نشان تجارت - بررسی نرخ سودها در ۵ به اضافه یک بازار در هفته پایانی سال ۹۹ نشان از ۳ تثبیت و ۲ رکورد داشته است. مطالعات نرخها در سه هفته اخر اسفندماه نشان میدهد که نرخ بازار بین بانکی در هفته پایانی سال تغییری نداشته، اما نرخ مداخله بانک مرکزی برای اعطای اعتبار به بانکها بالاترین رکورد زمستانه خود را به ثبت رسانده است.
دولت برای تامین کسری بودجه خود بازاری را راه اندازی کرد تا از این طریق بتواند بخشی از کسری خود را تا پایان سال جبران کند.
بانکها ونهادهای سرمایهای به عنوان بازیگران در این بازار اوراق پیشنهادی دولت را خریداری کرده و دولت درآمد حاصل از فروش در این بازار را در راستای تامین کسری بودجه خود هزینه میکند.
خصیصههای اوراقی که برای خریداران جذابتر است نرخ سود و تاریخ سررسید آنهاست. به این صورت که هر چه نرخ سود بالاتر باشد خریداران اوراق بیشتر به خرید اوراق و در نهایت تامین کسری بودجه دولت تمایل خواهند داشت.
در همین خصوص نرخ سود موزون در فروش هفتگی اوراق بدهی دولتی به ۲۰.۴۱ درصد برسد که کف نرخ سود زمستانی بوده است.
پس از آن که در یک هفته مانده به پایان سال دولت نیاز جدی تری را برای فروش اوراق احساس میکرد به یکباره نرخ سود را به بالاترین حدخود در کل برگزاری حراج رساند. این رقم معادل با ۲۲ درصدبوده ودر کل مراحل برگزاری حراج بی سابقه بوده است.
روند نرخ سود در بازار ثانویه اوراق دولتی نشان میدهد نرخ بازدهی نقدی اوراق برای سررسید یک ساله به پایینتر از ۲۱ درصد تنزل پیدا کرده و از آن طرف نرخ سود سه ساله از مرز ۲۳ درصد عبور کرده است.
بازار ثانویه اوراق دولتی مختص خرید و فروش اوراق دولتی است که با هدف نقد شوندگی اوراق مالی ایجاد شده است.
روند آخرین هفته کاری سال ۹۹ نشان میدهد نرخ بازدهی یک ساله اوراق که در هفته دوم اسفندماه به بالاتراز ۲۱ درصد افزایش پیدا کرده بود در هفته بعد خود روندی نزولی داشته و در پایان در محدوده ۲۰.۶ درصد قرار گرفته است. رفتار این بازار در هفته سوم اسفند اکیدا نزولی بود، اما این رفتار در سررسیدهای دو ساله و سه ساله به این گونه نبود.
نرخ بازدهی دوساله در بازار ثانویه گاهی نزولی و گاهی صعودی بود. اما در نهایت این نوسان سبب شد تا نرخ سود از حد ۲۲.۲ درصد در انتها تا سطح ۲۲ درصد تنزل پیداکند؛ و به عبارت دیگر در این اوراق نیز در هفته سوم اسفندماه شاهد اندکی کاهش بودیم.
این روند برای نرخ بازدهی سه ساله اوراق برخلاف اوراق دیگر روندی تقریبا صعودی داشت و هموراه بالاتر از ۲۱ درصد قرار داشت. در نهایت هم با رفتار نوسانی خود در صعود آمارها از سطح ۲۲ درصد به ۲۳.۴ درصد افزایش پیداکرد.
اما در هفته نهایی سال ۹۹، این نرخها رفتاری کاهش را ثبت کردند..
در بازار ثانویه نرخ سود بستگی زیاد به وضعیت بورس داشت هر زمان حمایتها از بورس بالا میرفت نرخ سود در این بازار افزایشی میشد و هر گاه صندوقها اجازه داشتند به انتخاب خود رفتار کنند نرخ سود این بازار متوازن میشد. در این بازار سه سررسید نقدی وجود دارد؛ اوراق با سررسید یک سال، دو سال و سه سال. بررسیها نشان میدهد اوراق با تاریخ سررسید ۳ ساله در هفته پایانی سال ۹۹ رفتاری نزولی داشته و از سطح ۲۳.۴ درصد به ۲۲.۵ درصد تنزل پیدا کرد.
اوراق با سررسید ۲ ساله نیز روندی کاهش داشته و از سطح ۲۲.۶ درصد به ۲۲.۴ درصد رسید. در این میان، اما رفتار نرخ سود اوراق بازده یکساله کمی نسبت به هفته ماقبل افزایش داشته و به ۲۱.۳ درصد صعود پیدا کرد.
اوراق حق تقدم تسهیلات بانک مسکن (بهصورت خلاصه تسه) اوراقی هستند که مالکان آنها میتوانند بدون ایستادن درصف از بانک مسکن وام استقراض نمایند. هر کدام از این اوراق هزینهای دارد که در بازار خرید و فروش آن مشخص میشود. اعتبار این اوراق ۵۰۰ هزار تومان بوده که با این اعتبار مجردها میتوانند با سقف خرید ۲۸۰ ورق نهایتا ۱۴۰ میلیون تومان وام برای خرید مسکن اخذ کنند. در صورتیکه این سقف برای متاهلین ۴۸۰ ورق و ۲۴۰ میلیون تومان تعیین شده است.
رفتار نرخ سود در بازار مسکن میتواند نمایان کننده هزینه این وام برای متقاضیان باشد. در همین خصوص در حالیکه چهارشنبه ۱۳ اسفند این متغیر در حد ۲۰.۵۲ درصد بود در هفته سوم اسفند با اندکی افزایش به ۲۰.۷ درصد رسید. در این هفته روند هزنیه وام مسکن تا روزها ثابت مانده بود که در نهایت در روز چهار شنبه این هزینه برای متقاضیان مجرد و متاهل گران شد. این سطح از گرانی در هفته بعد نیز تداوم داشته ودر نهایت بازار مسکن در سال ۹۹ در سطح ۲۰.۷ درصد بسته شد.
در صورت برخورد جدی بانکها به کسری نقدینگی، مجبور به استقراض از یکدیگر هستند. این بازار را بازار شبانه میگویند. در این بازار بانکهایی که دارای مازاد منابع هستند به بانکهای دچار کسری قرض میدهند تا نرخ سود را در بازار مدیریت کنند. این دادو ستد البته با فاصله زمانی کوتاه و نرخ سود مشخصی انجام میشود.
این رقم در هفته سوم اسفند روندی نزولی داشته و ۰.۱ واحددر صد از رقم ثبت شده در ۱۵ اسفند ماه کمترشد. این رقم در محدوده ۱۹.۷۱ درصد قرار گرفت. در هفته نهایی سال ۹۹، این رقم تقریبا ثابت مانده و در سطح ۱۹.۷۲ درصد به پایان رسید.
بانک مرکزی در هر هفته به منظور کنترل نقدینگی در بانکها و کنترل نرخ سود به بسط و قبض پول در بازار باز میپردازد.
این بانک از این طریق نرخ سود بازار بین بانکی را تنظیم میکند. تنظیم نرخ سود بین بانکی به منظور رسیدن به رقمی مشخص بوده که در هدفگزاری نرخ تورم نیز دخیل خواهد بود؛ بنابراین این بازار میتواند بر وضع معیشتی مردم و قدرت خریدشان اثر گذار باشد.
نگه داشتن نرخ سود در موقعیت هدف میتواند از تورم کاسته ودر غیر اینصورت بر تورم اضافه نماید. در حقیقت در انتها تاثیر این بازار بر قدرت خرید مردم و وضع معیشتی آنهاست.
درهمین خصوص نرخ سود معاملات در بازار باز در هفته در روزهای منتهی به هفته سوم اسفند به ۱۹.۸ درصد رسید. این ثبات به هفته پایانی سال جاری نیز انتقال پیدا کرده و در همان سطح ۱۹.۸ درصد قرار گرفت.
در هفته سوم اسفندماه در عملیات بازار باز نرخ سود تسهیلات قاعدهمند در بازار بین بانکی در سقف خود بوده که برابر با ۲۲ درصد است. با توجه به حجم ثبت شده در میزان معاملات بازار باز و نرخ سود آن و همچنان حجم تسهیلات قاعدهمند و نرخ داد و ستد در بازار شبانه میتوان نرخی را به عنوان نرخ موزون معرفی کرد این نرخ را میتوان نرخ موزون مداخله بانک مرکزی (مجموعا از طریق بازار باز و تسهیلات قاعده مند) در بانکها دانست. این رقم در هفته آخر زمستان ۲۱.۷ درصد محاسبه شده که بالاترین نرخ سود موزون کشف شده در کل امسال بود. در هفته سوم اسفند، اما این نرخ در محدوده ۲۱.۵۲ درصد بوده است.
منبع: اقتصاد نیوز