نشان تجارت - هدی کاشانیان: «گربه پالاس» یا به انگلیسی «Palace Cat» یک نژاد گربه است که اصلیترین ویژگی آن، موهای طولانی و زیبا به همراه چشمان بزرگ و گوشهای بزرگ و سمت شنی است.
این نژاد از گربهها معمولاً بزرگ، قوی و پرانرژی هستند. ظاهر زیبا و رفتار مهربان و دوستانه آنها با انسانها طرفداران زیادی را به سمت خود جلب کرده است. گربه پالاس در دشتها، استپها و کوههای مرتفع آسیای مرکزی یافت میشود. این گربه ترجیح میدهد در مناطق خشک و صخرهای با پوشش گیاهی کم زندگی کند.
گربه پالاس گربهای کوچک و تنومند است که طول بدنش بین ۴۶ تا ۶۵ سانتیمتر و وزنش بین ۲.۵ تا ۴.۵ کیلوگرم است.
سر گربه پالاس پهن و گرد با چشمانی بزرگ و قهوهای است.
گوشهایش کوتاه و گرد و پوشیده از موهای بلند است.
دم گربه پالاس بلند و پرپشت است و بهعنوان یک سپر در برابر سرما عمل میکند.
رنگ خز گربه پالاس قهوهای خاکستری تا زرد قهوهای با لکههای تیره است.
گربه پالاس در حال حاضر توسط اتحادیه بینالمللی حفاظت از طبیعت (IUCN) به عنوان «کمترین نگرانی» طبقه بندی شده است. با این حال، این گربه با تهدیداتی مانند شکار، از دست دادن زیستگاه و رقابت با سایر حیوانات روبرو است. گربه پالاس حیوانی شبگرد است و بیشتر فعالیت خود را در شب انجام میدهد. این گربه شکارچی است و از جوندگان، پرندگان، خزندگان و حشرات تغذیه میکند.
گربه پالاس در حال حاضر به طور رسمی در هیچکدام از مناطق ایران یافت نمیشود. این گربه در گذشته در برخی مناطق شمال شرقی ایران، مانند خراسان شمالی و رضوی و همچنین در بخشهایی از زاگرس مرکزی وجود داشته است. با این حال، به دلیل شکار، تخریب زیستگاه و رقابت با سایر حیوانات، نسل گربه پالاس در ایران منقرض شده است.
آخرین مشاهده ثبت شده از این گربه در ایران مربوط به سال ۱۳۴۷ در منطقه دره انجیر در استان خراسان شمالی است. در سالهای اخیر، تلاشهایی برای احیای جمعیت گربه پالاس در ایران انجام شده است. در سال ۱۳۸۶، تعدادی گربه پالاس از قزاقستان به ایران منتقل و در منطقه حفاظت شده توران در استان سمنان رهاسازی شدند. با این حال، این تلاشها تاکنون موفقیت آمیز نبودهاند و هنوز هیچ گزارشی از مشاهده گربه پالاس در طبیعت ایران پس از رهاسازی آنها وجود ندارد.
شکار: گربه پالاس به دلیل خز ارزشمند این گربه و همچنین برای کنترل جمعیت جوندگان شکار میشد.
تخریب زیستگاه: توسعه کشاورزی، چرای مفرط و جاده سازی منجر به تخریب زیستگاههای گربه پالاس شده است.
رقابت با سایر حیوانات: گربه پالاس با سایر حیوانات شکارچی مانند گرگ، روباه و شغال بر سر غذا و قلمرو رقابت میکند.
گربه پالاس حیوانی اهلی نیست. این گربه یک گونه وحشی است که بومی آسیای مرکزی است. گربه پالاس برای زندگی در اسارت مناسب نیست و تلاش برای اهلی کردن آن موفقیتآمیز نبوده است. این گربه به قلمرو و استقلال خود بسیار اهمیت میدهد و در اسارت به استرس و افسردگی مبتلا میشود. علاوه بر این، گربه پالاس حامل بیماریهای زئونوز است که میتواند برای انسان و سایر حیوانات خانگی خطرناک باشد. به همین دلایل، نگهداری از گربه پالاس بهعنوان حیوان خانگی غیرقانونی و غیراخلاقی است.
حفاظت از تنوع زیستی زمین مسئولیت همه ما است. با خودداری از نگهداری از حیوانات وحشی بهعنوان حیوان خانگی و حمایت از تلاشهای حفاظتی، میتوانیم به ایجاد آیندهای روشنتر برای گربه پالاس و سایر گونهها کمک کنیم.
گربه پالاس با خطرات متعددی در حیات وحش روبرو است که مهمترین آنها عبارتند از:
۱. شکار
در گذشته، گربه پالاس به دلیل خز ارزشمند و همچنین برای کنترل جمعیت جوندگان شکار میشد. شکار یکی از اصلیترین علل کاهش جمعیت این گونه در گذشته بوده است. اگرچه در حال حاضر شکار غیرقانونی است، اما هنوز به طور غیرمجاز برای خز و گوشت آن شکار میشود.
۲. تخریب زیستگاه
توسعه کشاورزی، چرای مفرط و جاده سازی منجر به تخریب زیستگاههای گربه پالاس شده است. تخریب زیستگاه یکی از مهمترین تهدیدات فعلی برای این گونه است. با از بین رفتن زیستگاههای طبیعی، گربه پالاس محل زندگی و منابع غذایی خود را از دست میدهد.
۳. رقابت با سایر حیوانات
گربه پالاس با سایر حیوانات شکارچی مانند گرگ، روباه و شغال بر سر غذا و قلمرو رقابت میکند. این رقابت میتواند منجر به کاهش منابع غذایی و کاهش موفقیت تولید مثل در گربه پالاس شود.
۴. بیماری
گربه پالاس میتواند به بیماریهای مختلفی از جمله بیماریهای زئونوز که میتواند برای انسان و سایر حیوانات خانگی خطرناک باشد، مبتلا شود. شیوع بیماری در میان جمعیتهای گربه پالاس میتواند منجر به مرگ و میر بالا و کاهش جمعیت این گونه شود.
۵. تغییرات آب و هوایی
تغییرات آب و هوایی میتواند اثرات منفی بر زیستگاه و منابع غذایی گربه پالاس داشته باشد. خشکسالی، سیل و سایر رویدادهای آب و هوایی شدید میتواند محل زندگی و منابع غذایی این گونه را از بین ببرد و بقا آن را به خطر اندازد.
حفاظت از زیستگاهها: ایجاد مناطق حفاظت شده و جلوگیری از تخریب زیستگاههای گربه پالاس.
آگاهی رسانی: افزایش آگاهی عمومی در مورد اهمیت حفاظت از گربه پالاس.
تحقیقات: انجام تحقیقات برای مطالعه بیشتر در مورد زیست شناسی و بوم شناسی گربه پالاس.
احیای جمعیت: بررسی امکان رهاسازی مجدد گربه پالاس در طبیعت.
ممنوعیت شکار: اعمال قوانین سختگیرانهتر برای ممنوعیت شکار گربه پالاس.
کنترل بیماری: انجام برنامههای مناسب برای کنترل بیماریها در میان جمعیتهای گربه پالاس.
کاهش تغییرات آب و هوایی: تلاش برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای و مقابله با تغییرات آب و هوایی.
حفاظت از این گونه ارزشمند نیازمند تلاشهای همه ما است. با حمایت از سازمانهای حفاظت از محیط زیست و درخواست از مسئولان برای اقدام در راستای حفاظت از گربه پالاس و زیستگاههای آن، میتوانیم به بقا و ادامه حیات این گونه یگانه کمک کنیم.