نشان تجارت - محمد آیتی: به گفته مسئولان ارشد جمهوری اسلامی ایران، سال ۹۹ سخت‌ترین سال اقتصادی برای کشور بود. تحریم‌های شدید اقتصادی علیه ایران که به تبع آن، فروش نفت به کمترین میزان خود در دهه‌های گذشته رسید و حتی پول فروش آن هم به راحتی به کشور منتقل نشد، باعث شد تا سفره‌های مردم روز به روز کوچک و کوچک‌تر شود.
یکی از راه‌های عبور از چنین بحران سخت و تاریخی، تمرکز بر صادرات مخصوصاً محصولاتی بود که ایران در جهان سرآمد آن است، اما نگاهی به درآمد‌های صادراتی ایران حکایت از این دارد که حتی نتوانستیم از این مسیر هم به توفیقاتی برسیم.
پرسش اصلی این است که چرا در حوزه صادرات، یک کشور شکست خورده تمام‌عیار هستیم؟
روح‌الله ایزدخواه، عضو کمیسیون صنایع مجلس معتقد است تفکر مدیریتی کشور در این ۳۰ سال کشور را در حوزه اقتصاد به قهقرا برده است.
او گفت: متاسفانه ایران در عرصه صادرات به نسبت خیلی از کشورها بسیار عقب افتاده است، چون دولتمردان تکنوکرات که با شعار توسعه صادرات از دهه ۷۰ تاکنون مدیریت کشور را به‌دست گرفتند، اتفاقاً در بخش صادرات بسیار جاهل و کم‌کار عمل کردند و ضعف مدیریتی آن‌ها مشهود است.
این نماینده تهران افزود: شاهد این ادعای من این است که ما در این چند دهه حتی در صادرات محصولات خام کشاورزی هم ناکام بودیم. به‌طور مثال در محصولی مثل خرما دومین کشور بزرگ تولیدکننده هستیم، اما در صادرات آن از رتبه دهم هم پایین‌تر رفتیم.
این چهره اصولگرای مجلس تصریح کرد: تفکر تکنوکرات‌هایی که بنا داشتند و دارند صادرات را متحول کنند متاسفانه همیشه در این ۳۰ سال در قدرت بودند و به همین دلیل عقب‌ماندگی ایران در صادرات و ارزآوری شده است. در هشت سال دوره ریاست جمهوری آقای احمدی‌نژاد هم این وضع حاکم بود؛ مدیریت گلوگاه‌های اقتصادی و صادرات دست تفکری بود که اشاره کردم.
عضو کمیسیون صنایع مجلس اظهار داشت: نسخه‌نویسی برای صادرات کشور توام با اشکالات جدی است. در دوره‌ای آقایان اعلام کردند دوران رسیدن به خودکفایی تمام شده و باید برویم به‌سمت توسعه صادرات و در‌های اقتصادی جدیدی را رو به کشور باز کنیم. اولین سوال را باید از این آقایان پرسید که پس از این همه سال اکنون در بحث صادرات کجا قرار داریم؟ ما وقتی محصول خام کشاورزی که مال خودمان است را هم نمی‌توانیم به دنیا عرضه کنیم چطور می‌توانیم شعار صادرات صنعتی و محصولات های‌تک را بدهیم؟
وی یادآور شد: ایران در صادرات محصولات مزیت‌داری مثل زرشک، زعفران، فرش و... که هویت ماست هم گیر کرده است و اکنون دیگر کشورها با سرعت در حال پیشی گرفتن از ما هستند.
ایزدخواه اظهار داشت: وقتی اقتصاد مردمی نباشد وضع همین است. اقتصاد دولتی و سرمایه سالاری راه شکوفایی اقتصادی و مخصوصاً صادرات را بسته و با این رویه در بر همان پاشنه خواهد چرخید.
نماینده تهران در ادامه بیان کرد: در کشوری زندگی می‌کنیم که بسیار قانون در زمینه مردمی‌شدن اقتصاد داریم، اما در حال درجا زدن و حتی پسرفت هستیم. دولت‌های دهه ۷۰ به بعد ما، دولت‌های خودکامه‌ای هستند که حاضر نیستند تن به قانون دهند. وقتی پای صحبت‌ها آن‌ها می‌نشینیم در شعار همه قانون‌گرا هستند، ولی دریغ از عمل؛ قانون تعاونی‌ها را داریم، اما کار دست این گروه‌ها و تشکیلات نیست، چرا؟ ما انجمن‌های صنعتی و انجمن‌های صادراتی داریم، ولی بروید تحقیق کنید ببینید جایگاه این انجمن‌ها کجاست؛ اصلاً حاضر شدند کاری را به آن‌ها ارجاع دهند تا فضای اقتصادی و صادراتی کشور به نفع کشور و مردم تغییر پیدا کند؟
ایزدخواه با اشاره به اینکه کوله‌بری می‌توانست تبدیل به فرصت شود نه تهدید، گفت: همین کوله‌بری ظرفیت تبدیل‌شدن به مزیت را برای کشور داشت، یعنی این افراد زحمت‌کش می‌توانستند محصولات ایران را به کشور‌های همسایه ببرند نه اینکه مرتب شاهد ورود محصولات کشور‌های دیگر به ایران باشیم. یعنی می‌شد و می‌شود از این ظرفیت به‌عنوان یک شبکه مویرگی صادراتی استفاده کرد. حدود ۶۰۰ میلیون نفر پیرامون ایران در حال زندگی هستند، اما خبری از تغییر روش‌ها و منش‌ها برای صادرات نیست.
وی در ادامه افزود: به اندازه‌ای در کشور، قوانین را پیچیده کردیم و راه مردم را بستیم و یا راه قاچاق را باز گذاشتیم که اقتصاد نفس‌هایش به شماره افتاده است.
ایزدخواه در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود عدم موفقیت در حوزه صادرات همچنان دولت‌ها تاکید بر روش‌های گذشته دارند؟ گفت: این جریان نشان‌دهنده یک تفکر قدرتمند است؛ تفکری که به مردمی‌شدن اقتصاد اعتقاد ندارند و حاضر هم نیستند این موضوع را در دستور کارشان قرار دهند. به اعتقاد من، اداره اقتصادی کشور و موفقیت در حوزه صادرات نیازمند آموزش‌های جدید و البته تغییر نگرش است. آقایان بلد نیستند کار را مدیریت کنند؛ به همین راحتی. عده‌ای خیال می‌کردند اگر پول‌پاشی کنند اقتصاد بهبود پیدا می‌کند، ولی دیدیم که چه نتایجی به‌بار آمد.
این نماینده تهران با اشاره به شعار سال از سوی رهبر انقلاب، یادآور شد: بزرگترین مانع‌زدایی این است که راه مردم مسدود نشود که متاسفانه کشوری هستیم با بوروکراسی بسیار پیچیده. هرچند برای سر و شکل دادن به اقتصاد و مخصوصاً صادرات قوانین خوبی داریم، ولی قوانین دست و پاگیر و راه‌های میان‌بر برای مفسدین اقتصادی هم در این بین به چشم می‌خورد که مانع‌زدایی یعنی بیاییم یک‌بار برای همیشه با یک کارِ کارشناسی این قوانین مزاحم و راه‌هایی که برای سودجویان وجود دارد را برطرف کنیم.
وی در پاسخ به اینکه چرا مجلس یازدهم تاکنون از اهرم نظارتی و قانون‌گذاری خود برای رفع این معضلات استفاده نکرده است؟ گفت: مجلس هم اگر بنا دارد کاری کند باید روی مردمی‌شدن اقتصاد تمرکز کند، ولی مجلس یازدهم هنوز به نقشه راه بلندمدتی دست پیدا نکرده و ما در مسائل جاری گرفتار شده‌ایم و من به شخصه از این بابت از مجلس گله دارم.
