نشان تجارت - محمد آیتی: روز‌های سختی بر معیشت مردم حاکم است؛ در حدی که تهیه اقلام اساسی و روزمره مردم، کاری سخت شده است. اگرچه دولت رئیسی منتقد افزایش‌های ناگهانی قیمت‌ها در دولت روحانی بود، اما حالا خود او نیز در همین مسیر افتاده است؛ یک روز، قیمت تخم‌مرغ افزایش پیدا می‌کند و روزی دیگر، برنج، روغن، گوجه‌فرنگی و حالا هم، نان. اینکه این مسیر تا کی و کجا ادامه دارد، مشخص نیست و هر چند در دل آرزو می‌کنیم که دولت بتواند مشکلات معیشتی مردم را حل کند اما در واقعیت می‌توان این پیش‌بینی را داشت که با سیاست‌های اقتصادی کنونی، شرایط سخت‌تری نیز در راه باشد. برای بررسی بیشتر موضوع با احمد نادری نماینده تهران و نایب رییس کمیسیون آموزش مجلس گفت‌وگو کرده‌ایم. او از مخالفان جدی حذف ارز ترجیحی در مجلس بود و قبلاً نیز در گفت‌وگویی پیش‌بینی کرده بود که احتمالاً سال ۱۴۰۱ با شورش‌های عظیم اجتماعی توام شود. نادری از معدود نمایندگانی بود که در مخالفت با حذف ارز دولتی بسیار تلاش کرد و به دنبال راهی بود که بتواند دولت را راضی به تغییر تصمیم خود بکند؛ البته او موفق نشد. نادری در تشریح دیدگاه‌های خود می‌گوید: مشکلات اقتصادی مملکت عیان است و ساختار آن هم دارای مسئله است و جای شکی نیست. البته سرآغاز این مشکلات به دولت پس از جنگ تحمیلی که آقای هاشمی‌رفسنجانی مدیریت آن را به عهده داشت، برمی‌گردد. تیم نئولیبرالی در زمان دولت آقای هاشمی وارد کار شد که سیاست‌هایشان نعل به نعل سیاست‌های آمریکا در شیلی بود؛ یعنی سیاست‌هایی مبتنی بر مدل مرکز – پیرامون.
در میانه مذاکره هسته‌ای، وقتِ جراحی اقتصادی آن هم در حوزه نان نبود
نایب رییس کمیسیون آموزش مجلس تصریح کرد: در این دهه‌ها، این‌دست سیاست‌ها، مشکلات ساختاری برای اقتصاد ایران ایجاد کرده است که دولت آقای رئیسی، وارث این چالش‌ها است. حال در این شرایط، سه سوال مطرح است. اول، با وجود این مشکلات تاریخی، آیا اکنون زمان جراحی‌های بزرگ اقتصادی است؟ دوم، جراحی‌ها چگونه باید اتفاق بیفتد؟ و سوم، این جراحی‌ها توسط چه کسانی باید اجرا شود؟ من معتقد به شروع جراحی‌های اقتصادی هستم، اما جراحی نباید با «دکترین شوک» همراه شود. یعنی جامعه نباید درگیر شوک‌های اقتصادی شوند، موضوعی که عملاً اتفاق افتاده است.
نادری با اشاره به شوک‌هایی که در دولت روحانی به زندگی مردم وارد شد، گفت: جامعه، دیگر تاب‌آوری شوک جدیدی ندارد. از طرفی، در زمانی که در فضای بین‌الملل، مشغول مذاکره مهم هستیم و اراده نظام این است که مذاکرات ادامه داشته باشد تا فعالیت‌های اتمی ایران دنبال شود، وقتِ جراحی اقتصادی آن هم در حوزه نان نبود.
کارگزاران اقتصادی دولت رئیسی، با یکدیگر هم‌نظر نیستند
وی یادآور شد: اصلاح ساختار اقتصادی باید تدریجی باشد و البته عقلانی. در وهله بعد، یک تیم کارشناسی قوی و یک‌دست در مجلس و دولت باید کار را به دست بگیرند. متاسفانه، تیم اقتصادی دولت یک‌دست نیست و ما شاهد هیچ گفتمان اقتصادی یک‌دستی نیستیم. کارگزاران اقتصادی دولت آقای رئیسی، هیچ‌کدام با یکدیگر هم‌نظر نیستند. جدای از آن، می‌بینیم که حتی حرف‌های متناقضی هم می‌زنند؛ به عبارتی، یک واگرایی در تیم اقتصادی آقای رئیسی مشهود است. پس اگر بنا باشد جراحی اقتصادی رخ دهد، دولت در درجه اول باید گفتمان اقتصادی خود را یکسان کند و این مسیر با اطلاع و کمک مجلس رقم بخورد.
در موضوع حذف یارانه نان، دولت حتی یک صفحه طرح مکتوب هم به مجلس نداد
عضو مجمع نمایندگان استان تهران با گلایه از اینکه دولت سیزدهم، مجلس را در تصمیمات خود همراه نمی‌کند، گفت: متاسفانه مجلس یازدهم توسط دولت آقای رئیسی نه بازی گرفته می‌شود و نه نظرات ما، آن‌طور که باید و شاید اعمال می‌شود. به طور مثال، در بحث نان، مجلس اصلاً در جریان نبود که چه اتفاقی می‌خواهد بیفتد. هیچ طرح مکتوبی حتی در حد یک صفحه هم به ما ارائه نکردند. همراهی دولت با مجلس باید اتفاق بیفتد و معتقدم در این برهه، دست‌زدن به نان مردم، اشتباه است.
جریان نئولیبرال به سازمان برنامه و بودجه دولت رئیسی نفوذ کرده است
نادری در ادامه بیان کرد: هیچ کنش‌گر عاقلی در چنین فضای سیاست داخلی و بین‌المللی که بر کشور حاکم است، حاضر نمی‌شود دست به نان مردم بزند. به جد معتقدم خط نفوذ جریان نئولیبرال در دولت آقای رئیسی به شدت جدی است و تمام این مسیری که در آزادسازی قیمت نان شاهد بودیم، خط نفوذ است. یک سر این نفوذ به سازمان برنامه و بودجه برمی‌گردد و سر دیگر آن، به اقتصادخوانده‌هایی که با پارادایم نئولیبرال، کارشان را دنبال می‌کنند.
هدف نئولیبرال‌ها به بن‌بست‌کشیدن دولت رئیسی و براندازی نظام است
نماینده تهران افزود: کارِ نئولیبرال‌ها کاملاً آگاهانه است و حداقل هدفی که دارند، به بن‌بست‌کشیدن دولت رئیسی است و حداکثر برنامه آنها، براندازی نظام. اگر بنا به آزادسازی قیمت‌ها و جراحی اقتصادی است، چرا از فولاد و پتروشیمی شروع نکردند و سریع رفتند سرِ وقت نان مردم؟ متاسفم که در توجیه کارشان، روی به بهانه‌های واهی می‌آورند. می‌گویند قاچاق آرد و گندم است. اگر هست، چرا جلویش گرفته نمی‌شود؟ دستگاه‌های نظارتی کجا هستند؟ از طرفی، آمار قاچاق هم، واقعی نیست. یا مثلاً می‌گویند جنگ اوکراین این وضع را به وجود آورده است. ما بررسی علمی کردیم و فهمیدیم که اوکراین، یک درصد حجم گندم دنیا را تولید می‌کند که به واسطه جنگ، نیم درصد آن دچار مشکل شده است؛ پس بهانه برخی مسئولان، پذیرفتنی نیست.
ابزار‌های نظارتی مجلس فعال شده است
این چهره اصولگرا در پاسخ به اینکه، واکنش مجلس به تصمیمات اقتصادی دولت که نگرانی‌ها را در جامعه افزایش داده است، چیست؟ گفت: وقتی دولت لایحه بودجه را به مجلس ارائه داد، ما نظرات‌مان را در خصوص حذف ارز ترجیحی گفتیم. در ادامه، در این خصوص، به دولت اختیار دادیم و احکامی را در بودجه ۱۴۰۱ گنجاندیم، اما به این احکام و حساسیت‌ها توجه نشد و ما شاهد وضع کنونی هستیم. مجلس، ابزار‌های نظارتی خود را فعال کرده که البته باید فعال‌تر هم شود که ان‌شاءالله در آینده، خروجی آن را ببینیم. با وجود به بازی نگرفتن مجلس توسط دولت، همچنان بر گفت‌وگوی دو قوه تاکید دارم، زیرا با توجه به شرایط خاص کشور، می‌خواهیم کارِ نظام جمهوری اسلامی ایران جلو برود.
