راهنمای کامل شرکت در حراج شمش طلا
نشان تجارت - حراج شمش طلا در مرکز مبادله ارز و طلای ایران به عنوان یکی از مهم‌ترین سازوکار‌های رسمی و شفاف برای عرضه طلای استاندارد در کشور شناخته می‌شود. سخنگوی مرکز مبادله اعلام کرده است که از ابتدای سال تاکنون، ۳۳ جلسه حراج شمش طلا در این مرکز برگزار شده است که حاصل آن، فروش ۲۵۱۶ کیلوگرم شمش به ارزش حدود ۲۴.۷ هزار میلیارد تومان بوده است.
در ادامه این روند مستمر، یکشنبه چهارم آبان، یکصد و سی و یکمین جلسه حراج شمش طلا برگزار خواهد شد. این تداوم در برگزاری حراج‌ها، نشان‌دهنده فعالیت مستمر بازار رسمی طلا و علاقه سرمایه‌گذاران به معاملات رسمی شمش در کشور است. متقاضیانی که قصد شرکت در این دوره از حراج (یکصد و سی و یکمین جلسه) را داشتند، باید مبلغ ۱۰ میلیارد ریال (معادل یک میلیارد تومان) را به عنوان وجه‌الضمان به ازای هر قطعه شمش طلا، حداکثر تا ساعت ۲۴ روز شنبه سوم آبان واریز می‌کردند.
اهمیت حراج شمش طلا؛ شفافیت و سرمایه‌گذاری مطمئن
حراج شمش طلا فرآیندی رسمی و شفاف است که توسط نهاد‌های دولتی نظیر بانک مرکزی و مرکز مبادله ایران به منظور عرضه شمش طلای استاندارد به متقاضیان واجد شرایط برگزار می‌شود. برگزاری این حراج‌ها دلایل راهبردی متعددی دارد:
- کاهش التهابات و افزایش شفافیت بازار طلا: این حراج با تعیین قیمت پایه بر اساس نرخ جهانی انس طلا و نرخ رسمی ارز، از ایجاد حباب قیمتی جلوگیری می‌کند و شفافیت را در قیمت‌گذاری افزایش می‌دهد.
- حذف واسطه‌ها و دسترسی مستقیم: حراج فرصت سرمایه‌گذاری مطمئن را برای فعالان بازار و عموم مردم فراهم کرده و دسترسی مستقیم و قانونی به شمش طلا را ممکن می‌سازد.
- تأمین نیاز صنعت داخلی: یکی از اهداف اصلی، تأمین شمش برای تولیدکنندگان مصنوعات طلا و صنایع پایین‌دستی کشور است تا وابستگی به بازار غیررسمی کاهش یابد.
- ضمانت کیفیت و اصالت: شمش‌های عرضه‌شده دارای کد شناسایی یکتا، بسته‌بندی رسمی و گواهی اصالت هستند، که ریسک خرید کالای تقلبی را از بین می‌برد.
بیشتر بخوانید: آزادسازی شمش طلا؛ فرصت یا انحصار؟
شرایط عمومی و مدارک لازم برای ثبت‌نام در حراج
برای شرکت در حراج شمش طلا، متقاضیان (اشخاص حقیقی و حقوقی) باید مجموعه‌ای از شرایط و الزامات را که توسط مرکز مبادله ایران اعلام می‌شود، رعایت کنند.
متقاضیان مجاز:
- اشخاص حقیقی واجد شرایط (دارای پروانه کسب معتبر در زمینه طلا)
- اشخاص حقوقی ثبت‌شده فعال در صنعت طلا
- تولیدکنندگان مصنوعات طلا و فروشندگان عمده طلای آب‌شده
شرایط کلیدی برای متقاضیان:
- تأیید صلاحیت از سوی مرکز مبادله ایران
- عدم بدهی بانکی و سابقه مالی منفی (کنترل‌شده توسط بانک مرکزی)
- حضور فیزیکی یا نماینده قانونی متقاضی در زمان برگزاری حراج الزامی است
مدارک مورد نیاز (الزامی):
- اصل کارت ملی
- اصل پروانه کسب معتبر ثبت‌شده در سامانه درگاه ملی مجوزها
- اصل نامه درخواست شرکت در حراج (فرم‌های رسمی از تارنمای ice.ir)
- اصل فیش بانکی واریز وجه‌الضمان
- اصل گواهی امضا ثبت‌شده در دفاتر اسناد رسمی
مدیریت مالی؛ وجه‌الضمان، کارمزد و سقف خرید
یکی از مراحل حیاتی در شرکت در حراج، پرداخت وجه‌الضمان است.
جزئیات وجه‌الضمان (سپرده تضمینی):
- مبلغ وجه‌الضمان معمولاً در حدود ۱۰ درصد مبلغ کل خرید بر اساس قیمت پایه است. برای هر شمش یک‌کیلویی، این مبلغ ۱۰ میلیارد ریال تعیین شده است.
- این مبلغ باید حداکثر تا ساعت ۱۴ روز قبل از برگزاری حراج به حساب رسمی معرفی‌شده توسط مرکز مبادله (معمولاً حساب خزانه‌داری بانک ملی) واریز و فیش آن ارائه شود.
- عدم واریز به‌موقع وجه‌الضمان، به منزله انصراف از شرکت تلقی می‌شود.
- در صورت برنده شدن و عدم تسویه مبلغ نهایی تا ساعت ۱۴ روز کاری بعد، معامله کان‌لم‌یکن شده و وجه‌الضمان ضبط خواهد شد.
کارمزد حراج:
- کارمزد خریدار: ۰.۵ درصد (پنج در هزار) از کل مبلغ معامله.
- کارمزد فروشنده: ۰.۲۵ درصد از کل مبلغ فروش.
سقف و کف مجاز خرید:
- وزن هر قطعه شمش عرضه شده معمولاً یک کیلوگرم (۱۰۰۰ گرم) و با حداقل عیار ۹۹۵ در هزار یا ۹۹۹.۹ (۲۴ عیار) است.
- حداقل خرید معمولاً یک شمش (۱ کیلوگرم) است.
- حداکثر خرید برای اشخاص حقیقی بین ۵ تا ۲۰ کیلوگرم و برای اشخاص حقوقی تا ۱۰۰۰ کیلوگرم متغیر است. (طبق یک شیوه‌نامه، سقف خرید هفتگی برای خرید‌های خرد ۵ قطعه و برای خرید‌های عمده ۲۰ قطعه در هفته است).
روش برگزاری و نهاد‌های نظارتی
جلسات حراج اغلب در روز‌های کاری هفته (شنبه تا چهارشنبه) و معمولاً بین ساعت ۹:۳۰ تا ۱۲:۰۰ ظهر برگزار می‌شوند. معاملات به‌صورت حراج رقابتی حضوری (Open Outcry) انجام می‌شود و شمش به بالاترین قیمت پیشنهادی فروخته خواهد شد.
حراج شمش طلا با مشارکت و نظارت نهاد‌های مهم حاکمیتی انجام می‌شود که شفافیت فرآیند را تضمین می‌کنند:
- بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (CBI): مرجع قیمت‌گذاری (تعیین قیمت پایه) و نظارت بر اجرای سیاست‌های پولی و جلوگیری از پولشویی و تقلب.
- مرکز مبادله ایران (ICE): نهاد اجرایی، مسئول ثبت‌نام، احراز هویت متقاضیان، اجرای عملیاتی حراج و انتشار اطلاعیه‌های رسمی.
- بانک ملی ایران: عامل خزانه‌داری شمش‌های عرضه‌شده، مسئول نگهداری امن، دریافت و تأیید وجه‌الضمان و تحویل فیزیکی شمش‌ها به خریداران نهایی.
لازم به ذکر است که خرید مستقیم شمش طلا از بانک ملی برای عموم آزاد نیست و بانک ملی صرفاً خدمات خزانه‌داری و تحویل را بر عهده دارد. همچنین، بانک‌ها و مؤسسات مالی اعتباری مجاز به خرید شمش طلا از طریق این حراج نیستند تا از انحصار و فعالیت‌های سفته‌بازانه جلوگیری شود.
