کاهش مصرف لبنیات به علت افزایش قیمت
نشان تجارت - سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل‌متحد روز جمعه (۴ نوامبر- 13 آبان) اعلام کرد که قیمت گوشت، شکر، روغن‌های گیاهی و لبنیات کاهش یافته است. این در حالی است که براساس جدیدترین آمار تغییر قیمت ها که وزارت صمت آن را منتشر کرده، لبنیات از جمله کالاهایی است که در کشور ما در یک سال گذشته بیش از دو برابر افزایش قیمت داشته است. افزایش قیمت محصولات لبنی بعد از آزاد سازی یارانه کالاهای اساسی موجب کاهش شدید سرانه مصرف لبنیات ایرانیان شده است. در کشورهای در حال توسعه، سرانه مصرف این کالای اساسی پایین و در کشورهای توسعه یافته سرانه مصرف این کالای اساسی بالا بوده و است. جدای از فرهنگ سازی، میانگین قیمت محصولات لبنی یکی از اصلی ترین فاکتورهای تعیین کننده بر سرانه مصرف این کالای اساسی است؛ مولفه‌ای که مانعی بر سر راه ایرانیان در مصرف این ماده حیاتی رشد و سلامتی شده است. مرکز آمار ایران نرخ تورم سالانه اقلام لبنی در مهرماه ۱۴۰۱ را به این صورت منتشر کرده است: «متوسط قیمت شیر پاستوریزه(یک لیتر) در مهرماه ۱۴۰۱ با ۸۶.۱ درصد تغییر نسبت به مهرماه ۱۴۰۰ به قیمت ۲۴۸۹۴۰ ریال رسیده است. متوسط قیمت خامه پاستوریزه(۲۰۰گرم) در مهرماه ۱۴۰۱ با ۵۹.۲ درصد تغییر نسبت به مهرماه ۱۴۰۰ به قیمت ۲۲۸۱۸۰ ریال رسیده است. متوسط قیمت ماست پاستوریزه(یک‌کیلوگرم)در مهرماه ۱۴۰۱ با ۷۷.۲ درصد تغییر نسبت به مهرماه ۱۴۰۰ به قیمت ۳۲۷۰۹۴ ریال رسیده است. متوسط قیمت دوغ پاستوریزه(یک ونیم لیتر) در مهرماه ۱۴۰۱ با ۸۱.۱ درصد تغییر نسبت به مهرماه ۱۴۰۰ به قیمت ۲۵۶۶۶۱ ریال رسیده است. متوسط قیمت پنیر ایرانی پاستوریزه(۵۰۰گرم) در مهرماه ۱۴۰۱ با ۸۹.۸ درصد تغییر نسبت به مهرماه ۱۴۰۰ به قیمت ۴۹۱۲۱۰ ریال رسیده است. متوسط قیمت کره حیوانی پاستوریزه(۱۰۰ گرم) در مهرماه ۱۴۰۱ با ۱۰۹.۷ درصد تغییر نسبت به مهرماه ۱۴۰۰ به قیمت ۲۴۷۱۹۷ ریال رسیده است. متوسط قیمت شیرخشک(۴۵۰گرم) در مهرماه ۱۴۰۱ با ۳۳.۲ درصد تغییر نسبت به مهرماه ۱۴۰۰ به قیمت ۵۴۹۱۹۸ ریال رسیده است».
با حقوق مردم چند لیتر شیر می‌دهند؟
جدیدترین آمار درآمد خانوار به تازگی منتشر شده است. بر طبق این آمار مردم به رغم افزایش درآمد متوسط خانوار شهری به اندازه ۷.۷ درصد بیشتر از تورم نسبت به سال ۹۹، به دلیل افزایش شدید قیمت شیر، قدرت خرید شیر هنوز به اوج سال ۱۳۹۷ نرسیده است. بنا به این گزارش خانوارهای شهری کشور به طور متوسط بیشترین قدرت خرید تاریخی شیر را در سال ۱۳۹۷ داشته‌اند اما به دلیل افزایش شدید قیمت شیر از سال ۹۷ به این طرف قدرت خرید شیر کاهش یافته است. روند قدرت خرید شیر تا قبل از دولت محمود احمدی نژاد در سربالایی بوده اما در این دولت دچار نوسانات شدیدی شد، به طوری که با تفاوت ناچیزی در قدرت خرید شیر دولت تحویل داده شد. عدم تامین و کمبود نهاده‌ها و قیمت‌گذاری دستوری بر روی فرآورده‌های لبنی مثل شیر پاستوریزه به مدت طولانی نیز باعث ضربه به صنعت لبنیات کشور شده است. این اعداد با کمک از داده‌های به تازگی منتشر شده «مرکز آمار ایران» در سال ۱۴۰۰ و قیمت شیر بطری یک لیتری محاسبه شده است. (منبع: اکو ایران)
سرانه فعلی مصرف لبنیات در کشور ما سالانه 50 تا 70 کیلوگرم برای هر فرد، یعنی چیزی حدود نصف میانگین سرانه جهان است و پیش بینی می‌شود پایین تر از این هم خواهد آمد و تبعاتش دامن گیر نظام سلامت و بهداشت و درمان خواهد شد. مصرف لبنیات با سلامت مردم گره خورده است و با کاهش مصرف لبنیات بیماری هایی از جمله پوکی استخوان خود را نشان می‌دهد که متأسفانه براساس آمار موجود سن پوکی استخوان در کشور به ۴۲ سال رسیده است. همچنین کمبود کلسیم در کاهش سرعت رشد استخوان و کاهش رشد قدی نیز مؤثر است. نقش آن در تنظیم فشار خون و پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی نیز به اثبات رسیده و دیده شده در جوامعی که مردم به مقدار توصیه‌شده شیر و لبنیات مصرف می‌کنند، فشار خون بالا از شیوع کمتری برخوردار است. کمبود کلسیم جذب فلزات سنگین ناشی از آلودگی هوا را افزایش می‌دهد و جذب فلزات سنگین در شهرهایی همچون تهران با کاهش مصرف شیر و کلسیم بدن، شانس ابتلا به مسمومیت‌های حاصل از این فلزات ازجمله انواع سرطان‌ها را بالا می‌برد. در کشور ما مردم بر حسب عادت و نبود فرهنگ مصرف، شیر کم مصرف می‌کنند، بنابراین علاوه بر تنظیم بازار این کالای اساسی، آموزش و فرهنگسازی مصرف شیر و لبنیات باید به‌طور جدی در مدارس، مهد‌کودک‌ها، صدا‌و‌سیما و رسانه‌های جمعی انجام شود.
*خبرنگار
