رزیدنت‌های پزشکی با جایگاه دانشجو و وظایف متخصص/ آمار خودکشی رزیدنت‌ها باید در کانون توجه قرار گیرد
نشان تجارت - همین روزهایی که همه درگیر انتخابات زودهنگام ریاست‌جمهوری هستند و مشکلات حوزه‌های دیگر در میان اخبار انتخابات کمرنگ و نادیده گرفته می‌شود، دو پزشک دیگر دست به خودکشی زده‌اند. به این ترتیب آمار خودکشی پزشکان از ابتدای سال جاری تاکنون به هفت نفر رسیده است. این آمار می‌تواند برای جامعه ما که این روزها با بحران مهاجرت پزشکان و پرستاران هم مواجه است زنگ خطری جدی باشد. اما متاسفانه هیچ‌کدام از مسئولان مربوطه تابه‌حال راه‌حل منطقی و مناسبی برای بهبود این وضعیت پیدا نکرده‌اند.
یک روز برای پزشکان جوان یا همان رزیدنت‌ها
شاید برای خیلی از شما یک روز به نام «روز جهانی پزشک جوان» تازه و ناشناخته باشد، اما تقریباً از سال 2018 بود که 24 ژوئن در تاریخ تمامی کشورها «روز جهانی پزشک جوان» نام‌گذاری شد. اما دلیل این نام‌گذاری بسیار واضح است. در بسیاری از کشورها روز پزشک را در تاریخ‌های مخصوص به خود ارج می‌نهند؛ مثلاً در ایران این روز مصادف است با تاریخ تولد ابوعلی سینا که می‌شود اولین روز از ماه شهریور. در آمریکا 30 مارس به روز بزرگداشت و تکریم پزشکان تعلق دارد و این تاریخ در کشور ترکیه 14 مارس است و در هند اول جولای. با این حال تمام اینها برای بزرگداشت پزشکانی است که با هر سن و سالی در هر نقطه‌ای از دنیا مشغول کمک‌رسانی به افراد بیمار هستند. اما قبل از اینکه هر فردی به پزشکی حاذق تبدیل شود سختی‌ها و دشواری‌های بسیاری را پشت سر می‌گذارد. شاید از همین رو بود که طی چند سال گذشته 24 ژوئن به عنوان روزی برای آشنایی با مشکلات و سختی‌هایی که این افراد برای تبدیل شدن به پزشکی حاذق پشت سر می‌گذارند انتخاب شد.
راه دشواری که رزیدنت‌های پزشکی طی می‌کنند
طی کردن مراحل سخت و طاقت‌فرسای رزیدنتی در هیچ جای دنیا آسان و راحت نیست. افرادی که می‌خواهند روزی حافظ جان انسان‌ها باشند و آنها را درمان کنند باید سختی‌های بسیاری را به جان بخرند. تبدیل شدن به یک جراح قلب زبردست یا کسی که قرار است جراح مغز و اعصاب باشد و... تنها با درس خواندن ممکن نیست. سال‌ها کار کردن در کنار اساتید این رشته‌ها باعث می‌شود فرد بتواند روزی به جراحی قابل اطمینان تبدیل شود.
گذراندن این دوره رزیدنتی در هر کشوری سختی‌های و مشکلات خاص خودش را دارد ولی متاسفانه مشکلاتی که در کشور ما پیش پای رزیدنت‌های پزشکی قرار دارد آن‌قدر پیچیده و در برخی مواقع سخت و طاقت‌فرساست که باعث شده خودکشی به عنوان یک ابربحران در بین رزیدنت‌های پزشکی ایران رواج یابد.
از توهین و تحقیر تا کار سخت و طاقت‌فرسا برای رزیدنت‌ها
دکتر علی قربانی، متخصص کودکان، دراین‌باره به تجارت‌نیوز می‌گوید: «متاسفانه در کشور ما دوران رزیدنتی به جای اینکه دورانی پر از شور و شادی برای رسیدن به آرزوی دیرینه افراد باشد دورانی همراه با تلخی و سختی‌های فراوان است. از یک طرف مسئولیتی که از سوی پزشکان بر عهده رزیدنت‌ها گذاشته می‌شود بسیار سنگین و سخت است، از طرف دیگر برخی پزشکان با توهین و تحقیر سعی دارند رزیدنت‌ها را تبدیل به فولاد آبدیده کنند و در نهایت هم مساله معیشت است که از همه بیشتر به تحقیر این افراد می‌انجامد.»
او ادامه می‌دهد: «متاسفانه برخوردی که با رزیدنت‌های پزشکی در کشور ما می‌شود در هیچ کشور دیگری مصداق ندارد. مساله کار سخت چیز دیگری است ولی رفتارهای خارج از چارچوب و عرف ربطی به سختی کار ندارد. اینکه یک پزشک به عنوان استاد تمام وظایف خود را گردن رزیدنت بیندازد و در نهایت هم پول کامل کاری را که انجام نداده دریافت کند اما سهم رزیدنت یک ده‌هزارم دریافتی پزشک نباشد و همیشه خدا از نظر معیشت در مضیقه مالی به سر ببرد از جمله مسائلی است که نمی‌توان به‌راحتی از کنارشان گذشت.»
این پزشک که خود سال‌های سخت رزیدنتی را پشت سر گذاشته می‌گوید: «دریافتی ما به عنوان رزیدنت حتی باعث می‌شد در خانه و در بین اعضای خانواده هم تحقیر شویم. چراکه همیشه همه فکر می‌کنند دکتر شدن یعنی پولدار شدن و از نظر مالی در رفاه کامل به سر بردن در حالی که این باور کاملاً اشتباه است حداقل تا وقتی فرد تخصص خود را نگیرد و دوره رزیدنتی‌اش را نگذراند خبری از رفاه نیست.»
دانشجویی که هم پزشک هست هم نیست
امین سعادتی، متخصص گوش و حلق و بینی، نیز دراین‌باره به تجارت‌نیوز می‌گوید: «طبق قوانین یک دستیار پزشک یا متخصص طرحی اجازه ندارد خارج از محلی که برای او مشخص شده است فعالیت کند یعنی هنوز یک دانشجو به حساب می‌آید اما همین دانشجو که از نظر قوانین پزشک نیست باید وظایف سنگین یک پزشک متخصص را هم به‌درستی انجام دهد.»
او می‌افزاید: «این میزان تناقض شاید در گفتار راحت باشد اما وقتی رزیدنت‌های پزشکی با آن مواجه می‌شوند بسیار دشوار و البته عاصی‌کننده است. فشار کاری زیاد همراه با استرس اینکه جان بیماری به دست تو سپرده شده که در واقع نجات او نه وظیفه توست و نه در حد علم و دانش تو، می‌تواند هر فردی را از پا دربیاورد.»
سعادتی در آخر توضیح می‌دهد: «هیچ جای دنیا حتی در بدترین کشورها هم رزیدنت‌ها چنین وضعیتی را تجربه نمی‌کنند. حجم بالای کار، مسئولیت‌های فراوان، دریافت نکردن حقوق مکفی و نداشتن امنیت شغلی و... همه و همه دست به دست هم می‌دهند تا یک رزیدنت پزشکی راهی جز ادامه کار در پیش بگیرد. ترک تحصیل که با جریمه همراه است، مهاجرت که به این راحتی‌ها میسر نیست و در نهایت هم افراد وقتی خیلی ناامید می‌شوند دست به خودکشی می‌زنند؛ این اتفاق به شکل بدی در بین رزیدنت‌های پزشکی شیوع پیدا کرده و باید مسئولان هرچه زودتر برای بهبود این وضعیت چاره‌ای بیندیشند.»
