عامل تعیین کننده قیمت نفت چیست؟/ بی‌تفاوتی بازار نفت به افزایش تقاضای فصلی

سقوط ادامه دار قیمت نفت به همراه کاهش تقاضا شرایط را برای بازار جهانی سخت کرده است تا جایی که دبیرکل اوپک اعلام کرد که افزایش موارد ابتلا به ویروس کرونا ممکن است سبب به تأخیر افتادن بهبود بازار‌های جهانی نفت خام شود.

هرچند تولید کنندگان نفت بر این امید بودند که نیمه دوم سال ۲۰۲۰ بازار بهبود یابد، اما متأسفانه هم رشد اقتصادی و هم بهبود تقاضا هم‌اکنون و همه‌گیری ویروس کرونا این تصور را ضعیف کرده است.

کاهش تقاضا برای نفت در نیمه اول سال و اندکی بیشتر از تصور در نیمه دوم سال که موج دوم شیوع ویروس کرونا در جهان آغاز شد، تردید‌ها و نگرانی‌هایی را برای تولید کنندگان نفت به وجود آورده است.

به اعتقاد تحلیلگران این عرصه شاید هنوز زود باشد تاثیر واقعی موج دوم پاندمی بر تقاضا برای نفت را برای میان مدت تا بلندمدت ارزیابی کرد، اما تاکنون این موج مهلک اقتصادی تاثیراتی بر تقاضای نفت در مقایسه با سال‌های گذشته برجای گذاشته است.

در همین رابطه محمدعلی خطیبی، نماینده سابق ایران در اوپک با توجه به آغاز فصول سرد سال، شرایط بازار جهانی نفت را چنین تشریح کرد: این مطلب درست است که معمولا با شروع فصول سرد سال تقاضای فصلی نفت افزایش پیدا می‌کند اما این موضوع می‌تواند قیمت‌ها را تقویت کند، اما این عامل در حال حاضر خیلی عامل تعیین کننده قیمت نفت نیست.

وی تصریح کرد: عامل مهم برگشت در کاهش قیمت نفت یکسری محدودیت‌ها است که کشور‌های بزرگ مصرف کننده با شیوع موج سوم کرونا اعمال می‌کنند که این ایجاد محدودیت‌ها طبیعتاً فعالیت‌های اقتصادی را کُند می‌کند و باعث کاهش تقاضای انرژی و طبیعتا نفت می‌شود؛ بنابراین در حال حاضر به نظر  بنده سوال اصلی این است که در این موج جدید کرونا که با فصل سرد سال هم همراه است که اندکی جدی‌تر شده است چه میزان از مصرف انرژی را کاهش خواهد داد و چه میزان هم اوپک پلاس در این مورد عکس العمل نشان خواهد داد؟!

این کارشناس مسائل نفتی بین المللی یادآور شد: در حال حاضر سوال اصلی این است که با این موج جدید چه مقدار تقاضا کاهش پیدا می‌کند و عکس العمل اوپک پلاس چه خواهد بود که آیا در این مورد اوپک پلاس کاهش‌هایی را نسبت به کاهش‌های قبلی خودش اعمال می‌کند یا اینکه با کاهش‌های قبلی خودش سعی می‌کند پاییز و زمستان را طی کند.

خطیبی افزود: این‌ها سوالاتی است که از نظر من اهمیت و تأثیر گذاری آن بر قیمت نفت بیشتر از تقاضای فصلی است. در حال حاضر بعد از تصمیمی که اوپک پلاس گرفت و با کاهش‌هایی که اعمال کرد اجازه نداد که قیمت‌ها زیر ۲۰ دلار بماند و قیمت‌ها را به حدود ۴۰ دلار رساند، لذا در مقطع کونی لازم است این کاهش‌ها کماکان با توجه به شرایط بازار تداوم پیدا کند و حتی اگر چنانچه شرایط کرونا وخیم‌تر می‌شود تقاضا بیشتر کاهش پیدا کند حتی این کاهش‌ها شاید لازم باشد بیشتر اعمال شود.

به گفته این تحلیلگر بازار نفت جهانی، مدیریت عرضه‌ای که در حال حاضر در بازار وجود دارد، اندکی باید در دوره‌های زمانی کوتاه مدت تصمیم بگیرد یعنی در حال حاضر شش ماه شاید زمان زیادی برای تصمیم گیری باشد، اما در حال حاضر برای یک یا دو ماه یکبار باید وضعیت تقاضا را بسنجند و بعد بر اساس آن تصمیمات لازم را بگیرند؛ این مدیریت عرضه که بر اثر موج‌های جدید کرونا پیش آمده، لازم است و باید اعمال شود.  به نظر می‌رسد تأثیرگذاری این موج بیشتر از تقاضای فصلی است که می‌تواند قیمت‌ها را بالا یا پایین ببرد.

خطیبی در پایان با تاکید بر اینکه با فرا رسیدن فصل سرما، تأثیر همه‌گیری کرونا بر شرایط اقتصاد همچنان بالاست گفت: تقاضای نفت به دلیل وضعیت نامشخص اقتصاد در مسیر کاهش قرار داده تا جایی که مدیریت عرضه باید هر ماه با تدبیر جدید صورت بگیرد.