نشان تجارت - صنعت کفش در ایران با دارا بودن ظرفیتهای قابل توجهی نظیر صادرات و اشتغالزایی بالا، نقش مهمی در اقتصاد کشور ایفا میکند. اما طی سالهای اخیر، این صنعت با چالشهای مختلفی دستوپنجه نرم میکند که مهمترین آن قاچاق است.
چراکه طبق اظهارات اخیر رئیس کمیسیون صادرات جامعه صنعت کفش ایران، طی دو سال گذشته ورود کفش قاچاق به کشور ۷۰ درصد افزایش یافته است. حال پرسش اینجاست که علت افزایش قاچاق در این صنعت چیست و چگونه میتوان این مشکل را برطرف کرد؟
صنعت کفش ایران قدمتی طولانی دارد و یکی از عوامل تأثیرگذار بر اقتصاد کشور به شمار میرود. طبق گفته جواد شعبانزاده، رئیس کمیسیون صادرات جامعه کفش، طی چند سال گذشته روند صادرات کفش کاهش یافته بود، اما مجدد طی دوسال اخیر، قاچاق کفش ۷۰ درصد رشد داشته که زنگ خطر این صنعت را به صدا درآورده است. البته دلایل مختلفی برای افزایش قاچاق کفش ذکر شده است.
طبق اطلاعات منتشرشده از سوی اکو ایران، رئیس کمیسیون صادرات جامعه صنعت کفش ایران، دلیل افزایش قاچاق در این حوزه را اختلاف قیمت مواد اولیه داخلی وخارجی عنوان کرده است. زیرا به دلیل گران بوئن مواد اولیه در داخل کشور، تولیدکنندگان اقدام به استفاده از مواد اولیه ارزانتر و قاچاق میکنند. ار دیگر دلایل این امر هم میتوان به نامناسب بودن نظام توزیع، عدم نظارت بر بازار اشاره کرد. از طرفی به گفته شعبانزاده، قاچاق کفش به صورت سازمانیافته و از طریق پست صورت میگیرد. در نتیجه ردگیری کالای قاچاق هم به امری دشوار تبدیل شده است.
افزایش بیرویه قاچاق کفش، میتواند ضربهای مهلک بر پیکر صنعت وارد کند. چراکه این پدیده نهتنها منجر به کاهش تولید داخلی و تعطیلی بسیاری از واحدهای تولیدی میشود، بلکه به طور مستقیم بر کاهش اشتغال و حتی درآمد دولت هم تأثیرگذار است.
رقابت ناسالم با محصولات قاچاق، انگیزه تولیدکنندگان داخلی را برای ارتقای کیفیت محصولات کاهش میدهد. همچنین فراوانی محصولات قاچاق در بازار، فرهنگ مصرفگرایی را تقویت میکند و به تدریج ارزش تولیدات داخلی کاهش مییابد. در مجموع قاچاق کفش علاوه بر ایجاد مشکلات اقتصادی به ساختار فرهنگی و اجتماعی کشور آسیب جدی وارد میکند.
از آنجایی که صنعت کفش یکی از صنایع مهم در صنعت محسوب میشود، بنابراین میزان تولید و صادرات هم در این صنعت اهمیت دارد. طبق اطلاعات منتشرشده از سوی باشگاه خبرنگاران جوان، علی لشکری، عضو هیأت مدیره جامعه صنعت کفش ایران، درباره میزان تولید کفش ایرانی اظهار کرد که سالانه ۲۷۰ میلیون کفش توسط ۱۲ هزار واحد صنفی و صنعتی تولید میشود.
به گفته این فعال صنعت کفش، درحال حاضر ایران در رتبه یازدهم تولید کفش در جهان قرار دارد. در چنین شرایطی، کشور میتواند هم نیاز مردم و هم نیاز کشورهای همسایه را تأمین کند، ولی باید مشکلات این عرصه برطرف شود.
البته با توجه به اهمیت صنعت کفش برای ایران، باید به صادرات این محصول و بازارهای صادراتی توجه ویژه شود. حدود ۵۰ درصد کفشهای تولید داخل به کشورعراق صادر میشود. بعد از عراق، افغانستان، آذربایجان، ترکمنستان و سوریه در رتبههای بعدی قرار میگیرند.
طبق گفته رئیس کمیسیون صادرات جامعه کفش، سهم صنعت کفش از حجم سه میلیارد دلاری صادرات، ۱۰۰ میلیون دلار است.
با توجه به اهمیت این صنعت و نقش آن در صادرات و اشتغال کشور، دولت باید در راستای کاهش قاچاق در این صنعت اقدامات لازم را انجام دهد. از جمله این اقدامات میتوان به تثبیت قیمت مواد اولیه، شفافسازی در بازار، تقویت نظارت بر بازار، حمایت از تولیدکنندگان داخلی و توسعه صادرات اشاره کرد. درصورتی که دولت بذای کاهش قاچاق اقدام کند، قطعا این صنعت هم بیش از پیش رشد و پیشرفت خواهد داشت.