حضور چینی‌ها در ساخت یک میلیون مسکن شدنی است؟
نشان تجارت - اخیراً معاون وزیر راه و شهرسازی از مذاکره با چینی‌ها در ساخت مسکن در ایران خبر داده و تاکید کرده آنها قرار است تکنولوژی وارد کنند. در عینحال صحبت از کاهش ۳۰ درصدی قیمت تمام شده مسکن در ایران به میان آمده است. با اینحال برخی کارشناسان اعتقاد دارند که حضور چینی‌ها در پروژه‌های مسکن دولتی شدنی نیست. بیت‌الله ستاریان، کارشناس حوزه مسکن در گفتگو با اقتصاد۲۴ در این خصوص توضیح داده و گفت: در دولت سیزدهم ورود چینی‌ها به پروژه مسکن دولتی امکان پذیر نیست. آنقدر موضوع تجربه شده و غیرممکن است که جای صحبت نیست. مشخص نیست چرا دولت به تجربیات گذشته توجه نمی‌کند. قبلا هم از ترکیه و کشور‌های مختلف برای ساخت مسکن به ایران آمدند. قوانین کشور در حوزه سرمایه‌گذاری در ملک و ساختمان اجازه سرمایه‌گذاری به چینی‌ها را نمی‌دهد.
این کارشناس حوزه مسکن تصریح کرد: مگر مشکل مسکن در ایران مربوط به بخش اجرای ساخت و ساز است؟ ما در این حوزه اصلاً مشکلی نداریم. اگر ساخت مسکن در ایران سنتی است، برای این است که کل اقتصاد کشور اجازه مکانیزه شدن ساخت و ساز را نمی‌دهد تا تولید صنعتی در کشور جا بیفتد. چراکه مکانیزاسیون در بخش‌های دیگر صنعت به خوبی جا نیفتاده است.
او ادامه داد: صنعتی‌سازی مسکن و وارد کردن تکنولوژی از سوی چینی‌ها نیز همان مشکلی را خواهد داشت که ماشین سازی و تولید لوازم خانگی و ... در کشور دارد. به این دلیل است که بخش مسکن ما همپای دنیا نتوانسته صنعتی‌سازی شود و پیش ساختگی در آن جای بگیرد. به این دلیل است که تولیدکنندگان ساختمان در کشور ترجیح داده‌اند که سنتی بمانند.
تامین تکنولوژی توسط چینی‌ها
ستاریان با اشاره به اینکه چینی‌ها به صرف چینی بودن نمی‌توانند فرآیند تولید ساختمان در ایران را صنعتی کنند، گفت: بلکه صنعت ساختمان یک زنجیره تولید است که باید چینی‌ها کل این زنجیره را تغییر دهند. طبعاً چین نمی‌تواند چنین کاری بکند. اگر هم سرمایه به این حوزه بیاورد، بحث تعدات دولت پیش کشیده می‌شود که خود تورم‌زا خواهد بود و ایجاد تنش اقتصادی خواهد کرد.
وی افزود: چین اگر بخواهدمصالح و ماشین آلات بیاورد، هم مقدور نیست. در حال حاضر چین این امکان را ندارد که سرمایه‌گذاری کند، ملک را بسازد؛ پولش را تبدیل به ارز کند و از کشور خارج کند. چراکه ساختار قوانین ایران چنین شرایطی را ندارد. از آنجا که از هر جهتی به حضور چینی‌ها در بازار مسکن نگاه می‌کنیم، غیرممکن است، نباید روی آن مانور داد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا امکان دارد کارگران چینی برای اجرای این پروژه‌ها به ایران بیاید، گفت: آنقدر کارگر ایرانی نسبت به کارگر چینی ارزان‌تر است که اصلاً چنین چیزی ممکن نیست. اصلا تغییر قوانین برای حضور سرمایه‌گذار خارجی در بخش مسکن نیاز به مذاکره و زمینه‌چینی دارد که چند سال طول می‌کشد.
ملزومات ساخت یک میلیون مسکن
این کارشناس حوزه مسکن خاطرنشان کرد: تنها تفاوتی که این دولت با دولت‌های قبلی دارد این است که قبول کرده باید یک میلیون واحد مسکونی ساخته شود. دولت‌های قبلی حتی زیر بار این موضوع هم نمی‌رفتند. دولت برای جذب سرمایه‌گذار خارجی در حوزه مسکن باید به شاکله اقتصاد کشور دست ببرد؛ دست سرمایه‌گذار بخش خصوصی را در تولید مسکن آزاد بگذارد و ابزار‌های مالی متعددی را وارد میدان کند. نمی‌توان بدون دست زدن به قوانین، گردش پولی و منابع و ابزار‌های مالی به این مقدار مسکن ساخت.
او ادامه داد: هیچ دولتی تا به حال نتوانسته بیش از ۵۰ تا ۶۰ هزار واحد مسکونی بسازد. مگر بعد از جنگ جهانی دوم که کشور‌های اروپایی توانستند این کار را انجام دهند و در یک دوره‌ای هم کشور‌های کمونیستی توانستند بیش از این مقدار را بسازند. اما در شرایط فعلی ساخت یک میلیون واحد مسکونی به دست دولت شدنی است.
ستاریان تاکید کرد: حتی در کشور‌هایی که مسکن ارزان است؛ مشکل مسکن ندارند و هزینه‌های آن ۸ تا ۱۰ درصد از هزینه‌های خانوار است، نیز مسکن توسط دولت ساخته نشده است. اگر قرار باشد یک میلیون واحد مسکونی در کشور ساخته شود، باید به همان نسبت ساختمان اداری، خدماتی، آموزشی، فضای سبز و ... بسازد. این مسئله خود هزینه‌های زیادی را روی دست دولت می‌گذارد.
