نشان تجارت - در سالهای اخیر، بازار خودرو شاهد عرضه نمونههایی بوده که خریدار پس از پرداخت وجه و مراجعه برای تعویض پلاک یا بررسیهای فنی، متوجه میشود که خودروی خریداریشده «دوتکه» است.
به گزارش ایران، خودروی دوتکه، خودرویی است که بخشی از آن مانند صندوق عقب، درها یا شاسی از خودروی دیگر برداشته شده و به بدنه اصلی متصل میشود تا پس از بازسازی ظاهری، بهعنوان خودروی سالم فروخته شود. این اقدام غالباً بهصورت عمدی و با هدف فریب انجام میشود تا خودروی آسیبدیده با قیمتی پایینتر بازسازی و با قیمتی مناسب فروخته شود. خریدار که اغلب از ماهیت واقعی خودرو بیاطلاع است، پس از مراجعه به مراکز تعویض پلاک یا کارشناسی فنی، درگیر دعاوی حقوقی یا کیفری میشود.
معمولترین روش ساخت خودروی دوتکه این است که خودرویی مانند لندکروز یا تویوتا در تصادف سنگین آسیب میبیند و بخشهایی از آن غیرقابل استفاده میشوند. فروشنده یا تعمیرکار، بخشهای سالم چند خودرو را جمعآوری و روی یک بدنه سوار میکند تا خودرو ظاهری کامل داشته باشد. اگر این اقدام بدون رعایت ضوابط فنی، اسناد رسمی و مجوز قانونی صورت گیرد، نهتنها ایمنی خودرو زیر سؤال میرود، بلکه از منظر حقوقی نیز میتواند تخلف یا جرم محسوب شود.
دو وضعیت حقوقی در معاملات خودروهای دوتکه مطرح است:
۱. خریدار آگاه است و با علم به وضعیت معامله میکند؛ در این حالت تبعات بعدی معمولاً بر عهده خریدار خواهد بود مگر فروشنده خلاف قرارداد عمل کرده باشد.
۲. فروشنده موضوع را پنهان میکند و خریدار بیاطلاع است؛ این اقدام میتواند مبنای دعوای حقوقی برای فسخ معامله و استرداد وجه و همچنین شکایت کیفری با عناوینی، چون کلاهبرداری یا انتقال مال غیر باشد. در بسیاری موارد، اگر خودرو شرایط قانونی یا فنی لازم برای تردد یا ثبت را نداشته باشد، دادگاه ممکن است حکم به اسقاط خودرو صادر کند یا راهنمایی و رانندگی از صدور پلاک خودداری کند.
در صورتی که فروشنده با هدف فریب، اطلاعات نادرست ارائه دهد یا واقعیت را پنهان کند، موضوع کلاهبرداری تلقی میشود و استفاده از اسناد جعلی نیز جرم جعل و تزویر است. مستندات قانونی مرتبط شامل ماده ۱ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا و اختلاس و کلاهبرداری، مواد ۵۲۳ و ۵۳۶ قانون مجازات اسلامی و موارد انتقال مال غیر است.
دیدگاه حقوقی غالب این است که از خرید خودروهای دوتکه خودداری شود. پیش از هر معامله، از کارشناسان فنی رسمی کمک گرفته و در صورت تردید از نهایی کردن خرید صرفنظر کنید. هر ارزانی بیدلیل، زنگ خطری جدی است؛ خودروهای با قیمت غیرمعمول پایین احتمالاً ایراد فنی، حقوقی یا اسنادی دارند و تنها خریداران طمعکار یا ناآگاه وارد چنین معاملهای میشوند.