چرا روسیه به ما واکسن نمی‌دهد؟ / سرنوشت واکسن روسی ساخته شده در ایران
نشان تجارت - کشور روسیه به دلیل داشتن جمعیت بالا و همچنین وسعت گسترده در کنار آب و هوای سرد به یکی از مهم‌ترین واردکنندگان مواد غذایی تبدیل شده است و این موضوع فرصت بسیار مناسبی برای این به منظور استفاده از ظرفیت این بازار بزرگ صادراتی است. از طرفی روسیه یکی از کشورهای اصلی عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا نیز هست و از آنجا که کشورهای عضو این اتحادیه از برخی امتیازات جهت تجارت با یکدیگر برخوردار هستند تجارت بازرگانان ایرانی با سهولت بیشتری می توانند با این کشور بسیار تجارت داشته باشند.
از طرفی روابط سیاسی ایران و روسیه موجب شده تا تجارت و صادرات به این کشور نیز از یک پشتوانه سیاسی مناسب برخودار باشد. اما صادرکنندگان کشور ما در استفاده از این ظرفیت بزرگ تا چه اندازه موفق بوده اند؟
در همین رابطه گفتگویی را با کامبیز میرکریمی نایب رییس اتاق بازرگانی ایران و روسیه ترتیب داده ایم و نظر وی را در این خصوص جویا شده است که در ادامه مطالعه خواهید کرد.
جهش صادرات ایران به روسیه
وی افزود: شرایط حاصل شده از شیوع ویروس کرونا در فضای تجاری دو کشور همچنان محسوس است و کماکان صدور ویزاها و عبور و مرور به کشورهای ایران و روسیه با چالش های خاص خود مواجه است. با این وجود پیش بینی می شود که میزان صادرات ایران به روسیه در پایان سال ۱۴۰۰ نیز با رشد قابل توجهی مواجه شود. ضمن اینکه بخش عمده ای از مشکلات زیرساختی تجارت میان دو کشور مانند زیرساخت های حمل و نقل جاده ای، کریدور شمال-جنوب، تردد کشتی ها و توقف آنها در بنادری که مدنظر ایران است و مواردی از این قبیل مرتفع شده است.
لزوم توسعه زیرساخت ها متناسب با جهش صادراتی
نایب رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه همچنین گفت: خوشبختانه تنها کشوری که ایران از نظر ارتباط بانکی مشکلی ندارد روسیه است و اگر امروزه منعی در نقل و انتقال پول وجود دارد به دلیل مسائل داخلی ما مانند چالش های پیرامون سامانه نیما است. حال وقتی ما جهش صادراتی خوبی با کشور روسیه داریم توقع می رود چالش های موجود در زیر ساخت های تجاری میان دو کشور نیز به صورت کامل حل و فصل شود. به عنوان مثال تعداد گمرکات در مرزهای ایران-آذربایجان و آذربایجان-روسیه حتما باید افزایش پیدا کند.
میرکریمی همچنین گفت: کشور ما تا کنون موافقت نامه تجارت آزاد موفقی با کشورهای دیگر نداشته است ولی موافقت نامه تجارت آزاد اتحادیه اقتصادی اوراسیا به نوعی اولین موافقت نامه ای است که در این وسعت منعقد شده است. اتحادیه اقتصادی اوراسیا را به نوعی می توان معامله ای برد-برد میان کشورهای عضو این اتحادیه دانست. از طرفی آرزوی کشورهای عضو این اتحادیه این بوده که تسهیلی در دسترسی به آبراهه های خلیج فارس داشته باشند که با وجود این توافقنامه از طریق ایران به این آبراهه ها دسترسی پیدا خواهند کرد. از سمتی دیگر این کشورها می توانند شریک تجاری خوبی در حوزه واردات برای کشور ما باشند.
به عنوان مثال اکنون که کشور ما در دوران تنش آبی قرار گرفته است می توانیم محصولات آب‌بر مانند نهاده های دامی و... را از این کشور ها وارد کنیم. در حوزه صادرات نیز تا سال ها میزان صادرات کشور رقمی پایین تر از ۳۰۰ میلیون دلار بود. این میزان در سال ۹۸ با جهشی بیش از ۶۰ درصدی روبرو شد و به ۴۵۸ میلیون دلار رسید و در سال بعد به ۵۰۵ میلیون دلار رسید. نباید فراموش کنیم که با وجود این جهش ما هنوز نتوانسته ایم از ظرفیت صادراتی موجود در بازاره کشورهای همسایه به صورت باید و شاید استفاده کنیم.
ناکامی در استفاده از بازار روسیه
وی افزود: به طور مثال میزان کل واردات روسیه در سال حدود ۲۸۰ میلیارد دلار است که ما از این رقم در بهترین حالت ۵۰۵ میلیون دلار صادرات به این کشور داریم. این موضوع نشان می دهد که ما عملا چیزی به این بازار مهم صادر نمی کنیم و حتما باید برای توسعه این بازار اقدامی اساسی بکنیم.
تاثیر روسیه بر میزان صادرات گاز ایران
نایب رییس اتاق بازرگانی ایران و روسیه در بخش دیگری از صحبت های خود به موضوع صادرات گاز ایران اشاره کرد و گفت: کشور ما و روسیه در برخی موضوعات با یکدیگر تضاد منافع دارند. صادرات گاز یکی از این موارد است. روسیه در صدد است که محوریت انتقال مسیرهای گازی و کسب مشتریان این حوزه را به تنهایی عهده دار باشد. از طرفی صادرات گاز برای ایران نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین رقابت میان این دو کشور وجود دارد. متاسفانه مسائل سیاسی و تحریم ها تا حدودی ما را تحت تاثیر قرار داده اند.
سرنوشت واکسن روسی ساخته شده در ایران
میرکریمی در پایان به احداث خط تولید واکسن اسپوتنیک توسط روسیه در کشور ایران اشاره کرد و گفت: قرارداد این موضوع توسط بخش خصوصی کشور منعقد شده و دولتی نیست. تولیدات این خط تولید آغاز شده است اما گویا این تولید مشترک متعلق به بازار ایران نیست. متاسفانه در حین عقد قرارداد به این موضوع مهم توجه نشده است. نباید فراموش کرد که ظرفیت واردات واکسن به کشور وجود دارد اما هنوز مشخص نیست که چرا سازمان غذا و دارو موافق واردات واکسن اسپوتنیک توسط بخش خصوصی به کشور نیست. ما در ایران دارای مناطق آزاد تجاری هستیم که می توان از ظرفیت این مناطق نیز برای واردات واکسن استفاده کرد تا شاهد ایجاد وضعیت کنونی در سفر به ارمنستان نبود.
