۹۰ درصد نفت ایران در دست چینی‌ها!
نشان تجارت - به گزارش رسانه‌های بین‌المللی، چین با استفاده از سازوکار‌های تهاتری و کانال‌های مالی پنهان، همکاری اقتصادی خود با ایران را در شرایط تحریم حفظ کرده است.
در این چارچوب، مدل «نفت در برابر زیرساخت» میان دو کشور اجرا می‌شود که طی آن نهاد‌های چینی، تامین مالی پروژه‌های ایرانی و انتقال غیرمستقیم درآمد نفت را برعهده دارند. این سازوکار‌ها ضمن تداوم صادرات نفت ایران، منافع اقتصادی و استراتژیک چین را نیز تقویت کرده و نظام تحریم‌ها را تضعیف می‌کند.
گزارش‌ها نشان می‌دهد چین با احیای شیوه تهاتر و ایجاد کانال‌های پرداخت محرمانه، موفق به دور زدن تحریم‌های گسترده آمریکا شده است. تجارت تهاتری عمدتاً شامل مبادله خودرو و قطعات چینی در برابر فلزات ایرانی مانند مس و روی است. شرکت‌هایی نظیر چری اتومبیل و گروه فلزات غیرآهنی تونگلینگ در این معاملات نقش کلیدی دارند. قطعات به‌صورت نیمه‌مونتاژشده به ایران ارسال و توسط مدیران‌خودرو مونتاژ می‌شوند.
با وجود حجم محدود این معاملات در مقایسه با کل صادرات چین، اهمیت بالایی در حفظ بازار ایران و تثبیت جایگاه برند‌های چینی دارد. شرکت‌های چینی با استفاده از یوآن یا ریال و از طریق واسطه‌ها، از مجازات‌های ثانویه آمریکا می‌گریزند.
در کنار تهاتر، چین یک کانال مالی پنهان برای پرداخت بهای نفت ایران ایجاد کرده است. این سیستم که بر پایه «نفت در برابر زیرساخت» عمل می‌کند، به تهران اجازه می‌دهد میلیارد‌ها دلار از درآمد نفتی خود را در پروژه‌های عمرانی به کار گیرد. دو نهاد چینی سایناشور (SINOSURE) و چوکسین (Chuxin) ستون‌های اصلی این سازوکار هستند. سایناشور پروژه‌های چینی در ایران را بیمه می‌کند و چوکسین پرداخت‌ها را به پیمانکاران چینی منتقل می‌سازد. برآورد‌ها حاکی است در سال ۲۰۲۴ حدود ۸.۴ میلیارد دلار از درآمد نفتی ایران از این مسیر وارد پروژه‌های زیرساختی شده است.
بر اساس گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا، ۹۰ درصد صادرات نفت ایران در سال ۲۰۲۴ به چین اختصاص یافته است. این روابط تجاری نه‌تنها اقتصاد ایران را در برابر تحریم‌ها سرپا نگه داشته، بلکه نشان‌دهنده مشارکت سیاسی و اقتصادی فزاینده میان تهران و پکن است.
این همکاری در قالب توافق ۲۵ ساله ایران و چین، علاوه بر تأمین مالی پروژه‌های عمرانی ایران، نفوذ پکن در خاورمیانه را افزایش داده و به چالشی برای سیاست تحریم‌های آمریکا تبدیل شده است. چین با بهره‌گیری از تکنیک‌های پنهان‌سازی و شبکه‌های پرداخت غیردلاری، ساختار مالی جایگزینی ایجاد کرده که به گفته ناظران، یکی از مؤثرترین ابزار‌های تضعیف اهرم تحریم‌های غرب به‌شمار می‌رود.
