مصرف سوخت را بهینه نکنیم سه سال دیگر باید همه درآمد نفتی را به واردات فرآورده اختصاص دهیم
نشان تجارت - موضوع قاچاق سوخت و افزایش قیمت فرآورده‌های نفتی از جمله چالش‌های دولت چهاردهم است. دولت راهی جز افزایش قیمت برای کنترل مصرف، جلوگیری از قاچاق و بی‌نیاز از واردات ندارد و دیگر ارگان‌ها مانند مجلس هم اگرچه در ظاهر با افزایش مخالف‌اند اما در نهان اعتراف می‌کنند که راه دیگری وجود ندارد. اگرچه با توجه به شرایط معیشتی و امنیتی ایران فعلاً افزایش بنزین و دیگر فرآورده‌ها دور از ذهن است اما باید راهکاری برای خروج از وضعیت فعلی اندیشیده شود.
رمضانعلی سنگدوینی، نایب‌رئیس کمیسیون انرژی، درباره دلایل و راهکارهای قاچاق فرآورده‌های نفتی و کنترل مصرف سوخت در کشور صحبت کرده است که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
۵۰ درصد جمعیت ایران خودرو ندارند
*در جریان ناترازی انرژی و سوخت بحث قاچاق سوخت و فرآورده‌های آن هم مطرح است که ارقام رسمی می‌گویند ماهانه بیش از ۲۵ میلیون لیتر است. نظر شما به عنوان نایب‌رئیس کمیسیون انرژی در این خصوص چیست؟
اتفاق وحشتناکی است از این بابت که ۲۵ تا ۳۰ میلیون لیتر فرآورده قاچاق می‌شود و از آن طرف باید سالانه ۵ تا ۶ میلیارد دلار واردات داشته باشیم. این هم صدمه به کشور است، هم ارز از کشور خارج می‌شود و هم صدمه به سفره آن مردمی است که از این فرآورده به خاطر نداشتن خودرو استفاده نمی‌کنند. در کشور ۵۰ درصد جمعیت خودرو ندارند و از این یارانه هم استفاده نمی‌کنند. از آن طرف اعلام می‌شود کمبود سوخت داریم. همه یعنی مجلس، دولت، قوه قضائیه و... باید دست به دست هم دهیم تا از قاچاق جلوگیری کنیم.
سوخت و فرآورده‌های آن در کشور ارزان است
*به نظر شما دلیل عمده‌ای که منجر به قاچاق سوخت می‌شود چیست؟
یکی از دلایل قاچاق این است که سوخت و فرآورده در کشور ما ارزان است. وقتی قیمت بنزین هزار و ۵۰۰ تومان یا سه هزار تومان، نفت‌گاز یا گازوئیل ۳۰۰ تومان باشد بالاخره این منجر به سوءاستفاده می‌شود و افرادی آن را قاچاق می‌کنند. نه اینکه نظر من افزایش قیمت سوخت باشد اصلاً چنین نظری ندارم، چون اگر سوخت را گران کنیم مطمئن باشید آسیب طبقات پایین جامعه بسیار بیشتر خواهد شد. اما باید جلوی قاچاق را بگیریم یا یک راهکاری پیدا کنیم که به طبقات جامعه آسیب وارد نشود، البته این راهکار را باید دولت بدهد.
باید فرآورده‌های نفتی وارد کنیم
*چرا اوضاع به اینجا رسیده است؟
در سال ۸۸ مجلس قانون هدفمندی یارانه‌ها را تصویب و به دولت ابلاغ کرد و بر اساس بند «الف» ماده یک آن اجازه افزایش قیمت فرآورده‌های نفتی به صورت سالانه داده و تاکید شده بود طوری برنامه‌ریزی شود که به‌مرور به فوب خلیج فارس برسید. در این سال‌ها چه‌کار کرده‌ایم؟ اگر در این سال‌ها این کار را انجام داده بودیم و حتی بر اساس همان افزایش حقوق کارمندان هر سال به میزانی افزایش داده بودیم الان وضع به این شکل نبود. مطمئناً با شرایط امروز کار به قاچاق کشیده می‌شود. قاچاق ۲۵ تا ۳۰ میلیون لیتر به کنار ما به جایی رسیده‌ایم که باید واردات فرآورده هم داشته باشیم. شدت مصرف انرژی از جمله فرآورده و به‌خصوص بنزین بالاست.
بهینه‌سازی مصرف سوخت در دستور کار دولت
*راهکار دولت در مدیریت این وضعیت با توجه به ناترازی‌ها در عرصه‌های مختلف انرژی چیست؟
ما حکمی در برنامه هفتم توسعه به نام بهینه‌سازی مصرف انرژی آورده‌ایم، باید این حکم را اجرا کنیم. اگر این حکم اجرا شود به نظر من خیلی از مشکلات کشور حل می‌شود. بالاخره شما باید تنوع سوخت داشته باشید. آنجا اشاره شده که در حمل‌ونقل سبک باید از برق، ال‌پی‌جی و سی‌ان‌جی استفاده کنیم که الان سی‌ان‌جی استفاده می‌شود اما میزان مصرف ال‌پی‌جی خیلی کم است. همچنین باید میزان مصرف خودروها را کاهش دهیم. ما این مصرف را کاهش نمی‌دهیم و استانداردهای جهانی را هم رعایت نمی‌کنیم و از آن طرف قیمت خودرو را هم بالا می‌بریم. باید به این سمت برویم و اگر این اتفاق نیفتد دو سه سال دیگر باید همه درآمد نفتی خود را صرف واردات فرآورده کنیم. بالاخره دولت باید مسیری پیدا کند؛ می‌خواهد به هر فرد فرآورده دهد یا مسیر دیگری را طی کند باید بهینه‌سازی مصرف سوخت را در دستور کار خود قرار دهد. در همین احکام برنامه هفتم تاکید شده که دولت باید معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان بهینه‌سازی مصرف انرژی داشته باشد تا بتواند بر وزارتخانه‌هایی مانند نیرو، نفت و صمت نظارت کند، اینها مهم است و باید چاره‌اندیشی شود. البته به دولت اجازه داده شده که در بحث فرآورده‌ها تصمیم بگیرد اما اگر این کارها را انجام ندهیم در آینده شرایط سختی خواهیم داشت.
