برای صرفه‌جویی در مصرف برق چه باید کرد؟
نشان تجارت - هدی کاشانیان: در بسیاری از کشور‌ها، هزینه‌های مربوط به انرژی (برق و گاز) به عنوان سومین هزینه بزرگ خانوار‌ها محسوب می‌شود. همچنین مصرف برق کشور در روز‌های اخیر رکورد‌های عجیب و غریبی زده است. با توجه به گرمای بالای چهل درجه در تهران و پنجاه درجه در شهر‌های مرکزی و جنوبی کشور، اخیرا مصرف برق از عدد ۷۲ هزارمگاوات هم گذشت. برای اینکه بتوانیم این میزان مصرف را درک کنیم، کافی است توجه کنیم ۷۲ هزارمگاوات، معادل فعالیت ۷۲ نیروگاه اتمی بوشهر است. صرفه‌جویی در مصرف برق به بهبود کیفیت زندگی و کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند، آن هم در کشور ما که ناترازی برق بیداد می‌کند. در اینجا به برخی از مهم‌ترین راه‌های صرفه‌جویی در مصرف برق اشاره می‌شود:
۱. استفاده از لامپ‌های LED
لامپ‌های رشته‌ای را با لامپ‌های فلورسنت (CFL) یا لامپ‌های LED که هم نور بیشتری دارند و هم انرژی کمتری مصرف می‌کنند، تعویض کنید. لامپ‌های رشته‌ای بخش زیادی از انرژی مصرفی را به گرما تبدیل کرده و آن را هدر می‌دهند. لامپ‌های فلورسنت و LED هم انرژی خیلی کمتری مصرف می‌کنند و هم طول عمر بالاتری دارند. لامپ‌های LED این نوع لامپ‌ها بسیار کم‌مصرف‌تر از لامپ‌های رشته‌ای یا فلورسنت هستند و طول عمر بیشتری نیز دارند.
۲. استفاده بهینه از وسایل الکتریکی
خالی از لطف نیست بدانید که لوازم برقی که خاموش است، ولی دوشاخه آن به برق وصل است هم برق مصرف می‌کنند. حتی وسیله‌ای مانند قهوه‌جوش، چایی‌ساز و ماکروفر تا مدت زیادی بعد از استفاده و خاموش شدن هم برق مصرف می‌کند.
• کامپیوتر را در زمانی که استفاده نمی‌کنید، از برق بکشید. لازم نیست تلویزیون‌تان همیشه به برق باشد، شاید کشیدن تلویزیون مسخره به نظر بیاید، اما این‌کار در صرفه‌جویی در مصرف برق و هزینه‌ها مؤثر است.
• سیستم صوتی و اسپیکر‌ها را از برق بکشید.
• شارژر تلفن، لوازم برقی آشپزخانه، سشوار و هرچیزی را که با برق کار می‌کند، در صورت لازم نداشتن از برق بکشید.
• وسایل الکتریکی مانند تلویزیون، کامپیوتر، و لوازم خانگی را زمانی که از آن‌ها استفاده نمی‌کنید، خاموش کنید.
• برای قطع سریع برق چند وسیله به‌طور همزمان از چندراهی برق استفاده کنید.
• وسایل خانگی با برچسب انرژی بالا (A یا A+) خریداری کنید.
• خیلی از بچه‌ها درکی از باز و بسته شدن زیاد درب یخچال و افزایش مصرف برق ناشی از آن ندارند، پدر و مادر با مدیریت این موضوع و قرار دادن آب خنک بیرون از یخچال می‌توانند در هدررفت انرژی یخچال کمک کننده باشند.
۳. بهینه‌سازی سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی
عایق‌بندی خانه
تمام درز‌ها و شکاف‌های در و پنجره‌های خانه را خوب بگیرید تا از هدررفت انرژی جلوگیری شود. عایق بندی درست منزل باعث می‌شود هوای سرد در تابستان و گرم در زمستان از شکاف در و پنجره به‌هدر نرود.
از یک فرد متخصص بخواهید تا عایق بندی خانه‌تان را با دقت بررسی کند. به عایق بندی اتاق زیرشیروانی، زیرزمین، دیوار‌ها و سقف بیشتری توجه کنید. شاید تمایل داشته باشید خانه را با شیوه‌های جدید، عایق بندی کنید.
برای شکاف در و پنجره می‌توانید از نوار‌های درزگیر استفاده کنید. در زمستان نیز می‌توانید از پلاستیک‌های بزرگ برای پوشاندن پنجره‌ها استفاده کنید تا انرژی کمتری هدر برود.
مصرف کمتر از آب گرم
برای گرم کردن آب، انرژی زیادی مصرف می‌شود. منظور ما این نیست که با آب سرد دوش بگیرید، اما به دمای آب در هنگام شست‌وشو توجه داشته باشید و بیشتر از نیاز خود، آب را گرم نکنید.
• از عایق بودن لوله‌کشی آب گرم مطمئن شوید؛ این کار باعث می‌شود انرژی کمتری در زمان انتقال آب به هدر برود.
• لازم نیست سماور یا کتری آب مدام روشن باشد.
• به‌جای حمام‌کردن طولانی بهتر است یک دوش۲۰ دقیقه‌ای بگیرید تا آب و انرژی کمتری هم مصرف شود.
۴. بهره‌گیری از نور طبیعی
تا حد امکان از نور روز استفاده کنید و پرده‌ها را برای ورود نور باز نگه دارید. سنسور‌های نور برای روشن و خاموش کردن چراغ‌ها در فضا‌های مشترک می‌تواند مفید باشد. به‌دنبال شرکت‌ها و کارخانجاتی باشید که از انرژی‌های تجدیدپذیر مثل باد و انرژی خورشیدی استفاده می‌کنند. تعداد این شرکت‌ها خیلی زیاد نیست، به‌همین‌خاطر پیداکردن آن کار دشواری نخواهد بود. شاید هزینه‌ی راه‌اندازی اولیه و استفاده از این نوع انرژی‌ها بسیار گران باشد، اما در بلندمدت پول شما برمی‌گردد.
۵. میزان وابستگی خود به لوازم برقی را کاهش دهید
در گذشته وابستگی مردم به لوازم‌برقی خیلی کمتر بود. بهتر است لوازم‌برقی‌ای بخرید که واقعاً به آن نیاز دارید. شاید نداشتن وسیله برقی باعث شود زمان بیشتری را برای انجام کار صرف کنید. اما اگر تمام خانواده مشارکت داشته باشند، می‌توانید در زمان و هزینه صرفه جویی کنید.
• اکثر مردم خیلی بیشتر از ضرورت لباس می‌شویند. سعی کنید تعداد لباس‌هایی را که در هفته قرار است بشویید، با استفاده درست کاهش دهید.
• طنابی برای پهن کردن رخت در حیاط ببندید و به‌جای استفاده از خشک‌کن لباسشویی، لباس‌های خود را در هوای آزاد پهن کنید تا خشک شوند.
• به جای استفاده از ظرف‌شویی بهتر است ظرف‌های خود را با دست بشورید (البته صرفه جویی در مصرف آب را هم فراموش نکنید).
• اگر برای‌تان امکان دارد، برخی از کار‌های پخت‌وپز خود را یک روز در هفته انجام دهید. با این کار هم در استفاده از ظرف‌ها صرفه جویی می‌شود و هم مجبور نیستید چندبار فر را روشن و گرم کنید.
• اگر واقعا به وسیله‌ای نیاز ندارید، بهتر است از آن استفاده نکنید. مثلاً به‌جای استفاده از کولر می‌توانید پنجره‌ها را باز کنید.
۶. از کولر کمتر استفاده کنید
درست است که گاهی بدون کولر اصلاً نمی‌توان زندگی کرد، ولی دلیلی هم ندارد که از اول بهار تا آخر تابستان کولر مدام روشن باشد. روش‌های دیگری هم برای خنک کردن وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. مثلاً در شب‌هایی که هوا خنک‌تر است، پنجره‌ها را باز بگذارید. با توجه به گزارشات اعلام شده بخش قابل توجه اوج بار مصرف برق مرتبط با وسایل سرمایشی کولرگازی و آبی است. یعنی ۴۳درصد از مصرف برق معادل ۳۱هزار مگاوات را وسایل سرمایشی سهم وسایل سرمایشی است. روزی چند ساعت مثلا آخر شب که دمای هوا کمتر می‌شود کولر را خاموش کنید و خنک کردن خانه را با پنجره‌های باز به پنکه بسپرید.
۷. عیب‌یابی و بهینه‌سازی تجهیزات
عیب‌یابی و بهینه‌سازی تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی یک رویکرد مهم در کاهش مصرف انرژی و صرفه‌جویی برق است. تجهیزات الکتریکی مانند یخچال و لباسشویی، با گذر زمان ممکن است عیوب و نقصان کوچکی پیدا کنند که موجب افزایش مصرف برق یا کاهش عملکرد این دستگاه‌ها شوند. اجرای عیب‌یابی دوره‌ای و نگهداری صحیح تجهیزات، این امکان را فراهم می‌کند تا هر گونه خرابی یا نقص در سررسید علت مصرف اضافی انرژی را شناسایی و برطرف کنیم. بهبود و بهینه‌سازی عملکرد تجهیزات نه تنها موجب افزایش کارایی آن‌ها می‌شود بلکه به حفظ منابع انرژی و کاهش هزینه‌های مرتبط با مصرف برق نیز کمک می‌کند. این اقدامات علاوه بر صرفه‌جویی در مصرف انرژی، به طول عمر تجهیزات نیز کمک می‌کنند و در نهایت به افزایش پایداری سیستم‌های الکتریکی و الکترونیکی منجر می‌شوند. بنابراین، توجه به عیب‌یابی و بهینه‌سازی تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی یکی از استراتژی‌های اساسی در مسیر کاهش مصرف برق و بهینه‌سازی انرژی است.
۸. افزایش طول عمر تجهیزات برقی
الگوی مصرف و عمر وسایل خانگی از قبیل یخچال و فریز با وجود کم‌مصرف بودن، چون زیاد از آن‌ها استفاده می‌شود در نتیجه، بخش بزرگی از مصرف خانگی را تشکیل می‌دهند. بعضی دیگر از این وسایل مانند: لباسشویی و جاروبرقی بسیار پر مصرف هستند؛ اما، چون زمان کوتاهی از آن‌ها استفاده می‌شود در کل مصرف خانگی سهم بزرگی ندارد. انتخاب و استفاده صحیح و درست از وسایل خانگی نه فقط مصرف انرژی و در نتیجه هزینه‌های خانواده را کاهش می‌دهد و سرمایه بزرگی را برای توسعه کشور ذخیره می‌کند، بلکه بر عمر این دستگاه‌ها نیز می‌افزاید. تمام دستگاه‌های خانگی دارای عمر مشخصی هستند که بر اساس تعداد ساعت‌های مصرف و در شرایط استفاده درست محاسبه می‌شود.
۹. استفاده‌نکردن از وسایل پر مصرف برقی در ساعت اوج مصرف
استفاده از وسایل خانگی نظیر اجاق‌گاز، اتو، ماشین لباسشویی، ظرف‌شویی و دیگر لوازم پرمصرف که زمینه گرم‌شدن فضای منزل را بیش‌ازپیش فراهم می‌کند را به ساعت آغازین صبح و یا پانی شب موکول کنید. این کار موجب کاهش زمان کار کولر‌ها شده و به همان میزان نیز مصرف برق کاهش می‌یابد.
۱۰. افزایش هزینه‌های جانبی استخراج
افزایش مصرف برق ماینر‌ها موجب افزایش هزینه‌های جانبی استخراج نیز می‌شود. با افزایش مصرف برق، هزینه‌های مرتبط با استخراج افزایش می‌یابد که می‌تواند به کاهش سودآوری فرآیند استخراج بیت کوین منجر شود. یکی از هزینه‌های جانبی مهم در فرآیند استخراج بیت کوین، هزینه‌های مرتبط با فن خنک کننده است. زمانی که مصرف برق دستگاه‌های ماینر افزایش می‌یابد، دمای دستگاه‌ها نیز افزایش پیدا می‌کند. این امر موجب نیاز به استفاده از فن‌های خنک کننده بیشتر و قدرتمندتر می‌شود. بنابراین، افزایش مصرف برق ماینر‌ها نه تنها به افزایش هزینه‌های برق منجر می‌شود بلکه هزینه‌های جانبی مرتبط با استخراج نیز افزایش می‌یابد که می‌تواند به کاهش سودآوری و مشکلات مالی در این صنعت منجر شود.
ضرورت صرفه جویی در مصرف برق
اگر بخواهیم با یک دید کلی به موضوع صرفه جویی در مصرف برق نگاه کنیم، می‌توان این طور بیان کرد که:
• اولاً اینکه تمامی انرژی‌ها یک روز به پایان می‌رسند و تجدید و بازسازی آن‌ها مستلزم گذشت سال‌های طولانی است. علاوه بر این بعضی از انرژی‌ها قابلیت تجدید و بازسازی ندارند. از این رو صرفه جویی در مصرف آن‌ها می‌بایست در اولویت قرار بگیرد.
• دوماً ما در برابر اعضای خانواده، جامعه، مردم دنیا و به طور کلی در برابر آیندگان مسئول هستیم. به همین دلیل می‌بایست در کاهش مصرف برق نهایت حساسیت و دقت را به خرج دهیم تا آیندگان نیز بتوانند از این انرژی پرکاربرد نهایت بهره را ببرند.
• سوماً اینکه صرف جویی در مصرف برق موجب کاهش هزینه‌ها، به حداقل رسیدن قطع شدن جریان برق در فصول گرم سال، گردش مستمر چرخه صنعت و دیگر فعالیت‌ها می‌گردد. با این توصیف می‌توان گفت کاهش مصرف برق و صرفه جویی در استفاده از آن یکی از ضروریات و اصول در جامعه امروز است.
