ادعای سهم ایران‌خودرو و سایپا از واردات خودرو به کشور
نشان تجارت - تعرفه واردات خودرو ۱۴۰۴ همچنان یکی از ابهامات بزرگ بازار در سال جاری است.
دو ماه و اندی از سال جدید را درحالی پشت‌سر گذاشتیم که روند واردات خودرو و تعرفه‌های گمرکی با فرمول ۱۴۰۳ حساب شدند. اما همزمان با اولین زمزمه‌ها از عقب‌نشینی دولت از اعمال تعرفه‌های ۱۰۰ درصدی و موارد قانون بودجه سال جدید، خبر‌هایی از تحرکات خودروسازان داخلی به‌گوش می‌رسد. انجمن خودروسازان داخلی در نامه‌ای خطاب به شخص رئیس‌جمهوری از لزوم تصویب تعرفه ۱۰۰ درصدی برای واردات نوشته تا فضا و فرصت لازم برای ارتقای سطح کیفی خودرو‌های داخلی فراهم شود. اتفاقی که بعد از جهش نرخ ارز، دومین ضربه کاری به روند واردات خودرو تلقی می‌شود و بدون تعارف زمینه‌ساز افزایش قیمت خودرو‌های داخلی و واردشدن شوک جدید به بازار را فراهم می‌کند.
بلاتکلیفی تعرفه واردات خودرو
تعرفه واردات خودرو امسال هنوز عدد رسمی و مشخصی نداشته است. با اینکه دو ماه کامل از سال را پشت‌سر گذاشتیم، هر روز رقمی جدید به‌عنوان نرخ تعرفه واردات خودرو در رسانه‌ها اعلام می‌شود و فردای آن روز با تکذیبیه تازه‌ای ملاقات می‌کنیم.
تعرفه واردات خودرو طبق قانون بودجه ۱۴۰۴ دقیقا ۱۰۰ درصد تعیین شده است. با این حال از همان زمان اعلام خبر در زمستان پارسال، فعالان و کارشناسان بازار نسبت به تعرفه ۱۰۰ درصدی موضع گرفتند و قانون جدید را زمینه‌ساز جهش قیمت‌ها معرفی کردند.
بهار امسال گمرک ایران اعلام کرد تا زمان تعیین‌تکلیف نهایی، فعلا تعرفه خودرو‌های برقی و هیبریدی به‌ترتیب چهار و ۱۵ درصد باقی می‌ماند و تا مشخص شدن تکلیف تعرفه جدید واردات خودرو‌های بنزینی، تعرفه‌های ۱۴۰۳ ملاک می‌ماند.
اگر پیگیر حوزه خودرو باشید، احتمالا در این مدت با سیلی از اخبار ضدونقیض درباره رقم تعرفه واردات خودرو مواجه شدید و انگار تنها چیزی که مشخص است، نامعلوم بودن تکلیف نهایی است.
سایپا و ایران‌خودرو وارد می‌شوند
تعرفه واردات خودرو خواه ناخواه برای خودروسازان داخلی اهمیت دارد. به‌زبان خودمانی، پایین بودن تعرفه‌ها، تهدیدی برای ماشین‌های داخلی است و باعث می‌شود بخشی از تقاضای فعلی برای امثال تارا و شاهین و دنا سمت مدل‌های وارداتی سرازیر شود.
دنیای موازی را تصور کنید که محصولات نیسان و تویوتا در سامانه یکپارچه معادل گران‌ترین خودرو‌های ایرانی پیش‌فروش شوند، اما برای اینکه در رویاهایمان غرق نشویم لازم است نگاهی به تحرکات اخیر خودروسازان داخلی داشته باشیم. اخبار جدید از نامه‌نگاری انجمن خودروسازان داخلی با دولت و شخص رئیس جمهوری حکایت دارد.
خودروسازان داخلی یکبار دیگر با توسل به عبارت‌هایی از جمله منافع ملی و حمایت از تولید داخلی خواستار اجرای تعرفه ۱۰۰ درصدی واردات خودرو شده‌اند. مدیران خودروسازی کشور اعتقاد دارند به‌خاطر اینکه روند واردات خودرو به ذی‌نفع‌های ماجرا یعنی خودشان ارتباط دارد، باید هر تصمیمی با مشورت و جلب رضایت آنها گرفته شود و کاهش تعرفه واردات خودرو ضربه‌ای به صنعت خودروسازی کشور حساب می‌شود.
جزئیات جدید از نامه‌نگاری‌های خودروسازان با دولت مشخص می‌کند آنها خواستار تمدید تعرفه ۱۰۰ درصدی برای حداقل سه سال شده‌اند تا فرصت کافی برای بالارفتن کیفیت محصولات داخلی و به‌روز شدن خط تولید‌های فعلی فراهم شود.
تعرفه واردات خودرو‌های بنزینی در سال ۱۴۰۳ بین ۲۰ تا ۹۵ درصد بود. مدل‌هایی با حجم موتور زیر هزار سی‌سی با تعرفه ۲۰ درصد مواجه شدند و این عدد برای مدل‌هایی با حجم موتور هزار و یک تا هزار و ۵۰۰ سی‌سی ۵۵ درصد تعیین شد. تعرفه مدل‌های بنزینی با حجم موتور هزار و ۵۰۱ تا دو هزار سی‌سی نیز ۹۵ درصد حساب می‌شد
پیامد تعرفه‌های ۱۰۰ درصدی در بازار
افزایش تعرفه واردات خودرو دومین ضربه کاری به مدل‌های وارداتی است. ضربه اول را تغییر نرخ ارز وارد کرده است. جایی که دلار ۵۰ تا ۶۰ هزار تومانی در سال گذشته جای خودش را به دلار بالای ۸۰ هزار تومان داده و نتیجه آن جهش‌های میلیاردی در هفته‌های اخیر است.
افزایش تعرفه واردات خودرو حالا می‌تواند آب سردی بر پیکره کم‌جان واردات باشد. حتی تصور تغییر تعرفه پنج درصدی خودرو‌های برقی به ۱۰۰ درصد ترسناک است و معلوم نیست چه بلایی سر خودرو‌های هیبریدی و بنزینی خواهد آمد.
سوای این حرف‌ها خودرو‌های وارداتی از یکی دو سال قبل نقشی شبیه گوشی‌های آیفون در بازار موبایل را ایفا می‌کنند. یعنی با گران شدن خودرو‌های وارداتی سیگنالی به ماشین‌های مونتاژی و داخلی داده می‌شود و راه را برای جهش قیمت‌ها در بازار باز می‌کند.
تعرفه واردات خودرو هنوز یکی از ابهام‌های بزرگ در سال جدید است، اما شواهد فعلی نشان می‌دهد اقداماتی در جهت عقب‌نشینی دولت از موارد قانون بودجه ۱۴۰۴ انجام شده و همین دست تصمیم‌ها، خودروسازان داخلی را به تکاپو برای سهم‌خواهی از ماجرا سوق داده است.
