نشان تجارت - محمد آیتی: علی رغم اینکه هفت درصد ذخایر معدنی جهان در ایران است، اما شاهد سهم بسیار کم و یک درصدی با بازدهی پایین بخش معدن در ارزش تولید کشور روبرو هستیم. نگرانی عمومی نسبت به سوءاستفاده و رانت‌خواری عده‌ای خاص و تاراج اموال عمومی در بخش معدن از دیگر چالش‌های این بخش محسوب می‌شود. شفاف کردن کسب و کار در معادن و واگذاری درست مالکیت معادن می‌تواند به حل مشکلات این بخش کمک کند. چالش‌های محیط زیستی و منابع طبیعی معادن از مهمترین چالش‌های بین‌بخشی معدن محسوب می‌گردد.
بازنگری در قوانین موجود و اقدامات اجرایی برای حفظ محیط زیست و منابع طبیعی طبق اصول علمی و تجارب بین‌المللی، راه‌حل این بخش از چالش‌ها است. به هر تقدیر، مشکلات در حوزه معدن کم نیست و هنوز با وجود ظرفیت و پتانسیل بالایی که در این بخش دارا هستیم نتوانستیم بهره لازم را ببریم و اقتصاد بیمار همچنان در سطوح مختلف کشور به چشم می‌آید.
شهباز حسن‌پور، نماینده سیرجان که یکی از مهمترین مناطق معدنی کشور است، گفت: با توجه به اینکه مجلس در برنامه توسعه فرهنگی آورده بود که معادن بایستی پیشران اقتصاد کشور باشند، به قدری مجلس و دولت، کم‌کاری کردند که در دیدار اخیر مقام معظم رهبری با نمایندگان مجلس، ایشان مجدداً بر ظرفیت معادن تاکید کردند.
وی افزود: برخی از کشور‌های پیشرفته جهان، سه تا پنج بار کشورشان را شخم زدند تا کارِ اکتشاف به نحو احسن انجام شود و بعد ما اندر خم یک کوچه هستیم. آنچه به جایی نرسد، فریاد است و فریاد. بنده بار‌ها بر اهمیت این موضوع تاکید کردم، ولی به نظر خیلی گوش‌شنوایی نیست.
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد: در موضوع مهم و حیاتی معادن، همه مسئولان باید هماهنگ باشند و این‌طور نیست که نگاه‌ها تنها به وزارت صمت معطوف شود. متاسفانه سازمان‌های محیط زیست، منابع طبیعی، انرژی اتمی، پدافند غیرعامل و... هر کدام به نوعی، کارِ معادن را با چالش روبرو کردند. فضا به گونه‌ای است که انگار همه دست به دست هم دادند تا معدنی راه‌اندازی نشود. مگر می‌شود کشوری با غنی‌ترین معادن دنیا، مردمش فقیر باشند؟
حسن‌پور اظهار داشت: بایستی معادن را فعال کرد و برای این کار، نیاز است بخش خصوصی کارآمد و دارای اهلیت پای کار بیایند. اینکه کار، دست رانت‌خوار‌ها و کسانی باشد که دنبال دست به دست کردن معادن و فکر دلالی داشته خود باشند، پسرفت مطلق است.
عضو مجمع نمایندگان استان کرمان یادآور شد: وقتی بخش خصوصی فعال وارد گود شود، آنگاه در کنار اکتشاف و استخراج، فرآوری هم رخ خواهد داد. دولت باید زیرساخت کار در حوزه معدن را ایجاد کند و سپس با چتر حمایتی خود، کارِ نظارت بر بخش خصوصی را با دقت‌نظر و بدون مسامحه پیش ببرد. وی افزود: گاهی تا قرار است کاری اتفاق بیفتد، وزارت نیرو می‌گوید معدن‌دار آب و برق را خودش تامین کند. به جای این رویکرد گفته شود نمی‌خواهیم کاری کنیم، بهتر است.
نماینده سیرجان تصریح کرد: ما در کشور، مشکل سرمایه‌گذاری در اکتشاف نداریم. به اندازه کافی در ایران، پول و سرمایه‌گذار است، اما به خاطر ناهماهنگی‌ها، سوءمدیریت‌ها، نبود انسان‌های جسور، تصمیم‌ساز، مدیر، جهادی و دلسوز، کار قفل شده است.
حسن‌پور در پاسخ به اینکه آیا قانون اصلاح معادن که در مراحل پایانی قرار دارد، چاره کار است؟ گفت: این طرح باید خیلی پخته‌تر شود و هنوز جای کار دارد. یادمان باشد برای موفقیت در حوزه معدن باید نگاه‌ها تغییر جدی پیدا کند. باید معدن در ایران یک اصل پذیرفته شود و بس.
منبع: روزنامه اقتصاد سرآمد
