:

پوشیدن سوتین مناسب:

پوشیدن سوتینی که از نظر اندازه و فرم مناسب باشد تا حدود زیادی احساس ناخوشایند ناشی از وجود کیست را کم می‌کند.

استفاده از کمپرس سرد یا گرم:

اگر کیست سینه دردناک باشد استفاده از کمپرس سرد، گرم و یا حتی یخ تا حدود زیادی به کاهش آن کمک می‌کند.

پرهیز از مصرف کافئین:

تاکنون شواهدی مبنی بر ارتباط کافئین و کیست سینه وجود ندارد. با این وجود زنان مبتلا به کیست سینه، زمانی که کافئین را از رژیم غذایی خود حذف کردند، تغییرات قابل توجهی در شدت علائم خود مشاهده کردند. کم کردن مصرف قهوه‌های کافئین دار، نوشیدنی‌های گازدار و مواد غذایی همچون شکلات را در دستور کار قرار داده و اثر آن روی کیست سینه را مشاهده کنید.

مصرف دارو‌های مسکن بدون نسخه زیر نظر پزشک:

برخی از انواع درد سینه با مصرف استامینوفن (acetaminophen)، یا دارو‌های ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن (ibuprofen) و یا ناپروکسن (naproxen) کاهش می‌یابد.