نشان تجارت - تلاطم در بازارها، اتفاقی جدانشدنی در اقتصادهایی مانند ایران است؛ زمانی که یک کشور درگیر مولفههای متعدد و چالشهای مختلفی همچون ارزش واحد پولی، دعواهای دیپلماتیک و... قرار گیرد و راهکاری برای آن نتواند ارائه دهد، تاثیر مستقیم آن بر بازارهای مختلف مشهود خواهد بود. این روزها اکثر توجهات بر نرخ دلار و رشد صعودی ارزش دلار میخکوب شده و کسی از سایر احوالات بازار خبر ندارد.
برخی از فعالان اقتصادی هم به نظر میرسد از این غفلت استفاده کرده و در این میان مردم، آسیبدیدگان اصلیاند. نمونه بارز این مسئله را میتوان در وضعیت نابهسامان لبنیات دید؛ بیش از یک ماه است که کمبود کالا در کنار گرانی محصولات این بخش، نگرانی زیادی را برای مصرفکنندگان به وجود آورده و هیچ نهادی رسیدگی به تنشهای مربوط به لبنیات را برعهده نمیگیرد.
در همین راستا روز گذشته دبیر انجمن صنایع لبنی در خبری اعلام کرد: قیمتگذاری دستوری ۴ محصول لبنی بر اساس مصوبه ستاد تنظیم بازار و مجوز سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولید کنندگان برداشته شد.
این خبر را احتمالا باید به معنای افزایش قیمت لبنیات دانست، لبنیاتی که گام به گام به حذف شدن از سفرههای بسیاری از مردم به خصوص طبقه متوسط رو به پایین جامعه نزدیک میشود.
برای بررسی شرایط لبنیات نگاهی به بازار انداخت و با فعالان مربوطه گفتگو کرد. یکی از متصدیان فروشگاههای زنجیرهای بزرگ درباره شرایط موجودی لبنیات اذعان کرد: بیش از دو ماه است که محصولات لبنی به طور محدود به بازار عرضه میشوند و ارتباطی هم به برند آن ندارد. تمامی برندهای بازار میزان عرضه خود را کاهش دادند و این کمبود در بعضی از تولیدات بیشتر است. به عنوان مثال موجودی کره از چند ماه قبل یک نگرانی اصلی بوده و این روزها هم شرکتها به تعداد بسیار محدود مثلا یک یا دو جعبه به فروشگاه میفرستند. مردم هم تصور میکنند به خاطر بزرگ بودن و جامع بودن فروشگاه، حتما محصولات لبنی کامل و متنوعی داریم، اما با قفسههای خالی روبهرو میشوند و جوابی برای آنها نداریم.
یکی دیگر از صاحبان مغازههای سوپرمارکت، ضمن تایید کمبود محصولات لبنی گفت: از ابتدای امسال مسئله موجودی شیر و کره، تبدیل به چالش اصلی بازار شده است. هر بار که این کمبود بیشتر میشود، یعنی تولیدکنندگان دنبال گران کردن محصولات خود هستند و این اتفاق هم رخ میدهد. طی ماههای اخیر این اتفاق بیشتر رخ داده و مصرفکنندگان را تحت فشار بیشتری قرار داده است. به عنوان مثال از ابتدای مهر ماه تا به امروز، سه بار نرخ کره ۵۰ گرمی تغییر کرد و هر بار گرانتر شد.
وی ادامه داد: با هر بار گرانی تولیدکنندگان مجدد به تعداد کمتری کالا به بازار عرضه کردند و خریداران با دست خالی به خانه بازگشتند. انواع کالاهای لبنی طی سه هفته گذشته رشدی به طور میانگین ۲۰ الی ۲۵ درصدی را تجربه کردند که اتفاقی نگرانکننده است. به این شیوه پیش برود، تا پایان پاییز تمام محصولات لبنی قیمتی دو برابر پیدا خواهند کرد.
مرکز آمار و کارشناسان اقتصادی، سهم کمی را برای لبنیات در سبد معیشت خانوار اعلام کردند. به دلیل تشدید تورم و افزایش مشکلات اقتصادی، مصرف محصولات لبنی روز به روز کم و کمتر شد و در سفرههای اقشار متوسط رو به پایین، این کالاها هیچ جایی ندارند.
با ادامه این روند، نمیتوان شرایط خوبی را نه برای بازار و نه برای مردم پیشبینی کرد؛ حذف شدن مصرف لبنیات در زندگی مردم مانند خداحافظی سفرهها با گوشت قرمز و سفید، یک هشدار جدی و زنگ خطر برای دولت باید باشد، اما متاسفانه انگار دولت نهتنها صدای بلند این هشدارها را نمیشنوند، بلکه غفلت آن از بازار باعث شده تا هر کس بسته به توان خود، سهم بیشتری در تضعیف توان خرید مردم و افزایش فشارهای تورمی داشته باشد.