خانواده ها لبنیات را از سبد غذایی خود حذف کرده اند
نشان تجارت - لبنیات نقش ویژه‌ای در سبد کالایی خانواده‌ها دارد و حذف آن از سبد خانوار‌ها و یا کاهش مصرف آن، می‌تواند سلامت جامعه را به خطر بیندازد. شیر خام اصلی‌ترین ماده اولیه برای تولید انواع لبنیات است و افزایش قیمت آن در رشد قیمت محصولات لبنی نقش بسزایی دارد.
صنعت لبنیات کشور یکی از صنایع بخش خصوصی است که از اشتغالزایی قابل توجه‌ای برخوردار است، ولی سیاست گذاری‌های غلط دولت و قیمت گذاری دستوری به این صنعت آسیب‌های جدی وارد کرده و آن را با چالش‌های گوناگونی روبرو کرده است.
صنعت لبنیات یک صنعت رقابتی است؛ نتیجه رقابتی بودن آن، این است که ریسک کاهش کیفیت و یا افزایش بی دلیل قیمت برای بنگاه‌های تولیدی بالا است و مصرف کننده با وجود برند‌های مختلف و قیمت‌های مختلف، حق انتخاب گسترده‌ای دارد. اگر قیمت محصولات لبنی یک کارخانه افزایش و همزمان کیفیت آن با افت روبرو شود مصرف کننده، حق انتخاب گسترده‌ای دارد تا محصولات کارخانه‌های دیگر را جایگزین کند.
قیمت شیرخام ظرف یک سال گذشته ۸۸ درصد فقط در قیمت مصوب رشد داشته و از تیر ماه تا آذر ماه سال جاری نیز بطور رسمی ۵۵ درصد افزایش قیمت داشته است. این در صورتی است که کارخانه‌های لبنی از افزایش قیمت‌ها استقبال نمی‌کنند، چون به این موضوع، واقف هستند که فروش آن‌ها با افزایش قیمت‌ها کاهش می‌یابد. دامداران و گاوداری‌های کشور که نهاده‌های دامی را با قیمت گران خریداری می‌کنند برای اینکه متحمل ضرر نشوند مجبور هستند که قیمت شیر خام را افزایش بدهند و آن را در اختیار کارخانه‌های تولید محصولات لبنی بگذارند و یا شیر خام را به بازار عرضه کنند.
دولت بر عرضه نهاده‌های دامی نظارت کند
برای در جریان گرفتن شرایط بازار فروش محصولات لبنی با چند نفر از فعالان این صنعت به گفتگو پرداخته ایم که مشروح آن به شرح ذیل است:
صاحب یک گاوداری در گفتگو با خبرنگار بازار و در پاسخ به این پرسش که افزایش قیمت خام چه تاثیری بر میزان فروش شما داشته است؟ گفت: افزایش قیمت شیر خام به این دلیل است که دامداران و گاوداری‌ها نهاده‌های دامی را با قیمت بیشتری نسبت به گذشته خریداری می‌کنند و ما مجبور هستیم که قیمت شیرخام را افزایش بدهیم.
وی اظهار داشت: هر زمانی که قیمت شیر افزایش می‌یابد میزان فروش ما به کارخانه‌های لبنی و بازار آزاد کاهش می‌یابد و این به نوعی به ضرر ما و تولیدکنندگان محصولات لبنی است.
این گاودار، افزود: کاهش فروش شیر در گاوداری‌ها حاکی از این است که مصرف شیر و محصولات لبنی در جامعه کاهش یافته است و این موضوع به ضرر سلامت جامعه است.
وی تاکید کرد: دولت باید نظارت کافی بر عرضه نهاده‌های دامی داشته باشد تا دامداران و گاوداران مجبور نباشند نهاده‌های دامی را از دلالان خریداری کنند.
این فعال صنعت دامداری در پایان، گفت: گاوداری‌ها مثل سال‌های گذشته، چندان سود ده نیستند و بیشتر فعالان این این بخش متحمل ضرر هستند و درصدی از گاوداری‌ها نیز به همین دلیل، تعطیل شده اند و نیاز است که مسوولان توجه ویژه‌ای به این بخش داشته باشند.
افزایش ۹۰ درصدی قیمت شیر در ۶ ماه
یک فروشنده محصولات لبنی سنتی در گفتگو با خبرنگار بازار و در پاسخ به این پرسش که شرایط فروش محصولات لبنی چگونه است؟ گفت: میزان مصرف مردم به میزان قابل توجهی کاهش داشته است و این پیامد‌های منفی به دنبال دارد.
وی اظهار داشت: در شهریور ماه هر کیلوگرم شیرخام با قیمت سه هزار و ۵۰۰ تومان به خریداران عرضه می‌شد، ولی در حال حاضر، هر کیلوگرم شیر با شش هزار و ۵۰۰ تومان به فروش می‌رسد و افزایش قیمت بیش از ۹۰ درصدی شیرخام در کمتر از ۶ ماه تاثیر چشمگیری در کاهش مصرف مردم دارد.
این فروشنده محصولات لبنی، تاکید: بازار فروش محصولات لبنی به شدت کاهش یافته است و این موضوع باعث شده است که بسیاری از مغازه‌های عرضه محصولات لبنی، تعطیل بشوند.
وی در پایان، گفت: بسیاری از مردم شیر و محصولات لبنی را در سبد غذایی خود حذف کرده اند و این می‌تواند سلامتی جامعه را با خطرات غیرقابل جبران روبرو کند و اگر برای آن راه حلی اندیشیده نشود مصرف محصولات لبنی دوباره کاهشی خواهد شد.
کاهش ۵۰ درصدی مصرف شیر در خانوار‌ها
یک خریدار محصولات لبنی در گفتگو با خبرنگار بازار در پاسخ به این پرسش که سرانه مصرف خانواده شما نسبت به گذشته چه تغییری کرده است؟ گفت: وقتی قیمت کالا‌ها افزایش می‌یابد میزان مصرف خانوار‌ها کاهشی می‌شود و این نمی‌تواند به نفع جامعه و اقتصاد کشور باشد.
وی اظهار داشت: در حال حاضر، خانواده‌ها با مشکلات اقتصادی عدیده‌ای روبرو هستند و افزایش قیمت شیر و دیگر کالا‌های اساسی آن‌ها را تحت فشار قرار می‌دهد.
این شهروند، افزود: قیمت شیر و محصولات لبنی، نسبت به سال گذشته، افزایش بیش از ۱۰۰ درصدی را تجربه کرده است و این بر میزان مصرف خانواده‌ها تاثیر منفی می‌گذارد و با شرایط موجود خانواده‌ها نمی‌توانند مصرف لبنیات را مطابق استاندارد‌ها در سبد غذایی خود داشته باشند.
وی در پایان، گفت: مصرف شیر و دیگر محصولات لبنی در خانواده ما نسبت به شش ماه گذشته به میزان بیش از ۵۰ درصد کاهش داشته است و انتظار مردم این است که دولت بر قیمت شیر و دیگر کالا‌های اساسی نظارت بیشتری داشته باشد.
گرانی لبنیات زنگ خطری برای سلامتی جامعه
بررسی‌ها نشان می‌دهد رشد نرخ تورم و کاهش قدرت خرید خانوار، اصلی‌ترین عاملی است که به کاهش سرانه مصرف شیر و لبنیات منجر شده است. مقایسه آمار‌های مربوط به تولید شیر در ۲ دهه گذشته، حاکی از این است که مصرف سالانه شیر و لبنیات به ازای هر ایرانی از ۹۵ کیلوگرم به ۸۰ کیلوگرم رسیده و فعلا سرانه مصرف شیر در ایران ۱۸.۷ درصد کمتر از اواخر دهه ۶۰ است. گفتنی است، میزان سرانه مصرف شیر و لبنیات در جهان ۱۵۰ کیلوگرم است و افزایش نرخ تورم و کاهش قدرت خرید مردم سرانه مصرف لبنیات در ایران به نصف سرانه مصرف جهان رسانده است.
کاهش مصرف شیر و لبنیات در ایران، زنگ خطری برای سلامتی جامعه به صدا در آورده است و این در حالی است که مسوولان دولتی در این خصوص، چاره اندیشی نمی‌کنند. اگر شرایط به این صورت پیش رود در آینده‌ای نه چندان سرانه مصرف مردم به شدت کاهش می‌یابد و حتی میزان سرانه مصرف شیر و لبنیات در ایران به ۵۰ کیلوگرم خواهد رسید.
