آزادسازی واردات لوازم خانگی بالاخره انجام می‌شود؟
نشان تجارت - در سال گذشته تولید کنندگان لوازم خانگی با مشکلاتی از جمله گسترش فروش کالای قاچاق در بازار و مشکلات مربوط به تامین مواد اولیه به دلیل روند طولانی تخصیص ارز مواجه بودند. از طرف دیگر اصناف خرد این حوزه نیز بار‌ها نسبت به راکد شدن بازارشان به دلیل فروش قسطی لوازم خانگی در فروشگاه‌های بزرگ گلایه کردند. در مقابل شهروندان هم همواره گلایه‌هایی نسبت به کیفیت لوازم خانگی داخلی و مشکلات مربوط به گارانتی دارند.
واردات لوازم خانگی از سال ۱۳۹۷ به کشور ممنوع است و عمده کالا‌های خارجی در بازار، قاچاق هستند. پیش از این دبیر کل انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی ایران گفته بود که حجم بازار لوازم خانگی در کشور شش میلیارد دلار برآورد شده که ۱.۵ میلیارد دلار قاچاق است.
در این میان انجمن‌های فعال در حوزه تولید لوازم خانگی معتقدند با توجه به مشکلات ارزی امکان آزادسازی واردات نیست و حتی اگر واردات هم آزاد شود به دلیل هزینه‌های پایین قاچاق، کالا همچنان از راه‌های غیرقانونی وارد کشور خواهد شد، چراکه قاچاقچیان سوخت زیر ۳۰۰۰ تومان را از کشور خارج می‌کنند، در خارج به قیمت بالای ۴۰ هزار تومان می‌فروشند و با این پول لوازم خانگی به کشور وارد می‌کنند.
در مجموع به نظر می‌رسد بخشی از کلاف سردرگم صنعت لوازم خانگی مربوط به ممنوعیت واردات است. در سال‌های اخیر وزرای مختلف صمت همواره اظهاراتی درباره رفع ممنوعیت مطرح کردند، اما تاکنون این موضوع محقق نشده است. عباس علی آبادی، وزیر فعلی وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز سال گذشته گفته بود که باید در عین رقابت پذیری کردن صنایع برای مردم فرصت انتخاب فراهم شود و بنابراین ممکن است مجوز واردات لوازم خانگی صادر شود.
با این حال اواخر سال گذشته محمد مهدی برادران، معاون صنایع عمومی وزارت صمت تاکید کرد که اگر قرار باشد واردات لوازم خانگی انجام شود در حوزه‌های خواهد بود که تولید داخل ندارد یا در مواردی که تولید کنندگان داخلی استاندارد‌های لازم را رعایت نمی‌کنند؛ بنابراین در مجموع با توجه به این اظهارات می‌توان گفت که در سال آینده احتمال آزاد شدن واردات لوازم خانگی، هرچند به شکل محدود از همیشه قوی‌تر است. هرچند این تصمیم موافقان و مخالفانی دارد.
موافقان و مخالفان چه می‌گویند؟
موافقان آزاد شدن واردات لوازم خانگی معتقدند این ممنوعیت‌ها باعث محدود شدن انتخاب مصرف کننده شده و به عبارت دقیق‌تر حق مصرف‌کنندگان در این‌گونه تصمیمات نادیده گرفته شده است. همچنین نبود رقابت بین تولیدکنندگان داخلی با خارجی‌ها در آینده منجر به انحصار در صنعت لوازم خانگی و شبیه شدن این صنعت به وضعیت صنعت خودرو می‌شود و کالا‌های ایرانی رشد و بهبود کیفیت لازم را نخواهند داشت.
موافقان آزاد شدن واردات لوازم خانگی می‌گویند این قانون حقوق مصرف‌کننده را در نظر نگرفته، اما مخالفان معتقدند تولیدکنندگان ایرانی شرایط برابر با تولیدکنندگان خارجی ندارند که بتوانند با آن‌ها رقابت کنند. اما در مقابل، مخالفان آزاد شدن واردات لوازم خانگی معتقدند تجربیات کشور‌های دیگر نشان می‌دهد که برای به بلوغ رسیدن یک صنعت باید حداقل چند سال و تا زمانی که تولید داخل به نقطه رقابت برسد، از صنایع حمایت کرد. آن‌ها همچنین می‌گویند برای رقابت تولیدکنندگان داخلی با خارجی‌ها، باید شرایط برابر در زمینه تامین مالی ارزان، تامین مناسب مواد اولیه و ... فراهم شود. اما الان این شرایط برای داخلی‌ها وجود ندارد. نکته دیگر این است که مخالفان واردات معتقدند، واردات محصول نهایی عمق تولید داخل را کاهش می‌دهد و واردات حتما باید همراه با انتقال فناوری باشد تا به ارتقای وضعیت تولید در کشور کمک کند.
