نشان تجارت - علی استرابی آشتیانی: گمرک شهریار یکی از گمرکات فعال در استان تهران است که وظیفه ترخیص کالا و نظارت بر امور گمرکی را بر عهده دارد. برای ترخیص کالا از این گمرک، باید با مراحل و قوانین مربوطه آشنا بود و از خدمات ترخیص کاران گمرکی استفاده کرد.
از نظر وزنی، بیشترین حجم کالاهای ترخیصشده از گمرک شهریار مربوط به کشور ترکیه است و حدود ۳۵ درصد از کل وزن واردات به این گمرک را تشکیل میدهد. در مقابل، از نظر ارزش واردات، کشور آلمان در رتبه نخست قرار دارد؛ بهگونهای که حدود ۱۹ درصد از ارزش کل کالاهای وارداتی به گمرک شهریار متعلق به این کشور است. بر این اساس، آلمان را میتوان یکی از گزینههای مناسب برای واردات کالا از منظر ارزش اقتصادی دانست.
گمرک شهریار که از مهمترین گمرکهای زمینی کشور به شمار میآید، در سال ۱۳۵۵ تأسیس شد. هدف از ایجاد این گمرک، پاسخگویی به افزایش حجم تجارت خارجی و تمرکززدایی از گمرکات مرکزی تهران بود. با توجه به رشد روزافزون واردات و صادرات در دهه ۵۰ شمسی، لزوم ایجاد گمرکی مستقل در حاشیه پایتخت، که بتواند پاسخگوی نیازهای ترانزیتی، صادراتی و وارداتی باشد، احساس میشد. از اینرو گمرک شهریار در کیلومتر ۷ جاده قدیم تهران - کرج، با مساحت گسترده و امکان دسترسی مناسب به راههای زمینی راهاندازی شد.
در طی دهههای بعد، این گمرک بهطور مستمر توسعه یافت و با تجهیز به انبارهای پیشرفته، خطوط ریلی داخلی، سامانههای نوین ترخیص کالا و خدمات گمرکی شبانهروزی به یکی از مدرنترین و پرترددترین گمرکات کشور تبدیل شد. امروزه گمرک شهریار نهتنها نقش مهمی در تسهیل تجارت خارجی کشور ایفا میکند، بلکه از نظر حجم عملیات گمرکی نیز یکی از بزرگترین گمرکات ایران به شمار میرود.
برخی گمرکات کشور بهمنظور تسریع در فرآیند ترخیص کالا، اقدام به تخصصیسازی فعالیتهای خود میکنند؛ به این معنا که صرفاً ترخیص گروهی مشخص از کالاها در آنها مجاز است تا با تمرکز بیشتر، خدمات سریعتر و دقیقتری به واردکنندگان ارائه شود. گمرک شهریار نیز در همین راستا، برخی از کالاهای وارداتی را بهصورت تخصصی پذیرش میکند؛ بنابراین تنها اقلامی خاص امکان ترخیص از این گمرک را دارند که از آن جمله میتوان به خودرو، تجهیزات پزشکی، دخانیات، تلفن همراه و لوازم جانبی آن، کالاهای متعلق به سفارتخانهها، ماشینآلات راهسازی، فرش ماشینی، رایانه و متعلقات آن، نوتبوک، تبلت، دوربینهای عکاسی و مداربسته، ابزارهای دفاعی و برخی کالاهای خاص نظامی اشاره کرد. از اینرو، انتخاب گمرک مناسب بر اساس نوع کالا، از اهمیت بالایی در فرآیند واردات برخوردار است.
گمرک شهریار تهران بهدلیل موقعیت جغرافیایی مناسب و برخورداری از زیرساختهای پیشرفته، یکی از گزینههای برجسته برای ترخیص کالا در سطح کشور بهشمار میآید. از جمله مهمترین مزایای این گمرک میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
• وجود ۱۴ انبار سرپوشیده با ظرفیت بالا و تجهیز کامل برای تخلیه و بارگیری سریع کالاها
• بهرهمندی از سیستم هوشمند اطفاء حریق بهمنظور حفظ ایمنی محمولهها
• نزدیکی به خطوط راهآهن و فرودگاههای بینالمللی، که امکان جابهجایی سریع و آسان را فراهم میسازد
• فعالیت شبانهروزی گمرک برای ارائه خدمات بدون وقفه به تجار و بازرگانان
• برخورداری از ماشینآلات پیشرفته جهت تسهیل فرآیند تخلیه و بارگیری
• موقعیت جغرافیایی نزدیک به پایتخت و دسترسی به دو بزرگراه مهم آزادگان و فتح
• رعایت کامل استانداردهای ایمنی، بهرهگیری از سیستمهای هوشمند و نگهداری حرفهای از کالاها
• تخصیص انبارهایی متناسب با نوع بار و نیازهای مختلف واردکنندگان
• وجود شبکه منظم خطوط ریلی در مجاورت انبارها برای انتقال مؤثر کالا
• حضور پرسنل متخصص و باتجربه در حوزه امور گمرکی
• دارا بودن ۱۶ هانگار با مجموع مساحتی در حدود ۶۴۰۹۲ مترمربع
• وجود ۲۲ باب بارانداز با مساحتی معادل ۲۵۷۳۹۲ مترمربع
بر اساس قوانین امور گمرکی، طیف گستردهای از کالاهای مجاز از طریق گمرک شهریار ترخیص میشوند. عمده این کالاها شامل مواد اولیه صنعتی، قطعات و لوازم یدکی، ماشینآلات و تجهیزات، مواد شیمیایی، محصولات کشاورزی، انواع مواد غذایی، لوازم آرایشی و بهداشتی، نوشتافزار، اسباببازی، پوشاک و سایر کالاهای مصرفی و تولیدی است. تنوع اقلام وارداتی در این گمرک، نشاندهنده نقش کلیدی آن در تأمین نیازهای مختلف بازار داخلی کشور است.
گمرک شهریار بهعنوان یکی از گمرکات مهم کشور، نقش مؤثری در واردات و ترخیص طیف گستردهای از کالاها ایفا میکند. عمده کالاهای وارداتی که از این گمرک ترخیص میشوند عبارتاند از:
• خودرو
• فرآوردهها و مشتقات مایع نفت و گاز
• پوست، چرم و سالامبور
• فرش ماشینی
• کالاهای متعلق به سفارتخانهها
• کالاهای نظامی و دفاعی
• تلفن همراه و لوازم جانبی آن
• تجهیزات پزشکی
• سیگار و محصولات دخانی
• ماشینآلات راهسازی مستعمل، ماشینآلات راهسازی نو
• نخ و پارچه
• چسب
• رایانه، نوت بوک و لوازم جانبی رایانه و دوربین عکاسی و مداربسته
برای ترخیص کالا از گمرک شهریار، ارائه برخی اسناد ضروری است. این اسناد شامل موارد زیر میشود:
• اظهارنامه واردات قطعی
• بارنامه
• ترخیصیه الکترونیک
• قبض انبار و قبض انبار الکترونیک
• پکینگ لیست یا عدل بندی
• گواهی مبدا
• فاکتور و مدارک خرید کالا
• اعلامیه تأمین ارز
• پروفورما یا پیش فاکتور
• مجوز ثبت سفارش
• بیمه نامه
• پروانه بهره برداری
• گواهی بازرسی
در صورتی که مجوزهای بهداشتی و سلامتی کالا بهموقع دریافت نشود، ممکن است ترخیص کالا با تاخیر مواجه شود. احتمال پرداخت جریمه نیز وجود دارد. برای جلوگیری از این مشکلات، استفاده از ترخیصکاران حرفهای میتواند به تسریع در اخذ مجوزهای لازم و تسهیل فرآیند ترخیص کمک کند. این افراد با تجربه کافی میتوانند مشکلات احتمالی را کاهش دهند و زمان ترخیص را به حداقل برسانند.
هزینه ترخیص کالا از شهریار که از صاحب کالا دریافت میشود، شامل انبارداری، تخلیه، هزینههای ورودی گمرک، مالیات ورودی برای کالاهای خارجی، صفافی، باربری، کارشناسی، تعرفههای آزمایشگاهی و... شده و باید جدا از حقوق ورودی، پرداخت شود. هزینه ترخیص کالا از گمرک شهریار مانند همه گمرکات کشور و مطابق با قوانین سازمان گمرک جمهوری اسلامی ایران تعیین شده است. بهترین زمان جهت محاسبه هزینه گمرکی ترخیص کالا پیش از وارد کردن کالاها به گمرک است.
• نوع کالا: نرخ تعرفه و عوارض برای انواع مختلف کالا متفاوت است.
• ارزش کالا: هر چه ارزش کالا بیشتر باشد، حقوق گمرکی و عوارض مربوطه نیز بیشتر خواهد بود.
• وزن و حجم کالا: هزینههای انبارداری و حمل و نقل با توجه به وزن و حجم کالا محاسبه میشود.
• خدمات جانبی: در صورت نیاز به خدمات جانبی مانند کارشناسی کالا یا آزمایش کالا، هزینههای مربوطه به این موارد نیز اضافه خواهد شد.
برای تعیین مسیر کالا توسط کارشناس و بازرس، این مسیر به سه رنگ سبز، زرد و قرمز تقسیم خواهد شد. مسیر سبز مختص کالایی است که به ارزیابی آزمایشگاهی، کسب استاندارد و مجوز نیاز ندارد. کالاهایی که به بررسی آزمایشگاهی نیاز دارند، اما به بررسی فیزیکی نیاز ندارند، در مسیر زرد قرار میگیرند و در نهایت کالاهایی که علاوه بر نیاز به بررسی در آزمایشگاه، اسناد کاملی هم ندارند و یا ارزش تعیین شده آنها مطابق با ارزشهای اظهارشده نباشد، در مسیر قرمز قرار خواهند گرفت.
نکته دیگر مربوط به واردات ماشینآلات در گمرک شهریار تهران است، که به دو روش انجام میشود. در روش اول، واردات ماشینآلات از چین، آلمان و دیگر کشورهای صنعتی صورت میپذیرد و در روش دوم واردات ماشینآلات مستعمل از کشورهای پیشرو در صنعت انجام میشود. برای ترخیص ماشینآلات از گمرک شهریار، کد HS CODE بررسی خواهد شد. HS Code در حقیقت یک کد هشت رقمی و بینالمللی است، که اطلاعات کالا در آن نمایش داده خواهد شد. جهت اخذ HS Code یا شماره کد تعرفه گمرکی کالا باید به سایت irancode.ir مراجعه کنید.