آشنایی با اماکن دیدنی استان بوشهر
نشان تجارت - هدی کاشانیان: استان بوشهر، واقع در جنوب غربی ایران، با سواحل زیبا و تاریخچه‌ای غنی، با مرکزیت شهر بوشهر یکی از جذاب‌ترین نقاط گردشگری کشور است. این استان با دارا بودن ترکیبی از جاذبه‌های طبیعی، تاریخی، و فرهنگی، تجربه‌ای منحصر‌به‌فرد برای گردشگران فراهم می‌کند.
۱. خانه رئیسعلی دلواری
خانه رئیسعلی دلواری از آثار فاخر دوره قاجاریه در بوشهر است که بازماندگان رئیسعلی دلواری آن را به میراث فرهنگی هدیه کرده‌اند. رئیسعلی دلواری در جنگ جهانی اول و هنگام حمله انگلیسی‌ها به بوشهر، شجاعت و رشادت بسیاری از خود نشان داد و به شهادت رسید. این خانه در جنوب شرقی شهر دلوار در استان بوشهر قرار دارد و سال ۱۳۷۶ ثبت ملی شده است. این خانه، بنایی ساده دارد و تزیینات آن شامل اندکی گچبری است. قبل از مجموعه اصلی، فضایی رستورانی و مسقف وجود دارد. بعد از این رستوران، ورودی خانه با درب چوبی دو لنگه‌ای قرار گرفته است.
۲. موزه تجارت دریایی یا عمارت ایرانی بوشهر
این موزه زیبا و تاریخی که قدمتی بیشتر از صد سال دارد، شما را با تاریخچه تجارت دریایی به‌واسطه حضور خلیج‌فارس آشنا می‌کند. قدمت بیش از یک قرن این موزه در کنار آثار کهن و قدیمی که در این موزه قرار دارد، همگی سبب شده‌اند تا یکی از پرطرف‌دارترین جاذبه‌های تاریخی و دیدنی بوشهر باشد. در این موزه می‌توانید آثار کهنه و قدیمی که همگی مرتبط با دریانوردی یا حول محور دریا هستند را مشاهده کنید؛ آثاری مانند: تصاویری از ناخدایان دریانوردان، دست‌یافته‌های باستان‌شناسی در زیر آب، آثار برجای‌مانده از کشتی رافائل و آثار برجای‌مانده از اسناد دریایی خلیج‌فارس.
۳. موزه قدیمی دریانوردی خلیج‌فارس شهر بوشهر
در دوران حکومت ناصرالدین‌شاه قاجار در بوشهر، عمارت سرکنسولگری انگلستان افتتاح شده بود. این عمارت در اصل مقری برای نمایندگان سیاسی در خلیج‌فارس و در منطقه محسوب می‌شد که به طور کامل در اختیار نمایندگان انگلیس قرار گرفته بود. در سال ۱۳۲۵ بعد از منتقل‌شدن نمایندگی انگلیس به کشور بحرین این عمارت به دولت ایران تحویل داده شد و بعد از آن تحت اختیار نیروی دریایی بود. در سال ۱۳۸۷ هم این بنا را تحت عنوان موزه دریا و دریانوردی خلیج‌فارس افتتاح کردند که در حال حاضر همچنان تحت عنوان کاربری موزه به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
۴. ساحل گردشگری نخل تقی
عسلویه، شهری بندری در جنوب ایران و کرانه‌های خلیج همیشه فارس است که با شنیدن نامش به یاد نفت، گاز و البته تأسیسات معروف پارس جنوبی می‌افتید. منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس، عسلویه را به یکی از مکان‌های مهم برای گردشگری صنعتی تبدیل کرده است. وجود روشنایی و آتش این تأسیسات، جلوه خاصی به شب‌های این منطقه بخشیده و آن را دیدنی و تماشایی کرده‌اند، اما این تنها بخشی از زیبایی‌های عسلویه است. در این منطقه، جاذبه‌های دیگری نیز وجود دارد؛ از جمله بندر کوچک نخل تقی که بزرگ‌ترین پارک ساحلی کشور را در خود جای داده است.
در قرن ۹ هجری قمری، زمانی که قبیله آل نصور از عربستان به منطقه شبیکوه در بندر کنگان مهاجرت کردند، فردی به نام محمد تقی این ناحیه را برای کشاورزی انتخاب و به آبادانی آن کمک می‌کند و آن را به زیر کشت درختان نخل می‌برد. به‌دلیل این اقدامات محمد تقی و فراوانی نخلستان‌های خرما در این منطقه و از آنجا که مردم شبیکوه به نخلستان نخل می‌گفتند، نخلستان تقی به «نخل تقی» معروف شد. «یعیمه» نیز از نام‌های است که عرب‌های مهاجر سواحل جنوبی خلیج فارس در دو سده پیش برای نخل تقی به کار می‌بردند. بندر نخل تقی در بخش مرکزی شهرستان عسلویه و استان بوشهر قرار دارد. این بندر از سمت شرق به عسلویه، از طرف غرب به بندر شیرینو و از جنوب نیز به خلیج همیشه فارس منتهی می‌شود و دنباله کوه‌های زاگرس در شمال آن واقع است. پارک ساحلی یا دهکده گردشگری خلیج فارس نخل نقی، در ساحل و اسکله این بندر قرار دارد.
۵. خانه قاضی بوشهر
خانه قاضی بوشهر یک خانه تاریخی است که در دوران زندیه و در حاشیه شهر و در محله بهبهانی بوشهر بنا شده است. دلیل نام‌گذاری این خانه نامعلوم است، اما از عنوان آن چنین به‌نظر می‌رسد که مالکان یا ساکنان این خانه سمت قاضی در شهر را داشته‌اند. این بنای تاریخی را که نام آن در فهرست آثار ملی ایرانی به ثبت رسیده است می‌توان مظهری از معماری بومی دانست. معماری سقف خانه کاملاً منطبق با شرایط آب و هوایی بوشهر انجام گرفته است و از مصالح مقاوم در برابر رطوبت مانند چوب درخت راش و افرا در ساخت بنا استفاده شده است. ظاهر بنا ساده و سفید رنگ است که با گچبری طرح‌های گل و بوته، مقرنس‌کاری و همچنین منبت‌کاری‌های ظریفی همراه است. علیرغم آنکه مصالح مورد استفاده در بنا از استحکام مناسبی برخوردارند، اما به سبب عدم رسیدگی و مراقبت از این خانه متأسفانه در حال حاضر برخی قسمت‌های نمای ساختمان در حال پوسته‌ریزی و تخریب قرار گرفته است. گفتنی است بازدید از این مکان برای بازدیدکنندگان رایگان است.
۶. عمارت گلشن بوشهر
یکی از برجسته‌ترین جاذبه‌های تاریخی شهر بوشهر، عمارت گلشن است که در محله بهبهانی واقع شده و قدمت آن به دوران قاجار برمی‌گردد. صاحب این عمارت تاجری به نام آقای گلشن بود و برای سکونت و امور تجاری از آن استفاده می‌کرده است. سبک این بنا به سبک بیت میلانی بوده و دارای سه طبقه است. آشپزخانه، حمام، دستشویی، آب انبار و اتاق خدمه در طبقه اول قرار گرفته‌اند و طبقه دوم و سوم برای پذیرایی از میهمانان و تجارت مورد استفاده قرار می‌گرفت. پلکان‌هایی به شکل حلزون که به پشت بام می‌رسند، زیبایی این بنا را دو چندان کرده است. اتاق‌ها در اطراف حیاطی که در وسط عمارت گلشن وجود دارد چیده شده‌اند و دارای پنجره‌های چوبی زیبایی هستند. مدت‌ها بعد این عمارت توسط فردی به نام مهربان خریداری شد و سپس در سال ۱۳۶۵ این عمارت توسط میراث فرهنگی خریداری و مرمت شد و نام این بنا در سال ۱۳۷۷ در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسید.
۷. گنبد نمکی جاشک
گنبد نمکی جاشک یا کوه نمک جاشک (گنبد نمکی دشتی) ناحیه وسیع و مرتفع شمالی کوه جاشک منتهی‌الیه جنوبی رشته کوه زاگرس، حدفاصل شهرستان دشتی و دیر در استان بوشهر است که یکی از بزرگ‌ترین و فعال‌ترین و زیباترین گنبد‌های نمکی ایران و خاورمیانه و از جاذبه‌های طبیعی به شمار می‌رود. موقعیت خاص گنبد نمکی جاشک باعث شوری آب رودخانه‌مند شده است و شاید تنها عامل زیان‌رسان به منطقه باشد، زیرا رودخانه تا قبل از روستای باغان شیرین و قابل شرب و استفاده کشاورزی است. اما پس از عبور از کنار گنبد و دور زدن آن آب رودخانه با درصد زیادی شوری همراه می‌شود که نشان از فعالیت زیاد گنبد و روان بودن آب آن تا بستر رودخانه‌مند است و در فصل پربارش آب رودخانه سطح دشت‌های چغاپور و دشتی را فراگرفته و به‌علت تبخیر زیاد نمک روی سطح خاک باقی‌مانده و باعث شوری زمین‌های منطقه می‌شود. مهم‌ترین خصوصیات بارز و متفاوت کوه نمکی جاشک به نوع نمک‌های این کوه نمکی، گنبد‌ها و غار‌های منحصر‌به‌فرد، آبشارها، بلور‌ها است.
۸. گور دختر
گور دختر از جاهای دیدنی بوشهر به شمار می‌رود و در جلگه برپز قرار دارد. این بنای تاریخی، هرچند با معماری بسیار ابتدایی‌تر، شباهت زیادی به آرامگاه کوروش کبیر دارد. از همین‌رو اکثر باستان‌شناسان آن را بازمانده دوره هخامنشی می‌دانند. در سال‌های ۱۳۸۰ و ۱۳۸۲، علی‌اکبر سرفراز بنای گور دختر و جلگه بزپر را مورد بررسی و شناسایی قرار داد و بنای گور دختر را متعلق به شاهان اولیه هخامنشی و کوروش اول پسر چیش‌پش و مقبره بالای آن را مربوط به همسر ایلامی وی یعنی مادر کوروش کبیر شاه ایران می‌داند. البته این تنها یکی از چندین نظر متفاوت درباره فرد مدفون در این آرامگاه است. با توجه به ارزش تاریخی، گور دختر به شماره ١٨٩٧ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. گور دختر از جاهای دیدنی برازجان به شمار می‌آید و در استان بوشهر، شهرستان دشتستان، دشت میانکوهی پشت پر قرار دارد.
۹. گورستان صخره‌ای سیراف
گورستان صخره‌ای سیراف یکی از نمونه‌های ارزشمندی به شمار می‌آید که گواهی بر قدمت این منطقه است. گور‌های منحصر‌به‌فرد سیراف کنجکاوی هر بیننده‌ای را برمی‌انگیزد تا از راز آن‌ها باخبر شود. از آنجا که این قبرستان در مقاطع تاریخی متفاوت، برای مردمانی با ادیان مختلف مورد استفاده قرار گرفته است، کارشناسان آن را قبرستان تمدن‌ها نامیده‌اند. تعداد فراوانى گورهاى مستطیل شکل، عموماً به طول ۲۱۰ سانتى‌متر و عرض ۵۰ سانتى‌متر و عمق ۴۰ تا ۶۰ سانتى‌متر در سنگ کنده شده‌اند و از ملاط ساروج براى هندسی‌سازی یا پوشش سطح خارجى قبر‌ها استفاده شده است.
شکل و اندازه و ردیف‌بندی و حتى ارتفاع سطح پهنه قبرستان تا حدودى از بین رفته است. در این قبرستان عموما قبر‌ها رو به غرب هستند. گورستان صخره‌ای سیراف را به زرتشتیان نسبت مى‌دهند. زرتشتیان ابتدا مرده‌ها را در گورهاى روباز قرار مى‌دادند تا در هواى آزاد گوشت آن‌ها تجزیه شود. سپس استخوان‌ها را جمع‌آورى می‌کردند و در استودان‌ها مى‌گذاشتند.
۱۰. بنا و عمارت دهدشتی
از دیگر جاذبه‌های تاریخی بوشهر عمارت دهدشتی در محله کوتی است که متعلق به دوره قاجار و آقای «حاج غلامحسین دهدشتی» بوده است. او تاجر روغن بود و این بنا به بنای روغنی‌ها هم شهرت دارد. این عمارت به لحاظ تعداد طبقات در بین دیگر عمارت‌های بوشهر بسیار خاص و منحصر‌به‌فرد است. ساختمان‌ها در بوشهر دو طبقه یا سه طبقه هستند، اما عمارت دهدشتی با اتاق‌های فراوان در چهار طبقه ساخته و طراحی شده است. یکی از این اتاق‌ها، اتاق شاه‌نشین عمارت است که پنجره‌هایی با شیشه‌های رنگی و سقفی کاملاً آینه‌کاری شده دارد. سقف اتاق پذیرایی در این بنا هم با رنگ‌روغن نقاشی شده و از نقاشی‌های اروپایی در طراحی آن الهام گرفته شده است. کنده‌کاری‌ها و تزیینات هلالی‌شکل بر روی پنجره‌ها در کنار شیشه‌های رنگی هم سبب شده‌اند که توجه هر بیننده‌ای در همان نگاه اول به این بنا جلب شود.
