ایران دسترسی آژانس به تاسیسات نطنز را محدود کرده است؟
نشان تجارت - خبرگزاری رویترز به نقل از چند منبع دیپلماتیک مدعی شد ایران پس از اقدام خرابکارانه اخیر در سایت هسته‌ای نطنز، دسترسی بازرسان آژانس به این مرکز را به دلایل امنیتی محدود کرده است.
بر اساس این گزارش، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با استناد به سیاست کلی خود مبنی برعدم اظهار نظر در مورد امور بازرسی از اظهار نظر در این مورد خودداری کرده است.
بنا به گفته دیپلمات‌ها توقف در مذاکرات که هفته‌ها در جریان است قابل حل است اما همزمان با به تعویق افتادن گفت‌وگوهای غیرمستقیم ایران و امریکا درباره احیای برجام تنش‌ها با غرب افزایش یافته است.
پیش از این وزارت خارجه فرانسه با اتخاذ رویکردی مداخله جویانه از ایران خواسته بود همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را از سر بگیرد و بلافاصله اجازه ورود بازرسان آژانس را به سایت‌های هسته‌ای خود بدهد.
رویترز هم اعلام کرده بود آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا در واکنش به سررسیدن توافق بازرسی این مسئله را «نگرانی عمیق» خوانده است.
بنابر گزارش رویترز، یک دیپلمات مستقر در وین گفته است: «به دلیل حادثه یا خرابکاری در ماه آوریل، دسترسی‌های خاص به دلایل امنیتی محدود شده است. او در عین حال افزود که این اقدام « تأثیر بسیار کمی بر توانایی آژانس برای انجام راستی آزمایی داشته است.»
مجید تخت روانچی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد روز گذشته در نشست شورای امنیت سازمان ملل درباره اجرای برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ این شورا در این باره گفت: ما به رغم همه توطئه‌ها، خرابکاری‌ها و اقدامات تروریستی، مصمم به احقاق حق مسلم خود در توسعه تحقیقات، تولید و استفاده از انرژی هسته‌ای برای اهداف صلح‌آمیز هستیم.
جدیدترین مورد اینگونه اقدامات غیرقانونی، ترور شهید فخری‌زاده، دانشمند هسته‌ای برجسته ایران و همچنین اقدام تروریستی ۱۱ آوریل ۲۰۲۱ در تأسیسات غنی‌سازی نطنز بود که نشانه‌های آشکاری از دست داشتن رژیم صهیونیستی در هر دو مورد وجود دارد و این اواخر رئیس سابق موساد هم به آن اعتراف کرد. این شورا بایستی رژیم اسرائیل را به خاطر اینگونه اقدامات ماجراجویانه پاسخگو سازد.
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین در توئیتی درباره دور بعد مذاکرات احیای برجام نوشت: مذاکرات وین درباره برجام به محض آماده شدن همه کشورهای شرکت‌کننده برای آنچه که تصور می‌شود مرحله نهایی مذاکرات باشد، از سر گرفته می‌شود که هنوز این مسئله محقق نشده است. برخی از طرف‌ها به زمان بیشتری نیاز دارند. به نظر می‌رسد که ما زودتر از هفته آینده در وین دیدار نخواهیم کرد.
جمهوری اسلامی ایران و آژانس اوایل اسفند ۱۳۹۹ توافق کردند که تهران در چارچوب قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران» تعهدات داوطلبانه برجام از جمله اجرای پروتکل الحاقی را متوقف کرده و دوربین‌های نظارتی برخی از مراکز هسته‌ای را تا سه ماه از دسترس بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دور نگه دارد.
بنا شد اگر تحریم‌های امریکا ظرف سه ماه به طور کامل لغو شد، ایران این اطلاعات را در اختیار آژانس بگذارد؛ در غیر اینصورت اطلاعات برای همیشه پاک خواهد شد. خرداد ماه گذشته ایران بار دیگر حسن نیت نشان داد و با درخواست آژانس برای ضبط داده‌های دوربین‌ها به مدت یک ماه دیگر (سوم تیر) موافقت کرد.
بنا به اعلام سخنگوی وزارت خارجه کشورمان، بنای توافق با آژانس این بود که دوربین‌ها جمع نشوند، ولی اطلاعات آنها در اختیار آژانس قرار نگیرد، سه ماه تمام شد و تصمیم داخلی در داخل ایران گرفته شد که همچنان اطلاعات پاک نشود، اما از روز الزام‌آور شدن قانون مجلس هیچ دسترسی فراپادمانی به آژانس داده نشده است.
سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت: همچنان هیچ تصمیم سلبی یا ایجابی درباره دوربین‌ها و توافق قبلی با آژانس گرفته نشده است؛ نه نگهداشتن و نه پاک کردن و فعلا در وضعیت قبلی به سر می‌بریم.
