تالارهای عروسی زیر سایه جنگ ۱۲ روزه / زیان صددرصدی تالارها در جنگ ایران و اسرائیل
نشان تجارت - تابستان همیشه برای صنف تالارداران در ایران معنای خاصی داشته است. هفته‌های منتهی به ماه محرم، شلوغ‌ترین، پربارترین و پررونق‌ترین روز‌های سال برای تالارهای عروسی به شمار می‌روند. اما امسال، همه‌چیز فرق کرد. جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل، به‌یک‌باره نبض این صنف را گرفت و آن را در شوک و بی‌حرکتی فرو برد. سایه موشک‌ها، صدای انفجار، اخبار حملات هوایی و ترس فراگیر از ناامنی، همه دست‌به‌دست هم دادند تا بسیاری از خانواده‌ها مراسم‌هایشان را لغو یا به زمان دیگری موکول کنند. نتیجه این شد که تالارها در شلوغ‌ترین روز‌های سال، چراغ‌هایشان خاموش ماند.
افق مبهم در سایه نااطمینانی
خسارت وارده به تالارهای عروسی تنها در لغو رزرو‌ها یا بازپرداخت پیش‌پرداخت‌ها خلاصه نمی‌شود. تالارها، یک نقطه از یک زنجیره اقتصادی هستند که شامل شرکت‌های تهیه غذا، تیم‌های خدماتی، گل‌آرایی، عکاسی و فیلم‌برداری، گروه‌های موسیقی، آرایشگاه و مزون‌های لباس می‌شود. لغو یک مراسم عروسی، به‌معنای از کار افتادن موقتی این زنجیره است و در شرایطی که رکود اقتصادی از قبل بر بدنه اصناف سایه افکنده، این ضربه می‌تواند برای بسیاری از فعالان این حوزه، فلج‌کننده باشد.
در غیاب مراسم‌ها، کارگرانی که به صورت روزمزد در تالارها فعالیت می‌کردند، دیگر دستمزدی دریافت نخواهند کرد. بسیاری از آنها در این بازه زمانی، امیدشان به کارهای موقت تابستانی بود تا بخشی از هزینه‌های زندگی‌شان را جبران کنند. حالا با تعطیلی ناگهانی تالارها، صد‌ها نفر از نیرو‌های خدماتی و فصلی، از نان شب هم مانده‌اند.
بسیاری از تالارها برای فصل تابستان، مواد غذایی و تجهیزات لازم را از پیش تهیه کرده‌اند. انبار‌هایی که حالا پر از برنج، گوشت، روغن و سایر اقلام فاسدشدنی هستند، با تهدید هدررفت و ضرر مالی روبه‌رو شده‌اند. تالار‌هایی که از محل پیش‌پرداخت مشتریان خرید کرده‌اند، اکنون باید یا مبالغ را بازگردانند یا در برابر خواسته‌های معترضانه مشتریان پاسخ‌گو باشند؛ در حالی‌که هیچ مراسمی برگزار نشده تا هزینه‌ها جبران شود.
ازدواج‌هایی که به تأخیر افتاد
موضوع فقط به صاحبان تالار یا مشاغل وابسته ختم نمی‌شود. صد‌ها خانواده که ماه‌ها برای این روز‌ها برنامه‌ریزی کرده بودند، با یک سردرگمی و نگرانی شدید مواجه شدند. برای بسیاری از زوج‌های جوان، تأخیر در عروسی به‌معنای تأخیر در آغاز زندگی مشترک است. فشار اقتصادی، نگرانی‌های اجتماعی و بی‌ثباتی روانی ناشی از فضای جنگ، بر تصمیمات فردی و خانوادگی اثر مستقیم گذاشته است. بسیاری از زوج‌هایی که مراسم خود را لغو کرده‌اند، باید دست‌کم دو ماه دیگر صبر کنند تا بتوانند دوباره مراسمی برگزار کنند؛ البته اگر شرایط اقتصادی‌شان همچنان اجازه دهد.
بحرانی که کسی برایش آماده نبود
اگرچه جامعه ایران در سال‌های اخیر با بحران‌های مختلفی مانند کرونا، نوسانات شدید اقتصادی و اعتراضات اجتماعی مواجه بوده، اما وقوع یک جنگ مستقیم با کشور خارجی برای بسیاری غیرقابل تصور بود. این در حالی است که تالارهای عروسی، بخشی از یک زنجیره اقتصادی را تشکیل می‌دهند و تأثیر مستقیمی بر اشتغال، تولید داخلی، گردش مالی خُرد، و حتی امید اجتماعی دارند. تعطیلی این مراکز در میانه فصل رونق، نه‌فقط یک مسئله صنفی، بلکه یک علامت هشدار درباره شکنندگی چرخه اقتصادی در برابر بحران‌های امنیتی و سیاسی است.
جنگ ۱۲ روزه فقط در خط مقدم نبرد‌ها رخ نداد. در دورافتاده‌ترین تالارهای عروسی، در آشپزخانه‌های خاموش، در سالن‌های خالی و چراغ‌های خاموش‌شده امید نیز این جنگ سایه خود را گذاشت. تابستان ۱۴۰۴، برای صد‌ها کسب‌وکار کوچک و هزاران زندگی متصل به آن، نه فصل آغازها، که فصل توقف و تردید بود.
ضرر ۱۰۰ درصدی تالارهای تهران در دوران جنگ ۱۲ روزه
بیژن عبداللهی مقدم، رئیس اتحادیه دارندگان تالارهای پذیرایی تهران درباره نحوه فعالیت صنف خود در دوران جنگ ۱۲ روزه به اقتصاد ۲۴ گفت: «ما در تهران این دستورالعمل را داشتیم که اگر بخواهند روز هر مراسمی؛ چه ولیمه و چه عروسی را تغییر دهند تالاردار نباید هیچ هزینه‌ای دریافت کند و نهایت همکاری را داشته باشند و با توافق طرفین، روز را تغییر دهند.»
وی درباره دستوالعمل لغو مراسم‌ها نیز عنوان کرد: «یک دستورالعملی که شامل ۳ بند می‌شود را برای گروهی که می‌خواهند مراسمشان را کنسل کنند، تهیه کردیم که بر اساس بند سوم آن اگر کمتر از ده روز به موعد مراسم، تصمیم به لغو آن بگیرند باید ۳۰ درصد مبلغ هزینه را پرداخت کنند.»
عبداللهی ضمن بیان اینکه صاحبان مراسم می‌توانند مراسمشان را به وقت دیگری موکول کنند، افزود: «مگر در جنگ ۸ ساله مراسم‌ها لغو می‌شد؟ ما ۸ سال جنگیدیم و ۸ سال زندگی کردیم. الان هم ما نهایت همکاری را با مشتریان داریم. ضمن اینکه در نظر داشته باشید که ۹۰ درصد تالار‌هایی که در سطح استان تهران فعالیت می‌کنند، سالنشان اجاره‌ای است. برخی از مشتریان می‌گویند مگر مرغ و گوشت مراسم ما را از الان خریده‌اید؟ باید بگویم که شما وقتی می‌خواهید در منزل خودتان مهمانی برگزار کنید از دو روز قبل مایحتاجتان را تهیه می‌کنید؛ حال تالاری که یک ماه هر شب مراسم دارد که هر روز خرید نمی‌کند؛ نصفی از اجناس را از قبل تهیه کرده است. در این میان صنف ماست که متحمل ضرر و زیان شده است.»
رئیس اتحادیه دارندگان تالارهای پذیرایی تهران ادامه داد: «سود تالاردار در گرفتن مراسم است نه دریافت آن ۳۰ درصد. الان هم از مردم عزیز خواهش می‌کنم که مراسم خود را به بعد از محرم و صفر انتقال دهند، همکاران ما در خدمتشان هستند. هر تالاری تخلف کند ما به طور جدی پیگیر هستیم و بازرسی می‌کنیم. همچنین از سه سال قبل منوی تمام تالارها در کمیسیون نرخ‌گذاری اتحادیه توسط کارشناس بررسی می‌شود و روی این موضوع نظارت جدی داریم.»
عبداللهی مقدم در پاسخ به اینکه چند درصد از تالارها در این مدت متحمل ضرر و زیان شده‌اند؟ گفت: «می‌توانم به جرئت بگویم که ۱۰۰ درصد تالارها ضرر و زیان دیده‌اند. درست در زمان طلایی که اوج مراسم‌ها بود جنگ ایران و اسرائیل رخ داد. بعضی از مشاغل کارشان فصلی است مانند فروشندگان پوشاک که نزدیک عید و مهر ماه اوج کارشان است. تالار هم دقیقا قبل از محرم و صفر اوج کارشان است که حجاج تشریف آورده بودند و مراسم عروسی هم داشتیم. من در مجموعه‌ام بدون اینکه یک درصد از پول مردم را کسر کنم، برگرداندم. شرایط من طوری بود که اجاره تالار نداشتم ولی تالاردار دیگر اجاره را باید بپردازد و اجاره هم مبلغ بسیار سنگینی است.»
وی همچنین درباره وضعیت پرداخت حقوق کارگران به دلیل تعطیلی تالارها بیان کرد: «طی یک دستورالعمل داخلی تاکید کرده‌ایم که به دلیل این ۱۲ روز صاحبان تالار نمی‌توانند حقوق ماه کارگرانشان را پرداخت نکنند. انصافا هم تالارداران همکاری لازم را داشتند و جای تشکر دارد.»
رئیس اتحادیه دارندگان تالارهای پذیرایی تهران در توصیه به کسانی که عروسی در پیش دارند، گفت: «در مورد عروسی‌ها توصیه می‌کنم احساسی عمل نکنند چراکه این یک ضرر برای دو طرف است. عروس‌ها و داماد‌ها روزشان را تغییر دهند و تالار هم باید نهایت همکاری را داشته باشند در غیر این صورت قطعا برخورد خواهد شد.»
عبداللهی در پاسخ به اینکه آیا تالاری در این مدت ناچار به تعطیلی دائم شده است؟ عنوان کرد: «فعلا گزارشی در این باره نداشته‌ایم ولی در دوره کرونا این اتفاق افتاد. ما هنوز نتوانسته‌ایم از ضربه شدید و مهلکی که کرونا به صنف ما زد قد راست کنیم. همچنان داریم تاوان کرونا را پس می‌دهیم و متاسفانه دولت هیچ کمکی به تالارها نکرد.»
وی ادامه داد: «بسیاری از تالارها تعطیل کردند و ورشکسته شدند. من می‌شناسم کسانی که در گذشته دو سه تالار در اختیارشان بود، اما الان در اسنپ کار می‌کنند. یک تالار حدود ۱۰۰ کارگر دارد که وقتی برای همیشه تعطیل می‌شود زندگی این افراد تحت تاثیر قرار می‌گیرد. من تمام تلاشم را می‌کنم که این ضرر و زیان به کارگرانم وارد نشود ولی وقتی یک تالار در ضرر است، نمی‌تواند حقوق کارگرش را پرداخت کند و ناچار می‌شود کارش را برای همیشه تعطیل کند.»
