سه شهر مقصد اصلی پوشاک استوک / اختلاف قیمت ۳۰ تا ۵۰ درصدی میان برند ایرانی و استوک خارجی و نشانه بحران معیشت
نشان تجارت - داده‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد خرید کالا‌های استوک در سال ۲۰۲۳ نسبت به سال قبل ۲۵ درصد افزایش داشته؛ افزایشی که بیش از همه در بازار پوشاک استوک خارجی نمایان است. این کالا‌ها که بخش عمده‌ای از آنها از مسیر‌های غیررسمی وارد کشور می‌شوند، به دلیل قیمت پایین‌تر و کیفیت بهتر نسبت به برخی تولیدات داخلی، جایگاه قابل‌توجهی در سبد مصرفی خانوار‌ها پیدا کرده‌اند.
چرا استوک‌پوشی در ایران طرفدار دارد؟
طبق نظرسنجی‌های بازار، مهم‌ترین دلیل گرایش مردم به پوشاک استوک، اختلاف قیمت ۳۰ تا ۵۰ درصدی میان برند ایرانی و استوک خارجی است. برای مثال، یک ست لباس ایرانی ممکن است ۲.۵ میلیون تومان قیمت داشته باشد، در حالی که مشابه استوک خارجی آن ۱.۵ میلیون تومان فروخته می‌شود. علاوه بر قیمت، بسیاری از مصرف‌کنندگان معتقدند کیفیت و طراحی پوشاک خارجی—even استوک—از تولیدات داخلی بهتر است.
۴۰ درصد بازار استوک در سه شهر
بر اساس گزارش گمرک ایران، در سال ۲۰۲۳ بیش از پنج میلیون قطعه پوشاک استوک از برند‌های اروپایی و آسیای شرقی به شکل قاچاق وارد کشور شده است.
تقریباً ۴۰ درصد این کالا‌ها در بازارهای تهران، مشهد و تبریز عرضه می‌شوند؛ شهر‌هایی که بیشترین تقاضا برای پوشاک خارجی دارند.
قاچاق پوشاک،عامل ارزانی استوک‌ها
قاچاق پوشاک، مهم‌ترین عامل ارزانی استوک‌هاست. پوشاک قاچاق بدون پرداخت مالیات، تعرفه گمرکی و هزینه‌های رسمی واردات وارد بازار می‌شود و همین موضوع قیمت آنها را به‌طور چشمگیری پایین نگه می‌دارد. آمار‌ها نشان می‌دهد حجم قاچاق پوشاک در ایران در سال ۲۰۲۳ به بیش از دو میلیارد دلار رسیده است.
چرا برند‌های ایرانی نمی‌توانند رقابت کنند؟
تولیدکنندگان داخلی از چند جهت در ضعف قرار دارند:
افزایش ۲۰ درصدی هزینه تولید در سال ۲۰۲۳
بهره‌وری پایین‌تر نسبت به رقبا
هزینه بالای نیروی کار
بیشتر بخوانید: افزایش اشتغال و صادرات نساجی در گرو تعرفه‌گذاری درست
تأمین سخت و گران مواد اولیه
ترکیب این عوامل باعث شده قیمت نهایی پوشاک ایرانی تقریباً همیشه بالاتر از استوک‌های قاچاق باشد. به گفته تولیدکنندگان، این شرایط نوعی «رقابت نابرابر» ایجاد کرده که برند‌های داخلی را به حاشیه می‌راند.
افزایش کیفیت دوخت و تقویت برند
طبق یک بررسی رسمی، ۶۵ درصد تولیدکنندگان ایرانی معتقدند در صورت کاهش هزینه‌های تولید و استفاده از فناوری‌های نوین، امکان رقابت با استوک‌ها وجود دارد.
آنها همچنین بر تنوع طراحی، افزایش کیفیت دوخت و تقویت برند به‌عنوان شروط اصلی بازگشت به رقابت تأکید می‌کنند.
بازار استوک پوشاک در ایران چند سالی است که از یک «گزینه اقتصادی» فراتر رفته و به جریان مسلط مصرف در طبقه متوسط شهری تبدیل شده است. تا زمانی که قاچاق کنترل نشود و هزینه تولید داخلی کاهش نیابد، برند‌های ایرانی در برابر پوشاک استوک و ارزان‌قیمت خارجی شانس چندانی برای بازیابی سهم بازار نخواهند داشت.
