نشان تجارت - رفتارشناسی حیوانات شاخه‌ای از علم بیولوژی است که روی رفتارهای حیوانات متمرکز می‌شود. این شاخه از علم ابتدا در اروپا شکل گرفت و به کشور‌های دیگر هم راه پیدا کرد. در این علم به الگو‌های رفتاری و غریزی توجه می‌شود. در کنار مطالعات رفتارشناسی که بیشتر ویژگی‌های زیستی و فیزیولوژیکی حیوانات بررسی می‌شود، محققان در زمینه روانشناسی حیوانات مطالعه و تحقیق نیز انجام می‌دهند.
در این نوع بررسی فرایند‌های شناختی حیوانات، روابط‌شان با گونه‌های حیوانی از نوع خود، ارتباط‌شان با محیط‌زیست‌شان و چگونگی تعامل‌شان با انسان مورد توجه قرار می‌گیرد. در رفتارشناسی تمام جنبه‌های زندگی حیوانات از روابط، احساسات، فرهنگ حاکم در میان آنها، نحوه یادگیری و رفتارهای جنسی آنها به روش علمی مورد مطالعه قرار می‌گیرد.
محققان رفتارشناسی و روانشناسی حیوانات روابط بین حیوان (به‌ویژه حیوانات خانگی) و انسان را هم بررسی کردند و به نتایج جالبی دست یافتند. آنها متوجه شدند که حیوانات خانگی تاثیر عمیقی روی روح و روان انسان می‌گذارند تا جایی‌که می‌توان با برنامه‌های «حیوان خانگی درمانی؛ PetTherapy» برخی از مشکلات روحی افراد را درمان کرد.
فواید داشتن حیوان خانگی
مدتی است که محققان فواید ارتباط بین انسان و حیوان را بررسی کرده و دریافته‌اند این ارتباط می‌تواند فواید بسیار زیادی برای سلامت جسم و ذهن انسان داشته باشد.
حیوانات خانگی به‌گونه‌ای تکامل یافته‌اند که می‌توانند به‌سرعت با رفتار و احساسات انسان‌ها هماهنگ شوند. مثلا، سگ‌ها می‌توانند بسیاری از کلماتی را که در روز استفاده می‌کنیم یاد بگیرند و حتی در تفسیر آهنگ صدا، زبان بدن و ژست‌هایمان خوب هستند. یک سگ وفادار، بهتر از هر دوست انسانی، احساسات خود را با احساسات صاحب خود هماهنگ می‌کند و تلاش می‌کند بفهمد که صاحب او چه فکر و احساسی دارد.
حیوانات خانگی به‌ویژه سگ‌ها و گربه‌ها می‌توانند از اضطراب، نگرانی و افسردگی افراد کم کرده و آنها را از تنهایی درآورند. البته حیوان خانگی فقط سگ یا گربه نیست، هر حیوانی که امکان نگهداری آن در خانه باشد، مانند پرندگان هم می‌تواند حیوان خانگی باشند.
از فواید داشتن حیوان خانگی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افرادی که حیوان خانگی دارند، کمتر از دیگران به افسردگی مبتلا می‌شوند.
- این افراد اگر در شرایط اضطراب‌آور قرار بگیرند، کمتر به فشار خون بالا مبتلا می‌شوند. در یک مطالعه روی افرادی که به فشار خون بالا مبتلا بودند، مشخص شد از فشار خون این افراد پس از اینکه مراقبت از یک حیوان خانگی را شروع کردند تا حد بسیار زیادی کاسته شد.
- بازی با حیوان خانگی مانند سگ یا گربه، مقدار ترشح هورمون سروتونین و دوپامین را افزایش می‌دهد و این دو هورمون آرامش‌دهنده هستند.
- در بررسی‌ها مشخص شده صاحبان حیوانات خانگی، تری‌گلیسیرید و کلسترول کمتری دارند؛ بنابراین احتمال اینکه به بیماری‌های قلبی مبتلا شوند بسیار کم است. حتی آن دسته از افراد دارای حیوان خانگی که دچار حملات قلبی شده بودند، درصد احتمال زنده ماندن‌شان بیشتر از افرادی بود که حیوان خانگی نداشتند.
بهبود سبک زندگی در کنار حیوان خانگی
اتخاذ سبک زندگی سالم می‌تواند از علایم افسردگی، اضطراب، استرس، اختلال دوقطبی و خیلی از مشکلات روحی دیگر بکاهد. مراقبت از یک حیوان خانگی مانند سگ می‌تواند به روش‌های زیر افراد را وادار به داشتن سبک زندگی سالم کند:
افزایش تحرک در کنار حیوانات خانگی
صاحبان سگ معمولا باید حیوان خانگی خود را از منزل بیرون برده و او را در فضای باز بگردانند. پیاده‌روی، دویدن و تفریح همراه با سگ خانگی، نه تنها لذت‌بخش است، بلکه باعث می‌شود فرد، همراه با حیوان خانگی خود ورزش روزانه‌اش را هم انجام دهد.
رفع حس تنهایی در کنار حیوان خانوادگی
افرادی که به دلایلی تنها زندگی می‌کنند، پس از مدتی گرفتار افسردگی می‌شوند. داشتن حیوان خانگی می‌تواند حس تنهایی را از بین ببرد.
همچنین افراد صاحب حیوانات خانگی معمولا وقتی حیوانات خود را برای پیاده‌روی بیرون می‌برند، با یکدیگر آشنا می‌شوند.
در کنار حیوان خانگی منظم می‌شوید
داشتن حیوان خانگی به افراد کمک می‌کند که برنامه‌های غذایی و ورزشی منظمی داشته باشند. در واقع حتی وقتی فرد حال روحی خوبی ندارد، فقط یک نگاه گلایه‌آمیز از سوی حیوان خانگی، او را وادار می‌کند از جای خود بلند شده و به حیوان رسیدگی کند. بدین ترتیب او مجبور به داشتن برنامه منظم می‌شود.
خطرات حیوان خانگی‌درمانی
برخی از خطرات این روش درمانی به ایمنی و بهداشت افراد باز می‌گردد. افرادی که به شوره مو یا خز حیوانات حساسیت دارند، ممکن است دچار واکنش‌های شدید حساسیتی شوند. در ضمن گاهی‌اوقات وقتی افراد حیوان خانگی نامناسبی انتخاب می‌کنند احتمال دارد صدمه ببینند. در برخی موارد هم حیوان خانگی بر اثر رفتار نامناسب صاحب خود صدمه می‌بیند.
